آزمون شرافت، قسمت دوم!
قلم، حرمت دارد و این شعار نیست
محمدعلی یزدانیار
دبیر گروه کتاب
Mohammadaliyazdanyar@gmail.com
بعضی کلمات بار دارند، بعضی عناوین هم، بعضی حرفه‌ها هم، بعضی چیزهای دیگر هم هستند که بار دارند، بارشان هم می‌تواند سنگین، سبک، مثبت، منفی و بسیاری دیگر از چیزهای ممکن، کمتر ممکن و ناممکن باشد. مثلاً شرافت بار دارد، خبرنگار، روزنامه‌نگار، مؤلف، دست به قلم، نویسنده و دیگر کلمات همبسته و همدسته بار دارند، فعالیت حرفه‌ای فرهنگی بار دارد، خود قلم بار دارد و وجدان هم بار دارد. در مورد این کلمات، بار همگی هم سنگین است، هم مثبت و هم دارای کوهی از مسئولیت اجتماعی، انسانی و اخلاقی، این از این! من با سردبیرمان در بسیاری از امور سیاسی و اجتماعی اختلاف نظر دارم، گاهی بسیار جدی. با پدر مرحومم هم همین طور بودم، با او که خدا رحتمش کند در عمده موارد اختلافات خیلی جدی داشتم. با همسرم هم همینطور، با خیلی از نویسندگان، مترجمان و فعالان حیطه‌های مختلف که می‌شناسم یا نمی‌شناسم هم اختلافات خیلی جدی دارم، این هم از این!
من می‌توانم آرزو کنم سر به تن هیچ یک از مخالفانم نباشد، می‌توانم خودم را برای خودم بر حق قطعی بدانم، می‌توانم خودم را متر و معیار هر چیزی در این دنیا بدانم. اما یک جایی هست که من دیگر فقط خودم نیستم، قلم در دست گرفتم که بنویسم، اینجا تمام باردارهای بالا بر شانه‌های من سنگینی می‌کنند. من، یک کتابخوان کتابخوارم، یک نویسنده جوان، یک روزنامه‌نگار کتاب و فعال فرهنگی جوان، یک آموزگار جوان و تمام اینها یعنی همه چیزی که من باید نگرانش باشم، شرافت است و اخلاق و مسئولیت اجتماعی، این هم از این!
حیطه من فرهنگ است و هنر، هم فرهنگ و هم هنر محل همزیستی مسالمت‌آمیز تفکرات، رویکردها و رفتارهای بسیار متباین بوده‌اند. من هم بخشی از همین زیست هستم و با تمام وجود این اعتقاد را دارم. من باور دارم که نه من حق دارم به دیگری بابت «چگونگی بودنش و کیفیت انتخاب‌هایش» حمله کنم و نه دیگری چنین حقی در قبال من دارد.
هیچ‌کس بابت اختلاف عقیده با دیگران، به هیچ گروه دیگری بدهکار نیست و اساساً آزادی یعنی توانایی اختلاف عقیده با دیگران، اگر کسی هست که دیگران را برای «دیگری بودنشان» و بدتر، برای آنکه با مسیر حرفه‌ای‌شان همسو نبوده، حتی بعد از مرگشان هم تخریب و تخطئه می‌کند، واقعاً باید یک بار بند اول این یادداشت را دوباره بخواند، مخصوصاً اگر اسم خودش را روزنامه نگار هم گذاشته باشد.