گزارش «ایران» از بلاتکلیفی خریداران محصولات ایران‌خودرو
پای پژو پارس به مجلس کشیده شد
کمیسیون صنایع مجلس به موضوع پژو پارس ورود کرده و بزودی جلسه‌ای برپا خواهد شد تا برای برون‌رفت از شرایط پیش آمده راهکاری اتخاذ شود
اعضای کمیسیون صنایع و معادن مجلس قرار است، موضوع خودرو پژو پارس و اجحافی که در حق مردم صورت گرفته است را بررسی کنند و از نمایندگان وزارت صمت و ایران‌خودرو هم توضیحاتی را بخواهند. طی روزهای اخیر، درخواست کنندگان خودرو پژو پارس که فرایند ثبت نام خود را اسفندماه 1401 انجام داده بودند از گرانفروشی شرکت ایران‌خودرو، ابراز گلایه کردند. ایران‌خودرو با وجود آنکه تعهد داده بود، خودرو پژو پارس ثبت‌نام شده در سامانه یکپارچه را اسفند 1402 به مشتریان تحویل دهد، ضمن خلف وعده و عدم ارسال دعوتنامه به مشتریان در سال گذشته، مشتریان خود را در سال جاری شوکه کرده است. بدین جهت خودرویی که سال گذشته ۲۹۴ میلیون و ۱۳۳ هزار تومان بود در سال جاری قیمت کارخانه‌ای آن به بیش از ۴۴۵ میلیون و ۷۴۲ هزار تومان رسیده است. حال سؤال این است که چگونه شهروندان (ثبت نام کنندگان پژو پارس) می‌توانند بیش از 150 میلیون تومان را تأمین کنند و صاحب خودرو شوند.
از زمانی که ایران‌خودرو، قیمت پژو پارس را تغییر داده است، برای ثبت نام کنندگان دعوتنامه ارسال می‌شود. بر این اساس اگر متقاضیان، نسبت به تکمیل وجه اقدام نکنند، عملاً از لیست خریداران حذف خواهند شد و ایران‌خودرو دیگر هیچ تعهدی نسبت به مشتریان چشم انتظار نخواهد داشت. به نظر می‌رسد که ایران‌خودرویی‌ها هم از این موضوع استقبال خواهند کرد چرا که حداقل مجبور به پرداخت جریمه دیرکرد نخواهند بود؛ البته اگر عزمی برای پرداخت آن باشد.
علیرضا سلیمی، عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی درباره اتفاق‌های اخیر مربوط به پژو پارس به «ایران»، گفت: «خودروسازان باید به تعهدات خود در قبال مردم عمل کنند تا مردم به آنها و محصولات‌شان اعتماد داشته باشند. وقتی خودروسازان به تعهدات خود عمل نمی‌کنند و قیمت محصولات خود را به یکباره افزایش می‌دهند، عملاً به جیب مردم آسیب می‌رسانند. کمیسیون صنایع مجلس به موضوع پژو پارس ورود کرده و بزودی جلسه‌ای برپا خواهد شد تا برای برون رفت از شرایط پیش آمده راهکاری اتخاذ شود.»
البته این نخستین بار نیست که ایران‌خودرو و حتی سایر خودروسازان و مونتاژکاران چنین رفتاری با ثبت نام کنندگان خودرو دارند؛ به عنوان مثال ایران‌خودرو در جدیدترین بخشنامه برای تبدیل تعهدات منقضی شده، شرایط تبدیل تمامی محصولات تولیدی ویژه اردیبهشت ۱۴۰۳ را اعلام کرده است. آبی‌پوشان جاده مخصوص برای مشتریان پارس سال، خودروی پژو 207 دستی سقف شیشه‌ای ارتقا یافته؛ تارا دستی، تارا دستی V1 پلاس؛ تارا اتوماتیک، تارا V4LX و ارتقا یافته و یا تارا دستی V1 پلاس را در نظر گرفتند. بدین جهت اگر مشتریان بخواهند صاحب خودرو شوند و ماه‌های طولانی منتظر نباشند چاره ای جز انتخاب محصولات پیشنهادی ندارند؛ این محصولات پیشنهادی حداقل از محصول انتخابی مشتری 150 میلیون تومان گران‌تر است. در حقیقت با این اتفاق خودروساز و مونتاژکار، مشتری را مجبور می‌کند که با پرداخت پول بیشتر با سرعت خودرویی به اصطلاح آپشن‌دار تحویل بگیرد. برخی از منابع مطلع هم به «ایران» گفتند که خودروسازان از برنامه تولید خود عقب هستند و این احتمال وجود دارد که با پرداخت پول بیشتر هم، مشتریان به سرعت به خودروهای ثبت نامی خود دسترسی پیدا نکنند.
نکته جالب این است که ایران‌خودرویی‌ها 3 اردیبهشت ماه سال جاری مدعی شدند، دولت آنها را مجبور به فروش خودرو در سامانه یکپارچه کرده است. آنها با صراحت عنوان کردند که «با وجود اصرار ایران‌خودرو به توقف تولید پژو پارس به دلیل عدم توانایی در تطابق با استانداردهای ۸۵ گانه، مدیران وقت وزارت صمت بر اولویت‌بندی تمامی تقاضاها تأکید کردند و بر همین اساس صف طویلی برای خودرو پژو پارس نیز تشکیل شد که با توجه به برنامه توقف تولید در پایان سال ۱۴۰۲ بخش زیادی از تقاضاها منوط به مجوز تولید از سوی سازمان ملی استاندارد برای ادامه تولید در سال ۱۴۰۳ شده است.»
حال این سؤال پیش می‌آید چرا ایران‌خودرو می‌خواهد دولت و سیاستگذاران را مقصر کم‌کاری خود جلوه دهد؟ آیا وزارت صمت، ایران‌خودرو را اجبار کرد که پژو پارس به فروش برساند؟ ایران‌خودرو در حالی چنین امری را مدعی شده که در اکثر محصولات خود مشتریان را وارد فرایند تعویض نوع خودرو کرده است. از سویی سیاستگذار برای آنکه فساد در فروش خودرو به پایان برساند، سامانه یکپارچه خودرو را طراحی کرد و از شرکت‌های خودروساز خواست که فرایند فروش محصولات خود را از طریق این سامانه پیگیری کنند تا روند عرضه و فروش شفاف شود و لذا اجباری وجود نداشت که ایران‌خودرو بیش از حد توان خود پژو پارس تولید کند. این مجموعه می‌توانست سایر محصولات خود را در سامانه یکپارچه خودرو عرضه کند.
حسین مولویان، از فعالان بازار خودرو به «ایران» گفت: طی چند روز اخیر قیمت خودروها در کارخانه به صورت چراغ خاموش در حال افزایش است؛ به عنوان مثال وانت 151 حداقل 50 میلیون تومان، گران شده است. در سایر خودروها نیز شاهد چنین اتفاقی هستیم. این موضوع بشدت بر بازار خودرو اثر منفی دارد. بدین سبب ضرورت دارد که نظارت بر عملکرد خودروسازان و مونتاژکاران افزایش پیدا کند و آنها درباره چرایی افزایش قیمت محصولات خود توضیح دهند.
او افزود: زمانی که کارخانه قیمت محصولات خود را بالا می‌برد، بازار به سرعت واکنش نشان می‌دهد و قیمت‌ها با شیب تندی در بازار صعودی می‌شودو ماجرای پژو پارس هم باعث شده که بازار خودرو دچار التهاب و تنش شود؛ لذا از شرکت‌های خودروساز و مونتاژ کار می‌خواهیم که به جای افزایش قیمت‌ها به فکر افزایش تولید باشند. با رشد تولید و عرضه مستمر (در حال حاضر عرضه خودرو به صورت قطره چکانی است) بازار خودرو آرام خواهد گرفت.
در این میان عباس علی‌آبادی، وزیر صمت در مورد حواشی پژو پارس و وضعیت سامانه یکپارچه اظهار کرد: ما در وزارت صمت سیاستگذار هستیم ما مجری نیستیم. مسؤلان وقت با راه‌اندازی سامانه یکپارچه قصد داشتند کمترین تخلف را در فروش خودرو داشته باشیم و حداکثر نظارت اعمال شود.
او افزود: در حال حاضر به سمتی می‌رویم که اساساً دغدغه خودرو را از دوش مردم برداریم و مردم مستقیم با خودروساز در ارتباط باشند. در مورد قیمت پژو پارس هم شورای رقابت مسئول است و قانوناً ما سیاستگذار نیستیم و ما فقط مجری سیاست‌های ابلاغی هستیم. لازم به ذکر است که شورای رقابت هم از این موضوع عقب‌نشینی کرده و یادآور شده است: شورای رقابت هیچ وقت قیمت‌گذار خودرو نبوده بلکه شورای رقابت صرفاً دستورالعمل را طراحی و آن را ابلاغ می‌کند؛ نهادهایی هم که تنظیم‌گر فنی هستند براساس دستورالعمل و فرمولی که شورای رقابت داده قیمت خودرو را محاسبه و ابلاغ می‌کنند. اکنون طبق همین روالی که از انتهای سال ۱۴۰۱ وجود داشت، همچنان طبق دستورالعمل شورای رقابت، وزارت صمت قیمت خودرو را محاسبه می‌کند که قیمت تمام شده در سازمان حمایت به عنوان متولی متخصص انجام و ابلاغ می‌شود.