هادی محمدپور از تجربه کارگردانی «هایپاور» به «ایران» گفته است
تمرکز بر نبوغ و طرح ابتکاری شهید ستاری
به بهانه حضور بابک حمیدیان در «غریب»؛ هزار چهره گفتوگوی «ایران» با کارگردان «غیرمسکونی» به بهانه حضور این مستند در جشنواره فیلم فجر درباره فیلم «روایت ناتمام سیما» علیرضا صمدی؛ روایت ناتمام یک کلیشه
سپیده شریعترضوی
روزنامهنگار
دو سال پس از حضور فیلم سینمایی «منصور» با محوریت زندگی شهید ستاری در جشنواره فیلم فجر، در جشنواره چهل و یکم نیز یک کارگردان فیلم اولی سراغ این فرمانده نیروی هوایی ارتش رفته است. هادی محمدپور اما آن طور که خودش میگوید با فاصله گرفتن از زندگینامه شخصیتها و قهرمانان ملی از جمله شهیدان ستاری و بابایی سعی کرده نبوغ و دانش آنان را در عرصه عملیاتهای مختلف روایت کند. اتابک نادری (شهید ستاری)، سپیده خداوردی، مهرداد ضیایی، آرمان جوکار، مجید پتکی، الناز اسماعیلی، حسین باقریان و علیرام نورایی (شهید بابایی) بازیگران اصلی این فیلم هستند.
آثار سینمایی درباره شهید ستاری و جانفشانیهای ایشان کم ساخته نشده است. به عنوان مثال دو سال پیش سازمان هنری رسانهای اوج، فیلم «منصور» را در جشنواره فیلم فجر داشت. شما به چه موضوع ناگفتهای درباره شهید ستاری در فیلم «هایپاور» پرداختید؟ و اثر شما چه تفاوتی با دیگر آثار دارد؟
بله، درباره شهید ستاری فیلم ساخته شده است اما نه برای بازه زمانی که مدنظر ما بود. ما بیشتر تمرکزمان را روی نبوغ، تفکر و طرح ابتکاری شهید ستاری و در کنار آن نقش نیروی پدافند هوایی ارتش در عملیات والفجر 8 گذاشتیم. البته باید تأکید کنم که ما کل عملیات والفجر 8 را نشان ندادیم بلکه فقط از زاویه عملکرد پدافند هوایی ارتش آن را به نمایش گذاشتیم یعنی زاویههای دیگر از جمله عملیاتهای زمینی و دریایی و همچنین نیروهای مردمی را نشان ندادیم. طبق بررسیهای صورت گرفته، نابود کردن ۷۸ فروند هواپیما در ۲۰ روز کم سابقه بوده است و داستان اصلی فیلم بر همین موضوع تأکید داشت.
«هایپاور» چندمین اثر بلند سینمایی شماست و چه تفاوتی به لحاظ ژانر و مضمون با دیگر آثار شما دارد؟
فیلم سینمایی «هایپاور» اولین فیلم بلند سینمایی من است. کار قبلیام تلهفیلم کمدی بود و پیش از آن چند کار کوتاه با موضوع دفاعی و... را تجربه کردم. اما ژانر دفاع مقدس مورد علاقهترین ژانر برایم است.
اینکه 90 درصد فیلم بر اساس مستندات واقعی جلو رفته است، شما را با چه چالشهایی در کارگردانی مواجه کرد؟
میتوانم ادعا کنم که بیش از ۹۰ درصد قصه فیلم ما بر اساس واقعیت است چراکه تاریخ را روایت میکنیم و فرماندهان ارتش جمهوری اسلامی ایران نسبت به تحریف و تغییر تاریخ جنگ حساس هستند. در حقیقت یکی از چالشهای بنده نمایش و روایت مو به مو و دقیق تاریخ جنگ بود و نمیشد پیرنگهای فرعی را تغییر داد.
دسترسی به اطلاعات برایتان راحت بود یا نه؟ نهادهای مختلف چقدر در این مسیر همراه فیلم بودند؟
بله، خوشبختانه ارتش و نیروهای پدافند هوایی سنگ تمام گذاشتند و تاریخ کتبی و شفاهی را در اختیار ما برای ساخت «هایپاور» قرار دادند. حتی راویان دفاع مقدس را هم به تیم تحقیق ما معرفی و در این مسیر با عشق و علاقه فراوان از ما حمایت کردند.
با نگاه به لیست بازیگران فیلم این پرسش به وجود میآید که چرا به سراغ بازیگران چهره برای نقشهای اصلی نرفتید؟ بویژه برای نقش شهید ستاری که به نظر میرسد اتابک نادری شاید برای این نقش مناسب نبود.
نظرها متفاوت است،اما نکته مهم این است که نمیتوان ریسک کرد. یک مثال بزنم. آیا بازیگری مانند حامد بهداد و... میتوانست از پس این نقش بربیاید؟ من به دلیل آنکه اتابک نادری را میشناختم، با ایشان در یک کار کوتاه همکاری داشتم و در صحنه تئاتر هم او را دیده بودم، به همین دلیل انتخابش کردم. از سوی دیگر نمیخواستم شخصیت ستاری را به عنوان یک ابرقهرمان به اصطلاح صاف و اتو کشیده و شق و رق نشان بدهم، بلکه به دلیل مصیبتهای وارده به پدافند کشور علاقهمند بودم درماندگی و ناراحتی را که در آن زمان بسیار تحت فشار عصبی و روانی بوده است، نشان بدهم. علیرام نورایی نیز شباهت خوبی با شهید عباس بابایی داشت و گزینه مناسبی برای ایفای این نقش بود.
اینکه «هایپاور» به ظرفیت علمی و دانش شهید ستاری توجه کرده، ممکن است برای مخاطب در یک فیلم بلند خستهکننده باشد. برای جلوگیری از این اتفاق چه تمهیداتی اندیشیدید؟ به گمانم ممکن است تماشاگر به این مسأله هم فکر کند که ای کاش فیلم تبدیل به مستند شود.
تصور من این است که با مستند نمیتوانستیم جذابیت موضوع را به تصویر بکشیم. پس تلاش کردیم با استفاده از پروداکشن و بهره بردن از لوکیشنهای خوب از خستهکننده بودن فیلم جلوگیری کنیم.
هدف شما از ساخت «هایپاور» و پیامتان برای مخاطب چه بود؟
اول آنکه میخواستم نبوغ و تفکر شهید ستاری و پدافند هوایی ارتش را در عملیات والفجر 8 به نمایش بگذارم تا جوانان و نسل جدید بدانند که برای حفظ این مرز و بوم چه رشادتها و از خودگذشتگیهایی رخ داده و اگر این پرچم برافراشته مانده است، علت آن چیست و چه عملیاتهایی برای آن انجام شده است. ذکر این نکته خالی از لطف نیست، ما الان عزیزان و قهرمانان زیادی داریم که خوشبختانه در قید حیات هستند اما متأسفانه تا زنده هستند به سمت آنها نمیرویم. این عادت بدی است که وقتی عزیزی را از دست میدهیم تازه شروع به ساخت فیلم و محتوا درباره او میکنیم.
در اثر بعدی خود قرار است به سراغ چه موضوعی بروید؟
علاقهمندم باز هم در ژانر دفاع مقدس بویژه مباحث دفاعی مرتبط با این ژانر کار کنم چراکه تازه فهمیدم در این ژانر و حوزه هیچ حرکتی انجام نشده است و ما تازه اول راه هستیم.