محمد شلتوکی
پژوهشگر حوزه دفاعی

روز گذشته نیروی دریایی سپاه رزمایشی را در آب‌ها و سواحل خلیج همیشه فارس برگزار کرد که شاید مهم‌ترین پیام آن را بتوان پاسخی قاطع به لفاظی‌های اخیر برخی کشورها همصدا با شیخ‌نشین‌های حاشیه جنوبی خلیج‌فارس درباره مالکیت جزایر سه‌گانه ایرانی تنب بزرگ، تنب کوچک و ابوموسی ارزیابی کرد.
آذرماه امسال، بند دوازدهم بیانیه پایانی چهل‌وسومین اجلاس سران شورای همکاری خلیج‌فارس جنجالی شد؛ بندی که از تلاش‌های امارات برای دستیابی به راه‌حلی برای موضوع جزایر سه‌گانه تنب بزرگ، تنب کوچک و ابوموسی حمایت کرده بود؛ موضوعی که در تعارض صد‌درصدی با تمامیت‌ارضی ایران بود و با واکنش تند و جدی وزارت امور خارجه و دستگاه‌های متولی سیاست خارجی کشورمان همراه بود. البته این نخستین‌بار نبود که چنین ادعاهایی از سوی امارات‌متحده عربی و دیگر کشورهای حاشیه خلیج‌فارس مطرح می‌شد. ادعاهای امارات پیرامون جزایر ایرانی خلیج‌فارس سال‌ها است از سوی این کشور کوچک عربی مطرح می‌شود و ایران نیز همواره تأکید کرده این جزایر بخش جدا‌نشدنی خاک ایران هستند.
از اواسط دهه هشتاد شمسی با تقسیم کار صورت گرفته در نیروهای مسلح، مأموریت نیروی دریایی سپاه در خلیج‌فارس و نیروی دریایی ارتش در دریای عمان و شمال اقیانوس هند تعریف شده است. نیروی دریایی سپاه به‌عنوان مدافع خلیج‌فارس و جزایرش و همچنین کنترل‌کننده تنگه هرمز، چند سالی است با تأسیس یک منطقه دریایی خاص تحت‌عنوان «نازعات» اقدام به تجهیز و ساخت استحکامات دفاعی به منظور دفاع قاطع از جزایر ایرانی کرده است.
آنچه از تصاویر منتشر شده از رزمایش روز گذشته ندسا قابل برداشت است، تمرین دفاع قاطع از جزایر و بررسی توانمندی‌های رزمندگان دریادل نیروی دریایی سپاه برای این موضوع مهم است. بنا بر اعلام رسمی سپاه، این تمرین در جزیره فارسی برگزار شده است. جزیره فارسی با فاصله 100 کیلومتری از سواحل خلیج‌فارس، دورترین نقطه جغرافیایی ایران و تنها نقطه برون‌مرزی کشورمان محسوب می‌شود؛ جزیره‌ای کوچک با مساحت کمتر از 8 کیلومتر مربع اما بسیار راهبردی و استراتژیک به دلیل قرار گرفتن در شاهراه ارتباطی خلیج‌فارس و کریدور عبورومرور کشتی‌ها.
جزیره فارسی همان جزیره‌ای است که در دی‌ماه 1394 و به دنبال ورود غیرمجاز دو فروند شناور رزمی امریکایی به آب‌های سرزمینی ایران، رزمندگان و مدافعان حاضر در جزیره توانستند تفنگداران امریکایی را بازداشت کنند؛ اقدامی که با واکنش ناوگان پنجم امریکای حاضر در منطقه همراه بود که البته با واکنش قاطع نیروهای مدافع جزیره مجبور به عقب‌نشینی شدند.
از دیگر اقدامات صورت گرفته در این رزمایش، به کارگیری اژدرهای هوشمند برای نخستین‌بار بود که البته مطابق زمان رونمایی آنها، هنوز اطلاعات بیشتری درباره آنها منتشرنشده است. اژدرهای هوشمند نیروی دریایی سپاه را در حال حاضر می‌توان مخوف‌ترین سلاح این نیرو برشمرد چراکه به دلیل ویژگی ذاتی این اژدرها، در صورت برخورد به هر شناور سطحی و زیرسطحی، غرق شدن آن شناور قطعی است. از سوی دیگر گفته می‌شود این اژدرها عملکرد پرسه‌زن دارند که این موضوع به دشواری شناسایی آنها از سوی دشمن منجر می‌شود و مقابله با آن را بسیار سخت خواهد کرد.
پهپادها نیز امروز به پای ثابت تمام مأموریت‌های نیروهای مسلح تبدیل شده‌اند. در این رزمایش هم پهپادها حضور گسترده‌ای داشتند که از جمله آنها تهاجم پهپاد «مهاجر-6» با بمب‌های هوشمند و نقطه‌‎زن «قائم» به اهداف دریایی و همچنین استفاده از پهپادهای انتحاری ابابیل-2 و یک پهپاد ناشناخته که از عرشه ناو شهید مهدوی به پرواز درآمد، بود. مجموع اقدامات صورت گرفته در این رزمایش را به طور کلی می‌توان تمرین دفاع قاطع از منافع و تمامیت‌ارضی جمهوری اسلامی ایران در وهله اول و تهاجم کوبنده به منافع دشمنان و آنهایی که به جزایر سه‌گانه ایرانی چشم طمع دارند در وهله دوم، ارزیابی کرد.