نخستین همایش ملی «امنیت و توسعه پایدار مناطق کویری کشور» با حضور مسئولان وزارت کشور، استانداران و مدیران امنیتی ۱۰ استان کویری در مشهد برگزار شد؛ نشستی که محور آن، تبدیل کویر از تهدید به فرصت و طراحی نقشه‌ای جامع برای توسعه، اشتغال و امنیت ملی بود.
به گزارش ایران، در این همایش که به میزبانی استانداری خراسان رضوی برگزار شد، مسئولان ارشد کشور بر لزوم نگاه نو به کویر تأکید کردند و از اجرای طرح‌های فناورانه و اقتصادی در مناطق کویری خبر دادند.
هدف اصلی این نشست، هماهنگی میان استان‌های کویری برای ایجاد زیرساخت‌های توسعه، انرژی‌های پاک، امنیت مرزی و مردمی‌سازی امنیت اعلام شد. معاون امنیتی و انتظامی وزارت کشور در این نشست با تأکید بر اینکه «کویر نه تهدید بلکه سرمایه‌ای عظیم است، گفت: «بخش اعظم سرزمین ما کویری است و باید آن را به‌عنوان فرصتی بزرگ پذیرفت؛ اگر مسیر استفاده از این ظرفیت را بیابیم، می‌توانیم کویر را حتی بیش از مناطق جنگلی به منبع تولید اقتصادی و اشتغال تبدیل کنیم. وی با بیان اینکه امنیت و اقتصاد در هم تنیده‌اند، افزود: اگر به اشتغال و اقتصاد مردم کویر توجه شود، ماندگاری آنان در این مناطق تضمین خواهد شد و همین امر به‌طور طبیعی امنیت پایدار را در کویر به دنبال دارد. 
وی تصریح کرد که وزارت کشور از طرح‌های امنیتی فراجا و استفاده از فناوری‌های نوین در کویر حمایت می‌کند و گفت: مردمی‌سازی امنیت در مناطق کویری به معنای مشارکت جوامع محلی در حفاظت از منابع و مرزهاست. تجربه مناطق شمال‌غرب و جنوب‌شرق کشور نشان داده که با تکیه بر مردم، امنیت پایدارتر و کم‌هزینه‌تر خواهد بود.
به گفته این مسئول، پیشنهاد شده‌است که همایش ملی امنیت و توسعه پایدار مناطق کویری به‌صورت سالانه در مشهد برگزار و دبیرخانه دائمی آن در این شهر مستقر شود.
استاندار خراسان رضوی نیز در سخنانی گفت: کویر نه تهدید بلکه ظرفیتی عظیم برای توسعه اقتصادی و امنیت پایدار است؛ این مناطق سرشار از معادن و منابع ارزشمند هستند و می‌توانند به بستر توسعه پایدار کشور تبدیل شوند. 
غلامحسین مظفری با بیان اینکه در دنیا کویرها به‌عنوان فرصت شناخته می‌شوند، تصریح کرد: امارات بزرگ‌ترین نیروگاه خورشیدی جهان را در کویر ساخته و چین نیز با اتکا به انرژی پاک در مناطق بیابانی، بسیاری از انرژی‌های فسیلی را کنار گذاشته‌است. استاندار با تأکید بر اینکه توسعه اقتصادی به‌طور مستقیم بر امنیت تأثیر دارد، اظهار کرد: در بازدیدهای مرزی مشاهده شد که ساخت دیوار مرزی اقدامی امنیتی است، اما اگر در همان مسیر خط ریل یا جاده شمال ـ جنوب اجرا می‌کردیم، هم امنیت تقویت می‌شد و هم توسعه شکل می‌گرفت. هزینه‌ها تقریباً یکسان بود اما اثرات آن بسیار گسترده‌تر. 
وی افزود: کریدور سرخس ـ چابهار می‌تواند ایران و کشورهای آسیای میانه را به آب‌های آزاد متصل کند. چنین طرح‌هایی علاوه بر تأمین امنیت، منافع ملی عظیمی برای کشور دارند. 
استاندار خراسان رضوی، همچنین با اشاره به ضرورت استفاده از فناوری‌های نو گفت: در شورای تأمین استان از متخصصان هوش مصنوعی دعوت کردیم تا درباره نقش فناوری در جنگ‌های نوین سخن بگویند، جنگ امروز مبتنی بر داده است و نمی‌توان با روش‌های ۴۰ سال پیش به مسائل امنیتی نگاه کرد. 
در بخش دیگری از این نشست، معاون امنیتی و انتظامی استانداری خراسان رضوی گزارشی از اقدامات اجرایی ارائه داد و گفت: در مأموریت مشترک مدیران امنیتی ۱۰ استان کویری، ۸۰۰ کیلومتر از مسیر کویر خراسان رضوی طی شد؛ این اقدام هماهنگی میان دستگاه‌های امنیتی را افزایش داد.
او ادامه داد: در نخستین جلسه شورای تأمین سال جاری، ۱۵ محور اساسی از جمله مردمی‌سازی امنیت، بهره‌گیری از فناوری‌های نو، موضوع آب و ساماندهی اتباع مصوب شد، از ابتدای امسال تاکنون نیز ۹۴۱ هزار تبعه افغانستانی از مرز دوغارون از کشور خارج شده‌اند. وی، همچنین از راه‌اندازی نخستین سامانه بیومتریک سیار کشور در خراسان رضوی خبر داد و گفت: این سامانه برای ساماندهی اتباع طراحی شده و نخستین نمونه عملیاتی کشور به‌شمار می‌رود. استاندار کرمان نیز با اشاره به اهمیت امنیت کویر در استان خود گفت:با سرمایه‌گذاری در گردشگری و بوم‌گردی، می‌توان همزمان امنیت و توسعه پایدار را محقق کرد، ایجاد هماهنگی میان استان‌های کویری و تشکیل شورای سران طوایف از اقدامات مؤثر در این زمینه است. 
وی با بیان اینکه برای مدیریت هوشمند مناطق کویری باید سامانه ملی پایش با استفاده از پهپاد، ماهواره، دوربین حرارتی و هوش مصنوعی ایجاد شود، تصریح کرد: همچنین راهبردهای اجتماعی مانند اعتمادسازی با جوامع محلی، ایجاد شورای سران طوایف و تشکل‌های مردمی، ضامن امنیت پایدار خواهند بود. طالبی با اشاره به نقش فناوری در امنیت کویر گفت: استفاده از اپلیکیشن ملی کویر و سامانه‌های هشدار سریع می‌تواند ضمن جذب گردشگر، امنیت را نیز تقویت کند. دانشگاه‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان باید در این حوزه فعال شوند. 
استاندار یزد نیز در این همایش با معرفی برنامه «یزد پایدار» گفت: چهار محور اقتصاد، جامعه، محیط زیست و امنیت پایدار در این برنامه مورد توجه قرار گرفته است و تا پایان امسال، ۴۰۰ مگاوات از ظرفیت ۳۰۰۰ مگاواتی انرژی خورشیدی استان اجرایی خواهد شد. 
محمدرضا بابایی ادامه داد: نیاز سالانه آب شرب یزد ۱۴۸ میلیون متر مکعب است که بیش از نیمی از آن از سفره‌های زیرزمینی برداشت می‌شود؛ در نتیجه سالانه ۲۴۰ میلیون مترمکعب افت داریم و زمین تا ۱۴ سانتی‌متر در سال فرو می‌نشیند؛ در واقع، اگر صنایع در کنار دریا مستقر بودند، بسیاری از چالش‌های امنیتی و زیست‌محیطی کاهش می‌یافت. 
وی افزود: در 6 ماه نخست سال، در مناطق کویری یزد چهار تن مواد مخدر کشف و ۱۱ نفر از اشرار متوقف یا به هلاکت رسیده‌اند. تقویت مسیرهای جاده‌ای و ریلی شرق کشور، افزایش امنیت و تسهیل ارتباطات را به دنبال دارد. 
به گفته استاندار یزد، طرح‌هایی چون معرفی ژئوپارک‌های کویری، جذب سرمایه‌گذاران و ایجاد مگافارم‌های دام سبک و شتر از جمله برنامه‌های اجرایی در این مناطق است. استاندار قم نیز با اشاره به اهمیت تجهیز نیروهای نظامی در مناطق کویری گفت: محوریت اول توسعه کویر، امنیت است و تجهیزات و امکانات نیروهای نظامی و انتظامی باید به‌طور ویژه تأمین شود تا مأموریت‌ها به بهترین شکل انجام گیرد. 
اکبر بهنام‌جو با بیان اینکه ملاحظات محیط زیستی نباید مانع بهره‌برداری منطقی از معادن شود، افزود: یکی از معادن غنی کشور بیش از ۲۰ سال است به‌دلیل محدودیت‌های محیط زیستی بلااستفاده مانده‌است، انعطاف منطقی در این زمینه می‌تواند همزمان توسعه و امنیت را تضمین کند. به گفته استاندار قم، در استان قم پروژه‌های بیابان‌زدایی و مدیریت منابع آب برای مقابله با ریزگردها و کاهش حقابه دریاچه‌ها آغاز شده است.
در پایان همایش، جمع‌بندی مباحث توسط میزبان نشست اعلام شد و مقرر شد که دبیرخانه دائمی امنیت و توسعه کویر در مشهد ایجاد و نشست‌های دوره‌ای استان‌های کویری به‌صورت چرخشی برگزار شود. این گردهمایی نخستین گام ملی برای هم‌افزایی ۱۰ استان کویری کشور در مسیر توسعه اقتصادی، امنیت پایدار و استفاده علمی از ظرفیت‌های عظیم کویر عنوان شد.