نقدی بر فیلم «کت چرمی» با بازی جواد عزتی
یک کپی نعل به نعل از مرد بازنـــــــــــده
مهدی خدایی
منتقد سینما
فیلم روی یکی از مشکلاتی که در کشور وجود دارد دست گذاشته و آن هم فسادی است که از سوی بعضی اشخاص به سیستم تحمیل می‌شود. «کت چرمی» مثل فیلم «مرد بازنده» دنبال این نیست که بگوید فساد سیستماتیک وجود دارد و از گفتن این مورد گریز دارد. تهیه‌کننده و کارگردان فیلم هم در نشست خبری‌شان گفتند که معتقد به وجود فساد سیستماتیک نیستیم. در «مرد بازنده» یک پلیس وظیفه‌شناس و با وجدان داشتیم که یک باند فساد را کشف کرده بود و می‌خواست یک‌تنه در مقابل‌شان بایستد. در «کت چرمی» هم یک مأمور بهزیستی داریم که باندی را از داخل یک خیریه کشف کرده که با سوءاستفاده از اشخاصی که در خیریه کار می‌کردند به دنبال جابه‌جایی مواد مخدر هستند.
در این فیلم مثل «مرد بازنده» ما یک شخص فاسد داریم که دیالوگ‌های فیلم به ما می‌گوید به بخش‌هایی متصل است. جهان «کت چرمی» با جهان فیلم «مرد بازنده» تفاوتی ندارد و بعضی از شخصیت‌ها و خرده داستان‌ها را نعل به نعل می‌توان با داستان «مرد بازنده» منطبق کرد. هرچند تهیه‌کننده فیلم اعتقادی به این مسأله ندارد و گفت چون مشاور طرح ما محمدحسین مهدویان بوده و جواد عزتی و سارا حاتمی در فیلم بازی کرده‌اند همه تصور می‌کنند فیلم شبیه «مرد بازنده» است. در صورتی که وقتی به داستان فیلم نگاه می‌کنیم، می‌بینیم داستان «کت چرمی» تفاوتی با «مرد بازنده» ندارد و خطی که برای داستان ترسیم شده همان خط داستانی «مرد بازنده» است. تفاوت داستان در این است که مرد قانون در «مرد بازنده» یک پلیس بود و حالا این شخص در «کت چرمی» یک کارمند بهزیستی است.
این فرد به صورت کاملاً مستقل و خودمختار زمانی که می‌بیند نهادهای مسئول با تعلل و احتیاط کار می‌کنند خودش دست به اقدام می‌زند. منتهی پلیس فیلم «مرد بازنده» خیلی زیرک‌تر و باهوش‌تر از مأمور بهزیستی در فیلم «کت چرمی» است. او با نقشه‌های حساب شده کارش را جلو می‌برد و به نتیجه‌ای که می‌خواهد می‌رسد ولی در «کت چرمی» مأمور بهزیستی به سیم آخر می‌زند و یک کار غیرعقلانی و دردسرساز انجام می‌دهد. در نهایت هم به صورت معجزه‌واری کسی که تعمداً با ماشین زیر گرفته زنده می‌ماند! پایان داستان هم باز است و نتیجه به مخاطبان واگذار می‌شود. این وجه داستان خوب نیست چرا که این پیامی را به جامعه می‌دهد که اگر شما از طریق روال‌های قانونی به نتیجه نرسیدید خودتان باید دست به کار شوید و در این راه بالاخره یک اتفاقی می‌افتد. فیلم از تکراری بودن داستانش ضربه زیادی خورده است وگرنه به لحاظ فنی اثر ضعیفی نیست. جواد عزتی هم انگار در نقش افراد ناجی جا افتاده است. او در فیلم «خورشید» نقش ناجی را بازی کرد، در «مرد بازنده» هم همین اتفاق برایش افتاد و در «کت چرمی» هم دوباره این نقش برایش تکرار شد. به نظر، مخاطب دیگر دوست ندارد عزتی را در قالب این نقش‌های تکراری ببیند. هر بار او چنین کاراکتری در هر فیلمی داشته باشد آن فیلم به این متهم خواهد شد که فیلم بر مدار این نقش کلیشه‌ای و جاافتاده برای جواد عزتی شکل گرفته است. به نوعی انگار فیلم برای عزتی انتخاب شده به جای اینکه عزتی برای آن فیلم انتخاب شده باشد. در پایان باید از سرمایه‌گذاری فارابی جهت ساخت «کت چرمی» انتقاد کرد. پس از ساخته شدن «مرد بازنده» لزومی به سرمایه‌گذاری روی فیلم «کت چرمی» وجود نداشت. مگر یک حرف را چند بار می‌خواهید در سینما بزنید که دوباره به سراغ داستان و سوژه‌ای تکراری رفته‌اید.