خطر روند بازی در نقش‌های تکراری برای آقای بازیگر

جواد عــــــزتی علیه جواد عزتی

احمد محمدتبریزی/ در سینما قاعده‌ای کلی وجود دارد که بازیگران علاوه بر استعداد باید شم بالایی در پذیرش نقش‌های مختلف داشته باشند. استعداد و گزینش درست نقش، دو عاملی هستند که پا به پای هم حرکت می‌کنند و بازیگر را یا به قله می‌رسانند یا به زمین می‌زنند. جواد عزتی بازیگر با استعدادی است و سخت می‌شود کسی را پیدا کرد که توانایی و استعداد بازیگری او را زیر سؤال ببرد. او در هر فیلمی که بازی کرده، توانسته نقش را مال خود کند و به اندازه قابلیت‌های فیلم به چشم بیاید، ولی در عالم سینما استعداد و توانایی یک چیز است و داشتن انتخاب‌های درست یک چیز دیگر. جواد عزتی با وجود استعداد‌های ناب بازیگری‌اش در سال‌های اخیر، گاه انتخاب‌های خوبی در سینما نداشته است.

این موضوع پس از اکران فیلم «کت چرمی» در چهل و یکمین جشنواره فیلم فجر بیش از هر زمان دیگری به چشم آمد. به‌طوری که بیشتر سؤالات خبرنگاران در نشست خبری فیلم درباره تکراری بودن نقش جواد عزتی و کلیشه شدن این بازیگر در نقش‌های مشابه بود. نگاهی به فیلم‌های چند سال آخر جواد عزتی به‌خوبی نشان‌دهنده انتخاب نقش‌هایی کلیشه‌ای توسط او بوده است. او زمانی با بازی در نقش‌های مختلف حسابی خودش را به چالش می‌کشید و حالا چند سالی است از آن انتخاب‌های چالش‌برانگیز فاصله گرفته و خودش را در چند قالب مشخص محدود کرده است. او بعد از بازی در فیلم «جهان با من برقص» در سال ۱۳۹۷، مدام در نقش آدم‌هایی شکست‌خورده، ویران شده و عصبی بازی کرده است. دامنه تنوع این شخصیت‌ها به این برمی‌گردد که عزتی در بعضی‌ از آنها نقش ناجی و در بعضی دیگر نقشی منفعل‌ داشته است. بازی در چنین نقش‌هایی از زمان خداحافظی جواد عزتی از سینمای کمدی بیشتر به چشم ‌آمده است. هرچند که او در سینمای کمدی نیز به یک فرمول ثابت برای ایفای نقش رسیده بود و خوشبختانه خیلی زود متوجه موضوع شد و با فیلم‌های کمدی خداحافظی کرد. با وجود هوشمندی عزتی در خداحافظی بموقع با نقش‌های تکراری کمدی، او این بار در دامِ نقش‌های تکراری فیلم‌های جدی و جنایی افتاد. عزتی در «جهان با من برقص»، «آتابای»، «شنای پروانه»، «مرد بازنده»، «خورشید» و سریال «زخم کاری» نقش‌هایی با ویژگی‌ها و مختصات شبیه به هم داشته است و تکرار دوباره آن در «کت چرمی» این سؤال را پیش می‌آورد که چرا عزتی با این استعداد و کارنامه بازیگری، دست به تکرار خودش می‌زند؟ شبیه بودن کنش و واکنش‌ها، حالات و جنس بازی جواد عزتی در فیلم‌های مختلف، تماشاگر را با بازیگری یکنواخت و معمولی روبه‌رو می‌کند. آنچه که ما از این بازیگر بر پرده سینما می‌بینیم، اکت‌ها و نقش‌هایی شبیه به هم است که پس از مدت کوتاهی تماشاگر را به این فکر می‌اندازد که جواد عزتی این فیلم تفاوت زیادی با جواد عزتی فیلم‌های قبلی‌اش ندارد.
این نکته زمانی بیشتر توی ذوق می‌زند که می‌بینیم عزتی در سال ۱۳۹۸ در پنج فیلم سینمایی بازی کرده است که در هر کدام نقش‌هایش شبیه به هم بوده است. اینجاست که بازیگر باید با گزیده‌کاری و وسواس، نگذارد مدام در نقش‌های مختلف تکرار شود و تصویری کلیشه‌ای از خودش در ذهن تماشاگر به جا بگذارد. جواد عزتی برای به دست آوردن نامش در سینما زحمت زیادی کشیده است. لیاقتش را هم داشته است. او از بازی در سریال‌های کمدی تلویزیون کارش را شروع کرد و پله پله جلو آمد و به یکی از ستاره‌های سینمای ایران تبدیل شد. عزتی برای حفظ نام و برندی که در سینما به سختی به دست آورده، باید هوشمندانه‌تر عمل کند. رفتن در قالب نقش‌های تکراری و محک نزدن خود در فیلم‌هایی متفاوت، نام جواد عزتی را در سینمای ایران به بازیگری کلیشه‌ای و تک‌بعدی تبدیل می‌کند. این بازیگر نیاز به یک خانه‌تکانی در نوع بازی و انتخاب‌هایش دارد. در جشنواره امسال این موضوع بسیار به چشم آمد. عزتی باید فکری به حال انتخاب‌ فیلم‌هایش کند تا در آینده‌ای نه چندان دور به بازیگری درجه دو تبدیل نشود.