خاطرات یک نفوذی
جزئیاتی از گروهکهای کومله و دموکرات که کمتر خواندهایم
طاهره راهی
خبرنگار
در ادبیات دفاع مقدس، کمتر به جنگهای کردستان و گروهکها پرداخته شده و بیشترین شناخت ما از آن منطقه و جنگهایش، به چند فیلم و کتاب محدود خلاصه میشود؛ خاطراتی که میتواند سبب شناخت بیشتر و دقیقتر واقعیتها شود، اما متأسفانه با گذشت سالها به دست فراموشی سپرده میشوند، اگرچه نویسندههایی نیز هستند که پای در این مسیر گذاشته و خاطرات سخت آن روزها را برای مخاطبان امروزی به تصویر میکشند، یکی از آنها کیانوش گلزار راغب است.
بسیاری او را از کتاب «شُنام» میشناسند، خاطرات خودنوشتهای که بعد از ۲۸ سال با اصرار همسرش برای مصاحبه، نگارش و منتشر شد. اگر در فیلمهایی مانند «چ» و «اشک سرما» سنگدلی و قساوت گروهکها را دیدیم، کتاب راغب توانست آغازگر بخش مهمی از ادبیات دفاع مقدس باشد.
کیانوش گلزار راغب در ادامه کتابهایش با موضوع خاطرات افراد مختلف از مواجهه با گروهک تروریستی کومله اینبار به سراغ یک سوژه متفاوت رفته است. او در کتابی با عنوان «سیطره» خاطرات نادر کیانی، کسی را که در اواخر دهه هفتاد به اردوگاه دو گروهک تروریستی کومله و دموکرات در اقلیم کردستان عراق نفوذ کرده برای مخاطبانش روایت کرده است.
نویسنده که در کتابهای خود خاطرات زندانیان در دست گروهکها را روایت کرده، در «سیطره» از جوانی سخن میگوید که برخلاف اعتقاداتش و خودخواسته به گروهکهای کومله و دموکرات وارد شده، تا ردههای بالای سازمانی آنها نیز نفوذ کرده است و به این روش، توانسته اطلاعات خاص و متفاوتی را به ایران منتقل کند.
کیانی، راوی کتاب در خلال بیان خاطراتش از اردوگاههای کومله و دموکرات، با فرازوفرودهایی بجا مخاطب را با خود همراه میکند. او در «سیطره» از نحوه عضوگیری و عملیاتهای آنان در ایران برای خواننده نیز میگوید و اینگونه توانسته مطالبی که ممکن است برای نوجوانان و جوانان، سخت و فراموششدنی باشد، به خوبی قابل هضم و فهم کند، هرچند برخی مطالب کتاب به دلایل امنیتی ابتر مانده و خواننده ریزبین را دچار سردرگمی خواهد کرد. کتاب «سیطره» برخلاف سایر کتابهای نویسنده، نه در زمان جنگ و دهه شصت، که در دهه هشتاد میگذرد، به همین دلیل، به زندگی امروزه ما نزدیکتر و برای مخاطب امروزی ملموستر است. کتاب، اگرچه در بیان توضیحات بیشتر دچار نقصهایی است، اما همچنان که خود نویسنده در مقدمه آورده، نحوه عضوگیری، روابط و مناسبات درونگروهی، ارکان تشکیلاتی و فسادهای اخلاقی احزاب ضد انقلاب را بیان میکند و از این طریق میتواند این گروهکها را به جوانان و نوجوانان بیشتر بشناساند.
کتاب در ظاهر شاید تنها خاطرات هفت ساله یک نفوذی باشد، اما در زوایای پنهانش، ترس و اضطراب و دلهره کسی نهفته است که مرگ برایش همنشینی همیشگی بوده است، آنجا که منکر بسیجی بودنش میشود یا حتی آنجا که مجبور است عضویت دایی خود در گروهک دموکرات را نیز پنهان کند.