توصیه‌ها برای دوز چهارم واکسن کرونا
بر اساس نیاز بدن خود انتخاب کنید
ایمن‌سازی فعال یا واکسیناسیون به منظور پیشگیری از عفونت یا کاهش شدت بیماری با تجویز آنتی‌بادی (پادتن) یا آنتی‌ژن صورت می‌گیرد و به کمک آن می‌توان با هزینه اندکی از ابتلا به بسیاری از بیماری‌ها جلوگیری کرد. اما آیا تزریق واکسن کرونا پایان یافته است؟ با انجام واکسیناسیون همگانی در جهان، شیوع بسیاری از بیماری‌های خطرناک در بین شیرخواران، کودکان و بزرگسالان به شدت کاهش یافته است به طوری که اکنون بیماری‌هایی مانند دیفتری، کزاز، سیاه‌سرفه و فلج اطفال به حد زیادی کنترل شده و در بسیاری از کشورها به کم‌ترین میزان خود رسیده است. وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در آخرین آمار واکسیناسیون کرونا در کشور اعلام کرده که تا روز هجدهم بهمن‌ماه درمجموع ۶۵ میلیون و ۱۹۵ هزار و ۷۳ نفر نوبت اول واکسن کرونا را تزریق کرده‌اند. همچنین ۵۸ میلیون و ۵۸۸ هزار و ۴۶۷ نفر نوبت دوم و ۳۱ میلیون و ۶۱۶ هزار و ۲۸ نفر نوبت سوم واکسن را تزریق کرده‌اند. با احتساب این تعداد، مجموع نوبت‌های تزریق واکسن در کشور به ۱۵۵ میلیون و ۳۹۹ هزار و ۵۶۸ مورد رسید.
کدام واکسن‌ها مورد تأیید است؟
واکسن‌ها از میکروب، ویروس کشته‌شده یا ضعیف شده که عامل بیماری‌های خاص هستند، ساخته شده‌اند. با تزریق واکسن دستگاه ایمنی تحت حمله این میکروب‌ها یا ویروس‌ها قرار می‌گیرد و در نتیجه ترشح آنتی‌بادی یا پادتن در بدن بالا می‌رود. این آنتی‌بادی‌ها در بدن فعال باقی می‌مانند و در صورتی‌که بدن با بیماری واقعی مواجه شود از فرد در مقابل آن ویروس یا میکروب محافظت می‌کنند. واکسن‌هایی که تاکنون موفق به دریافت تأییدیه مصرف در ایران شده‌اند، عبارتند از:
واکسن کوواکسین
واکسن آسترازنکا
واکسن اسپوتنیک V
واکسن سینوفارم
خطر ابتلا به کرونا بدتر از خطرات احتمالی و نادر تزریق واکسن است. واکسن‌هایی که در ایران تزریق می‌شوند تا حدود زیادی علیه ویروس کرونای موجود و کرونای انگلیسی ایمنی ایجاد می‌کنند.
بعد از حدود دو تا سه هفته از تزریق واکسن نوبت اول بدن ایمنی‌زایی را شروع می‌کند و پس از تزریق نوبت دوم ایمنی کامل خواهد شد. به همین خاطر در روزهای اولیه تزریق واکسن ممکن است خطر ابتلا وجود داشته باشد. فردی که واکسینه می‌شود تا ۶ ماه در برابر این ویروس ایمنی خواهد داشت.
همچنین خطر ابتلا و شدید شدن بیماری کرونا در افراد واکسینه شده کاهش می‌یابد اما ممکن است این افراد به شکل ناقل، بیماری را به سایرین انتقال دهند. در نتیجه بهتر است حتی افرادی که واکسینه شده‌اند موارد بهداشتی مانند ماسک زدن و فاصله‌های اجتماعی را رعایت کنند.
تمامی واکسن‌ها غیرزنده یا غیرفعال هستند و باعث بروز کرونا نمی‌شوند. در نتیجه نیازی نیست فردی که واکسن می‌زند قرنطینه شود.
تداخل دارویی واکسن کرونا
با سایر داروها
بهتر است حداقل ۱۴ روز بین تزریق واکسن‌های دیگر با انواع واکسن کرونا فاصله باشد. بیشتر داروها تداخلی با این واکسن ندارند بنابراین بدون مشورت پزشک داروهای خود را قطع نکنید.
اگر فردی پیوند اعضا انجام داده است یا شیمی‌درمانی می‌شود بهتر است قبل از تزریق با پزشک معالج خود مشورت کند.
افرادی که داروهای هورمونی مصرف می‌کنند نیز بهتر است با پزشک خود مشورتی داشته باشند. اگر فردی نوع خفیف بیماری را گرفته باشد، پس از دوران قرنطینه و بهبود کامل می‌تواند واکسن تزریق کند. اگر بیماری شدید بوده است و در بیمارستان بستری شده باشد بهتر است با پزشک خود مشورت کند. افرادی که مبتلا به کرونا می‌شوند تا 6 ماه آنتی‌بادی خنثی‌کننده ویروس را در بدن خود دارند،بنابراین، این افراد می‌توانند تزریق واکسن را به تعویق بیندازند.
واکسن‌های پیشنهاد شده
برای کودکان در ایران:
سینوفارم
واکسن سینوفارم یک واکسن بر پایه ویروس ضعیف شده یا کشته شده است که محصول کشور چین است و در ایران ابتدا به بزرگسالان تزریق شد. مطالعات نشان می‌دهد برخی کشورها با وجود اینکه هنوز مطالعات بالینی واکسن سینوفارم در گروه سنی کودکان و نوجوانان به پایان نرسیده است، تصمیم گرفتند مجوز تزریق اضطراری این واکسن در افراد زیر ۱۸ سال را صادر کنند. سیستم بهداشت و درمان کشورهای چین، امارات، ایران، بحرین و آرژانتین به استفاده از واکسن سینوفارم در گروه‌های سنی زیر ۱۸ سال تأییدیه اورژانسی داده‌اند. طبق اعلام وزارت بهداشت ایران و کسب مجوز‌های لازمه، این واکسن ابتدا برای کودکان 9 تا 12 سال تزریق شد که پس از بررسی‌های لازم توسط وزارت بهداشت اعلام شد این واکسن به کودکان 5 تا 9 سال نیز قابل تزریق است.
پاستوکووک
پاستوکووک در تیرماه ۱۴۰۰ از وزارت بهداشت ایران مجوز تزریق اضطراری گرفت؛ همچنین این واکسن در کوبا، نیکاراگوئه، ویتنام و ونزوئلا نیز مجوز دارد. هر چند کوبا برای واکسن سوبرانا از سازمان جهانی بهداشت تقاضای ورود این واکسن را به سبد مورد تأیید آن سازمان داشته، اما هنوز پاسخی دریافت نکرده است.
به دنبال شروع کارآزمایی سوبرانا در کوبا روی کودکان، ایران نیز منتظر مجوز اضطراری برای مصرف در کودکان است که البته بدون دوز بوستر ارائه می‌شود. رئیس انستیتو پاستور به تازگی خبر از صدور مجوز برای کودکان داده است. باید دانست که واکسن‌های نوترکیب با تکنولوژی مشابه پاستوکووک همانند واکسن پنوموکوک و مننژیت پیشتر به کودکان تزریق شده و ایمن بوده است.
پاستوکووک، تنها واکسن داخلی است که در حال حاضر مجوز استفاده در کودکان را نیز دارد که در دو نوبت با فاصله یک ماه به گروه‌های سنی زیر ۱۸ سال تزریق می‌شود. با توجه به شرایط در افراد بالاتر از ۱۸ سال دوز یادآور واکسن پاستوکووک به‌نام پاستوکووک پلاس با فاصله یک ماه به‌عنوان دوز سوم تزریق می‌شود.
آیا کودکان نیاز به دریافت
واکسن دارند؟
گرچه کرونا در کودکان تا به امروز به‌صورت حاد گزارش نشده است اما برای جلوگیری از شیوع شدید بیماری و ناقل بودن کودکان و انتقال به دیگران، تزریق این واکسن در کشورهای مختلف در دست پیگیری است و همه کشورهای جهان اصرار بر تزریق واکسن را در گروه‌های سنی مختلف حتی کودکان دارند. واقعیت آن است که هر چه تعداد بیشتری واکسینه شوند، احتمال انتقال و آلوده شدن افراد کمتر می‌شود. طبق آمارها کودکان مدرسه‌ای نقش مهمی در انتقال این ویروس به بزرگسالان دارند.
برای دوز چهارم بهتر است
چه واکسن کرونایی تزریق کنیم؟
وزارت بهداشت اعلام کرده است که تمام افراد بالای 18 سال و افراد 12تا 18سالی که دچار بیماری‌های تضعیف کننده سیستم ایمنی بوده یا بیماری‌های زمینه‌ای شدید دارند، در صورتی که شش ماه از آخرین نوبت تزریق واکسن‌شان گذشته، نوبت یادآور واکسن کرونا را تزریق
کنند.
همه انواع واکسن‌های موجود در مراکز واکسیناسیون قابلیت استفاده به‌عنوان نوبت یادآور را دارند. بنابراین به همه افرادی که بیش از 6 ماه از نوبت قبلی‌شان گذشته، توصیه می‌شود یک نوبت واکسن دریافت کنند. دریافت یک نوبت یادآور از هر نوع واکسن، مهمتر از دریافت نوع خاصی از واکسن است. باید توجه کرد که دریافت یک نوبت واکسن یادآور مهمتر از این است که چه نوع واکسنی، تزریق کنیم.
همه واکسن‌های تولید داخل مراحل مطالعات بالینی را منطبق با استانداردهای بین‌المللی و داخلی طی کرده‌اند و نتایج بسیار مناسبی در مقایسه با واکسن‌های وارداتی داشته‌اند. علاوه بر این مقایسه وضعیت ابتلا در کشور خودمان و کشورهای اروپایی نشان‌دهنده یکسان بودن نتیجه واکسیناسیون در کاهش موارد بستری و مرگ ناشی از این بیماری است در حالی که واکسن‌های متفاوتی نیز استفاده شده‌اند.
مهم‌ترین فایده و دلیل واکسن کووید-19این است که از فرم شدید بیماری که منجر به بستری یا عوارض شدید و مرگ ناشی از آن می‌شود، جلوگیری کند. بنابراین امکان ابتلا به بیماری همچنان وجود دارد حتی امکان ابتلا به فرم شدید بیماری نیز وجود خواهد داشت، اما احتمال این واقعه در افراد کامل واکسن زده بسیار کمتر از افراد واکسن نزده است.
وضعیت بیماری کرونا در سطح دنیا و در داخل کشور به دقت رصد می‌شود و بر اساس آخرین اطلاعات علمی در خصوص تزریق واکسن کووید-19 تصمیم‌گیری می‌شود. بنابراین اینکه آیا یادآور دیگری نیز خواهد بود یا خیر، بستگی به شرایط و اطلاعات و یافته‌های جدید در ماه‌های آینده خواهد داشت. برخی از محققین معتقدند که احتمالاً برای تداوم ایمنی علیه ویروس کووید-19نیاز به تداوم واکسیناسیون به‌صورت سالانه خواهیم بود. بنابراین تمام افراد بالای 18سال که شش ماه از نوبت قبلی آنها گذشته است، توصیه به دریافت یک نوبت یادآور می‌شوند. افرادی که در گروه سنی 12تا 18سال هستند نیز اگر دچار بیماری‌های تضعیف کننده سیستم ایمنی باشند یا بیماری‌های زمینه‌ای شدید داشته باشند نیز در صورت گذشت 6 ماه از آخرین نوبت، کاندیدای دریافت نوبت یادآور واکسن هستند. افراد زیر 12سال در حال حاضر نیازی به دریافت نوبت یادآور ندارند. به افرادی که مبتلا به بیماری کرونا هستند توصیه می‌شود حداقل تا یک ماه بعد از بهبودی صبر کنند و سپس واکسن بزنند.