تحت فشارهای دیپلماتیک و با افزایش نگرانی‌ها از بروز فاجعه انسانی صورت گرفت

هشدار واشنگتن به باکو برای بازگشایی لاچین

حسین فاطمی/ ادامه انسداد مسیر اتصال قره باغ به ارمنستان که ایروان بارها درباره تبعات آن هشدار داده است، سرانجام وزیر خارجه امریکا را نیز به واکنش واداشت تا با ورود به موضوع درگیری‌ها در منطقه ناآرام قفقاز، از جمهوری آذربایجان بخواهد، کریدور لاچین را باز کند، پیش از آنکه بسته شدن این گذرگاه منجر به یک فاجعه انسانی شود.
به گزارش رسانه‌های امریکایی، ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه امریکا اعلام کرد: «آنتونی بلینکن، وزیر خارجه امریکا در تماسی تلفنی با الهام علی‌اف، رئیس جمهور آذربایجان از او خواست تا فوراً این کریدور چهار مایلی (6.5 کیلومتری) را باز کند تا فعالیت تجاری و بازرگانی از سر گرفته شود.» به گفته او بلینکن تأکید کرده: «خطر یک بحران انسانی دورنماهای صلح میان ارمنستان و آذربایجان را متزلزل می‌سازد.» بلینکن در حالی این واکنش را اتخاذ کرده که دولت جو بایدن، رئیس جمهور امریکا از سوی برخی اعضای کنگره که از ادله‌ها و آرمان‌های ارمنستان از جمله نسل‌کشی دانستن کشتار ارامنه در قرن بیستم توسط امپراطوری عثمانی حمایت کرده‌اند، تحت فشار قرار دارد.
واکنش رسمی کابینه بایدن در شرایطی اتخاذ شده است که پیش‌تر هم وزیر خارجه روسیه در گفت‌وگوی تلفنی با همتای خود از جمهوری آذربایجان به وی تأکید کرد تا روند بازگشایی عبور و مرور در کریدور لاچین را تسریع کند.
وضعیت بحرانی ساکنان قره باغ
به‌دنبال اقدام باکو در بستن دالان لاچین، ساکنان این دالان، جمهوری آذربایجان را به ایجاد تنش و فاجعه انسانی متهم می‌کنند. خبرگزاری فرانسه، در گزارشی به قلم «امیل قلی اف» و «مریم هاروتونیان» به تنش‌های اخیر در منطقه قره‌باغ پرداخت. بر اساس این گزارش، از روز دوازدهم دسامبر، ساکنان دالان لاچین، که محوری کوهستانی بین ارمنستان و قره‌باغ، با ۱۲۰ هزار نفر جمعیت محلی است، تجمع‌کنندگان اهل جمهوری آذربایجان را به تلاش برای مسدود کردن این منطقه متهم می‌کنند.
این دالان، که تنها جاده منتهی به ارمنستان است، پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی سابق از خاک جمهوری آذربایجان جدا شد. با بسته شدن این محور، بیم آن می‌رود که اهالی منطقه با بحرانی انسانی مواجه شوند. تجمع‌کنندگان، تحت عنوان فعالان محیط زیستی، در اعتراض به آنچه بهره‌برداری غیرقانونی از معادن منطقه می‌خوانند، اعتراض کرده‌اند. این در حالی است که ارمنستان، جمهوری آذربایجان را به برانگیختن این تجمع اعتراضی متهم می‌کند. به باور ایروان، باکو در تلاش است با بستن محور لاچین، بحرانی انسانی در منطقه ایجاد کند. مقامات جمهوری آذربایجان این اتهام را رد می‌کنند.
چرا باکو دالان لاچین را بست؟
به باور بسیاری از تحلیلگران و کارشناسان حوزه قفقاز، آذربایجان به‌دنبال دسترسی به معادن طلای منطقه آرتساخ، اقدام به بستن کریدور لاچین کرده است.منطقه آرتساخ کوهستانی است و عمدتاً در چنین مناطقی معادن بسیاری هم وجود دارد. از جمله اینکه طلای این منطقه اهمیت زیادی دارد. لذا به نظر می‌رسد باکو به‌دنبال آن است که به این منابع معدنی دسترسی پیدا کند. طبق برخی برآوردهای انجام شده حدود ۲۰ میلیارد دلار طلا در این منطقه وجود دارد که چون در اختیار ارمنستان است یک شرکت روسی از آن بهره‌برداری می‌کند و بسیاری از ارمنی‌های محلی نیز در آنجا مشغول به کار هستند. اما معدن طلایی که در مناطقی از جمهوری آذربایجان کشف شد به انگلیسی‌ها واگذار شد. بنابراین یکی از اهداف بسته شدن کریدور لاچین این است که لندن با فشار به باکو به آن معادن دست یابد. لذا وضعیت فعلی منطقه لاچین برای فشار به ساکنان آن در جهت تخلیه این مناطق با هدف بهره‌برداری و کسب منافع توسط انگلیسی‌ها به منظور سیطره بر معادن طلای قره باغ در دستور کار آذربایجان است.
در عین حال این احتمال هم می‌رود که آذربایجان همزمان در صدد آن است، با بستن دالان لاچین فشار مضاعفی را به ارمنستان برای ایجاد کریدور نخجوان یا همان دالان موهوم زنگه زور ایجاد کند که این مسأله بر خلاف توافق ۹ نوامبر ۲۰۲۰ است. چون در توافقنامه مذکور به موضوع مشخص کریدور لاچین اشاره شده است، اما بحثی از دالان موهوم نخجوان یا زنگه زور نیست.
صفحات
آرشیو تاریخی
شماره هشت هزار و یکصد و سیزده
 - شماره هشت هزار و یکصد و سیزده - ۰۵ بهمن ۱۴۰۱