علی‌الله سلیمی |   نویسنده

منیژه آرمین، از زنان پیشکسوت در حوزه ادبیات داستانی معاصر است که علاوه بر نویسندگی، در سایر رشته‌های فرهنگی و هنری، از جمله فعالیت‌های پژوهشی و مطبوعاتی و هم‌چنین رشته هنری سفال‌گری هم کارنامه قابل توجهی دارد. نمایشگاه‌های انفرادی و گروهی متعددی از آثار این هنرمند در گالری‌های مختلف برگزار شده و فعالیت‌های اجتماعی گوناگونی هم در کارنامه کاری وی دیده می‌شود. از جمله، عضویت در نهادها و سازمان‌های فرهنگی و هنری مانند هیأت مدیره انجمن قلم (دوره اول)، انجمن صنفی روزنامه‌نگاران و هم‌چنین عضویت در شورای سیاست‌گذاری انجمن سفال و نیز عضویت در هیأت مدیره انجمن هنرمندان سفال‌گر (دوره اول) با این حال، بسیاری از اهالی کتاب و ادبیات، منیژه آرمین را به عنوان یک داستان‌نویس می‌شناسند. آرمین در زمینه نویسندگی، فعالیت‌هایش را با نوشتن درباره موضوعاتی مانند انقلاب اسلامی و دفاع مقدس شروع کرد اما در ادامه گرایش او به داستان‌های تاریخی باعث شد، خوانندگان آثارش او را با مجموعه رمان‌های تاریخی او با عناوین««شب و قلندر»، «شباویز»، «شانزده سال» و «کافه ماگنولیا» بشناسند؛ مجموعه چهارگانه‌ای که هر یک به برهه‌ای از تاریخ معاصر ایران می‌پردازد. نثر و زبان آثار منیژه آرمین در مجموعه رمان‌های تاریخی او به گونه‌ای است که در کتابِ اول این مجموعه چهارگانه؛ «شب و قلندر» که مربوط به اواخر دوران قاجار تا اعلام مشروطیت   است، نویسنده تا حدودی از نثر قدیمی استفاده کرده است. در کتاب «شباویز» که به آغاز دوران تجددطلبی می‌پردازد (از اعلام مشروطیت تا سال ۱۳۰۴) نثر کتاب تغییراتی کرده است. در دو کتاب «شانزده سال» و «کافه ماگنولیا»، هم نثر و هم ساختار دگرگون شده است. رابطه خطی زمان و مکان و زاویه دید تا حدودی از میان رفته و به شکل پازل درآمده است. طبعاً خواننده نیز سهمی دارد در قرار دادن مناسب قطعات پازل. نکته دیگر اینکه نویسنده قصد تحلیل یا روشن کردن ابهامات تاریخی را نداشته و انگیزه اصلی بیان تأثیر متقابل نفسانیات [آدم‌ها] بر رویدادهای اجتماعی و تاریخی بوده است. نکته‌ای که درباره چهارمین رمان مجموعه آثار داستانی و تاریخی آرمین قابل توجه است که، به نوعی جمع‌بندی یک دوره تاریخی در یک بستر روایی و داستانی است. آرمین در رمان«کافه ماگنولیا»، فراز و نشیب‌های رویدادهای سیاسی و اجتماعی ایران را در محدوده زمانی سال‌های ۱۳۲۰ تا ۱۳۳۲ روایت می‌کند. بخش اعظمی از کتاب براساس رویدادهای مستند نگارش شده و از اتفاقاتی که در رمان‌های قبلی از جمله «شب و قلندر»، «شباویز» و «شانزده سال» رخ داده، گره‌گشایی می‌کند. شخصیت‌های داستانی و واقعی در «کافه ماگنولیا» در سی‌وپنج فصل تحت‌تأثیر شرایط حاکم بر جامعه قصه را پیش می‌برند. داستان رمان هم از زوایای متفاوتی بیان می‌شود که به شناخت فضای حاکم بر کشور و انسان فردی و اجتماعی ایران در صد سال اخیر کمک می‌کند. از ویژگی‌های این اثر، آن است که آرمین در ابتدای کتاب خلاصه‌ای از سه رمان قبلی خود از جمله «شب و قلندر»، «شباویز» و «شانزده سال» آورده است تا مخاطب ضمن یادآوری آن چه در سال‌های قبل خوانده بر روی داستان تازه نویسنده تسلط بیشتری پیدا کند. او در مقدمه این کتاب، درباره انگیزه‌اش از یادآوری آن چه در سه جلد قبلی گذشته، یادآوری کرده، خلاصه کتاب، البته ظرافت و فضای اصل داستان را ندارد و فقط بسنده می‌کند به دادن اطلاعات کلی به خواننده و امید است که برای خواننده محترم انگیزه‌ای باشد تا به اصل کتاب مراجعه کند.
منیژه آرمین در سال ۱۴۰۳ به‌خاطر نوشتن کتاب «کافه مگنولیا» به عنوان بانوی فرهنگ سال انتخاب و از او تقدیر شد. درباره زندگی و آثار منیژه آرمین، کتاب«خاک عشق» به قلم فاطمه ابراهیمی و فریبا شادمهر تألیف شده که در این کتاب به بررسی هفت اثر منیژه آرمین پرداخته می‌شود. در این اثر به معرفی زندگی‌نامه‌ و ویژگی‌های آثار  این هنرمند و داستان‌نویس پرداخته شده است.