گزارش «ایران» از سالن‌های مردمی جشنواره فجر در گفت‌وگو با مدیر پردیس سینمایی کیان
سینمادارها، دلتنگ فیلم دیدن در جشنواره فجر می‌شوند
فاطمه ترکاشوند
روزنامه‌نگار
امسال، چهل و یکمین سالی است که سالن‌های سینما با میزبانی جشنواره فیلم فجر، باز هم برای مردم خاطره‌سازی می‌کنند. سالن‌هایی که تاریخ فرهنگی و سینمایی ایران را درون خود ذخیره می‌کنند و هر سال تماشاگران را گرم در آغوش می‌گیرند تا تحولات جامعه خود را از دریچه دوربین‌های فیلمبرداری و داستان‌های فیلمسازان به تماشا بنشینند. حیف است اگر نقش سالن‌های سینما را در این خاطره‌بازی 40 ساله در نظر نگیریم و تلاش‌شان را در آذین‌بندی بزرگ‌ترین جشن سینمای ایران که مهم‌ترین رویداد فرهنگی و هنری کشور هم هست، به ثبت نرسانیم.
در سال‌های اخیر اما با تغییر بافت اقتصادی و اجتماعی، بسیاری از سینماهای تک‌سالنه تعطیل و تعداد زیادی پردیس سینمایی-تجاری هم به ناوگان نمایش فیلم کشور اضافه شده‌اند. تغییرات اقتصادی، از یک سو و نیاز فرهنگی و اجتماعی مردم به سرگرمی و چند ساعت تفریح در کنار خانواده از سوی دیگر، سودآوری پردیس‌های تجاری-سینمایی را تضمین کرده است.
بر همین اساس جشنواره فجر هم درون این بافتار قرار گرفته و غیر از سالن‌های قدیمی و مشهور که همواره میزبان مردم یا نهادها و اقشار خاص مثل هنرمندان و منتقدان بوده‌اند، پردیس‌های نوساز متعلق به بخش خصوصی هم به این بازی جذاب ملحق شده‌اند.
استقبال مردم، فرمول ندارد
مدیر پردیس کیان واقع در جنوب تهران می‌گوید که 10 سال از تأسیس این پردیس می‌گذرد و این نهمین سالی است که میزبانی مردم را در جشنواره فجر برعهده دارد. مجید فولادی درباره استقبال مردم از جشنواره در طول این یک دهه میزبانی در سینما می‌گوید: «همیشه فیلم‌هایی که کارگردان‌های مطرحی دارند بیشتر مورد توجه قرار می‌گیرند، اما مردم به بازیگران و داستان فیلم‌ها هم توجه دارند. اما نمی‌شود برای این استقبال، معیار خاصی تعریف کرد، چون فراز‌و‌نشیب‌های زیادی در آن وجود دارد.»
این مدیر سینمایی درباره اوج‌گیری استقبال عمومی از فیلم‌ها در طول 10 سال فعالیت سینمای اش گزارش می‌دهد که قبل از شیوع کرونا، مردم بیشترین حضور را داشته‌اند و اضافه می‌کند: «در سال‌های قبل‌تر می‌دیدیم که مخاطبان علاقه‌مند حتی از شب قبل جلوی سالن‌ها برای تهیه بلیت صف می‌بستند!»
احترام به مردم در سیستم میزبانی سینماها در فجر بیشتر شده است
فولادی در پاسخ به این سؤال که خودش هم از این جنس مخاطبان سینما بوده، می‌گوید: «من پیش از آنکه به این کسب‌و‌کار وارد شوم هم دوستانم برایم بلیت می‌گرفتند ولی اشتیاق فیلم دیدن را داشتم. به هرحال شغل ما خصوصاً در دوره جشنواره به شکلی است که اصلاً نمی‌توانیم به طور کامل یک فیلم را تماشا کنیم و فکر نمی‌کنم هیچ‌یک از همکارانم هم چنین تجربه‌ای داشته باشند، چون به نظرم ریسک بزرگی است که دو ساعت در سالن فیلم تماشا کنم درحالی که مسائل زیادی وجود دارد که باید کنترل شوند، اما دلم برای فیلم دیدن تنگ شده است.»او وضعیت میزبانی فجر در سالن‌های سینما را چنین ارزیابی می‌کند: «به نظرم در این زمینه خیلی پیشرفت کرده‌ایم. خصوصاً بهترین اقدام هم در این ایام همین پیش‌فروش بلیت‌هاست که واقعاً به مردم با این شکل احترام بیشتری گذاشته می‌شود. ایستادن در صف‌های طولانی برای چندساعت در سرما و نهایتاً تمام شدن بلیت‌ها، ممکن است نوستالژیک باشد اما بالاخره دشوار است و حالا این وضعیت خیلی بهتر شده است.»
جشنواره فجر، حیثیت سینماست؛ برای پول کار نمی‌کنم
مدیر پردیس کیان استقبال از جشنواره امسال را هم بسیار خوب می‌داند و تصریح می‌کند: «از زمانی که سایت باز و فروش بلیت آغاز شده، برخی فیلم‌ها فروش خوبی داشته‌اند. مثل هر سال بعضی فیلم‌ها زودتر از سایرین به فروش می‌رسند و این رویه شبیه بقیه سال‌ها بوده است.»
اما به طور کلی درباره تأثیر مثبت یا منفی جشنواره بر فروش سالانه سینمای ایران، همواره گفت‌وگوهای طولانی در میان اهالی سینما جاری بوده است. برخی آن را محرک گیشه سالانه می‌دانند و برخی دیگر معتقدند، دیده شدن فیلم‌ها در جشنواره ممکن است از روی گرفتن نفس تبلیغات و فروش در ایام اکران عمومی آن اثر منفی داشته باشد. با این همه برخی معتقدند که همه ابعاد جشنواره را نباید در مسأله فروش دوره‌ای و تأثیر آن بر فروش سالانه خلاصه کرد بلکه اعتبار و حیثیتی که جشنواره برای فیلم‌ها، سینماها و سینماگران به ارمغان می‌آورد، ویژه‌ترین وجه آن است و مدیر پردیس سینمایی کیان از همین دسته است.
فولادی درباره تأثیر فروش جشنواره بر فروش سالانه سینمای ایران هم تأکید می‌کند: «خود من حقیقتاً جشنواره را برای فروش آن، دنبال نمی‌کنم. جشنواره برای سینما، حیثیتی دارد که با چیزی قابل مقایسه نیست. به همین خاطر دنبال مسائل مادی در دوره جشنواره نیستم، اما مسلماً اگر در دوره جشنواره فیلم‌های خوبی نمایش داده شود و تبلیغات خوب و درستی هم رویشان صورت بگیرد، در طول سال هم بیشتر خواهند فروخت.»
او نهایتاً با گلایه از وضعیتی که برای سینماها پیش آمده، متذکر می‌شود: «متأسفانه سینما تنهاست. اگر تلویزیون به اندازه جاهای دیگری که برایشان وقت می‌گذارد و سعی می‌کند کمک‌شان کند، به سینما هم کمک می‌کرد، الان وضعیت سینما بهتر بود.»