نفیسه امامی
خبرنگار
موز یکی از میوه‌های پرمخاطبی است که تقاضای زیادی را در بازار به خود اختصاص داده است بنابراین برای پاسخ به این تقاضا تنها به تولید داخلی نمی‌توان اکتفا کرد. بیشتر مصرف موز داخلی از طریق واردات تأمین می‌شود و موز تولید داخلی فقط برای مصرف محلی به تولید می‌رسد. موز یکی از اقلام مهم وارداتی به کشور محسوب می‌شود که به دلیل عدم تکافوی تولید داخلی، سالیانه مقادیر قابل توجهی ارز صرف واردات آن می‌شود.
این محصول پرمخاطب اما طی ماه‌های گذشته روند افزایشی داشت و بتدریج به میوه لاکچری تبدیل شده است به طوری که بعضاً تا کیلویی 75 هزار تومان هم در مراکز خرده‌فروشی در سطح شهر فروخته می‌شود. قیمت موز در آبان ماه از ۳۵ هزار به ۴۵ هزارتومان در میدان مرکزی میوه و تره‌بار رسید و این روند همچنان ادامه داشته است.
یکی از دلایل اصلی که کارشناسان برای افزایش قیمت موز مطرح می‌کنند، افزایش نرخ ارز در ماه‌های اخیر است زیرا بخش عمده این محصول از طریق واردات به کشور وارد می‌شود. از سوی دیگر کاهش واردات موز به کشور نیز طبق گفته اسدالله کارگر رئیس اتحادیه فروشندگان میوه و تره‌بار از عوامل اصلی در بالا رفتن قیمت موز عنوان شده است به طوری که وقتی عرضه کم می‌شود، تقاضا باعث گرانی قیمت موز می‌شود.
نقش انحصار در گرانی موز
اسماعیل مرادیان نایب رئیس اتحادیه میوه و تره‌بار در گفت‌و‌گو با «ایران» با اشاره به روند افزایش قیمت موز در ماه‌های اخیر گفت: تقریباً از حدود 4 ماه قبل قیمت موز رو به گرانی گذاشت به طوری که از کیلویی 35 هزار تومان در میدان میوه و تره‌بار اکنون به 68 هزار تومان رسیده است. موز هندی مرغوب در چند ماه قبل حدود 35 هزار تومان قیمت داشت و اکنون به حدود 70 هزار تومان رسیده است.
وی با اشاره به اینکه بیشتر میوه‌فروشی‌ها، موز را با کمترین سود می‌فروشند، افزود: خرده‌فروشی‌های سطح شهر موظف هستند میوه را به هر قیمتی که از بازار خریداری می‌کنند با 35 درصد سود بفروشند اما خرده‌فروشی‌ها حتی با کمتر از 20 درصد موز را عرضه می‌کنند. مرادیان با بیان اینکه اکنون مهم‌ترین دلیل گرانی موز بالا رفتن قیمت ارز عنوان می‌شود، گفت: اگر دلیل اصلی گرانی موز نرخ دلار است که باید در محدوده 40 دلار فروخته شود اما اکنون با نرخ 60 هزار تومان فروخته می‌شود. به طور میانگین هرکیلو موز در سطح جهانی با کمی تفاوت یک دلار قیمت دارد. با احتساب این موضوع موز اکنون باید به مراتب با قیمت کمتری به فروش برسد. وی نقش انحصار را در گرانی موز تأثیرگذار عنوان کرد و گفت: در میدان مرکزی میوه و تره‌بار 1300 تا 1500 حجره وجود دارد که در این میان حدود 50 حجره موز فروش هستند. این تعداد نقش مهمی در تعیین قیمت‌ها دارند و با توجه به انحصاری که ایجاد کرده‌اند با هر قیمت و مقداری موز را عرضه می‌کنند. در صورت ایجاد انحصار، موز کمتر توزیع می‌شود و در نتیجه قیمت آن هم بالا می‌رود. مرادیان اضافه کرد: اگرچه قیمت موز افزایش داشته و تقاضای آن تا 50 درصد کاهش پیدا کرده است اما با توجه به رشد دو برابری قیمت آن، باز هم سود زیادی برای واردکنندگان آن دارد. چنانچه شرایط به همین گونه پیش برود، درشب عید قیمت موز رشد بسیار بالایی خواهد داشت. نایب رئیس اتحادیه میوه و تره‌بار با اشاره به توزیع موزهای هندی و اکوادوری در بازار گفت: موزهای هندی کوچک‌تر و موزهای اکوادوری بلندتر و صاف‌تر هستند و با استقبال بیشتری از سوی خریداران همراه است. مرادیان با بیان اینکه قیمت موز در فصل زمستان گران‌تر از فصل تابستان است، گفت: معمولاً در فصل تابستان تقاضای موز به علت تنوع زیاد میوه و ذات گرم آن کمتر است اما در زمستان تنوع میوه کم است و مصرف موز بالا می‌رود درحالی که این افزایش قیمت‌ها در حدود 5 تا 10 درصد بود ولی امسال به دو برابر قیمت رسیده است. به نظر می‌رسد با توجه به استقبال از موز در این ایام سال، قیمت آن بالا رفته است.