همه چیز راجع به زاموفیلیا
گلــدان اتاق‌خواب
نسرین تقی خانی
مهندس کشاورزی ومشاورنگهداری گیاهان آپارتمانی
گیاه زاموفیلیا با برگ های براق برای نگهداری، بسیارکم دردسر بوده وبرای مکان‌های کم نورمناسب است. این گیاه به آبیاری زیاد نیاز ندارد. با حداقل شرایط می‌تواند به رشد خود ادامه دهد؛ از این‌رو به آن «گیاه همیشگی» می گویند.
گیاه زاموفیلیا تصفیه کننده هوا بوده وبهترین گزینه برای اتاق خواب است. رشد گیاه زاموفیلیا کند بوده و نگهداری آن برای افراد مبتدی دوست‌دار گیاه، مناسب است. دما و نور متوسط محیط، آبیاری متعادل و رطوبت 50% برای رشد این گیاه کافی است.
این گیاه نیاز کمی به نور دارد اما اگر نور مورد نیاز آن تأمین نشود، فقط زنده مانده و رشد نمی‌کند؛ پس بهتر است گیاه را در مکان با نور متوسط و فیلتر شده قرار دهید تا حدود 6 تا 8 ساعت نور غیرمستقیم در روز دریافت کند.
اگر گیاه در برابر نور مستقیم خورشید قرارگیرد، برگ‌های گیاه دچار سوختگی می‌شود. باریک شدن ساقه‌ها و افزایش فاصله بین برگ‌ها نشان از نیاز گیاه به نور دارد. زاموفیلیا به آبیاری کم هم مقاوم است. آبیاری زیاد علت شایع در نابودی گیاه است چرا که ریشه‌های این گیاه به حالت ریزوم بوده و در خودش آب ذخیره می‌کند. بنابراین آبیاری زیاد باعث پوسیدگی ریشه ،ساقه و ازبین رفتن گیاه می‌شود.
در حالت معمول، فاصله یک هفته تا 10 روز در هوای سرد، برای آبیاری زاموفیلیا مناسب است؛ اما این زمان به شرایط گیاه بستگی دارد. سایز گلدان، میزان رطوبت هوا از نکاتی است که در تعیین زمان آبیاری زاموفیلیا نقش دارد.
به طور کلی، باید بین دو آبیاری گیاه، خاک کاملاً خشک شود.آبیاری هم باید کامل صورت گیرد؛ یعنی باید آن قدر به گیاه آب داد تا آب اضافه از زیرگلدان خارج شود. توجه به زهکش گلدان و خالی کردن زیرگلدانی پس از هر آبیاری از نکات مهم در نگهداری زاموفیلیا است. بی‌حالی گیاه و به طورخاص در برگ‌ها حالت افتادگی، خبر از نیاز گیاه به آبیاری می‌دهد. زاموفیلیا گیاه مقاوم به دما بالا است اما بهترین محدوده دمایی برای رشد این گیاه، 18 تا 22 درجه سانتیگراد است. پس اگر دمای محیط نگهداری زاموفیلیا افزایش یافت، بهتراست رطوبت محیط را افزایش دهید. برای این کار می‌توانید از غبارپاشی و یا ساخت جزیره استفاده کنید. بهتر است برای غبارپاشی از آب بدون کلر استفاده کنید. توجه به این نکته ضروری است که غبارپاشی سرظهر یا زمانی که نور روی برگ‌های گیاه می‌افتد، مناسب نیست. چراکه باعث سوختگی برگ‌ها می‌شود.
زاموفیلیا به دلیل داشتن برگ های واکسی و براق نیاز کمی به رطوبت دارد و تا رطوبت 50% هوا برای این گیاه کافی است. البته با افزایش رطوبت تا %60 یا 70% می‌توان ژنتیک گیاه را تغییر داده و باعث رشد بیشتر و پهن شدن برگ‌های زاموفیلیا شود.برای این کار می‌توان همیشه یک ظرف آب کنار گلدان قرارداده و از غبارپاشی روزانه و ساخت جزیره هم کمک گرفت. این گیاه به خاک سبک و با زهکش بالا نیاز دارد.
ریزوم‌های زاموفیلیا درخاک‌های سنگین توان رشد نداشته و به سرعت دچار پوسیدگی می‌شوند. هرچه خاک زاموفیلیا سبک‌تر باشد، احتمال تولید پاجوش افزایش می‌یابد. می‌توان از ترکیب کوکوپیت وپرلیت برای زاموفیلیا استفاده کرد.
زاموفیلیا هم مانند سایر گیاهان به تغذیه نیاز دارد.بهتر است برای تغذیه این گیاه از کودهای دارای فسفروپتاس بالا استفاده کرد چرا که باعث تقویت ریزوم‌ها و بیشتر شدن برگ‌های زاموفیلیا می‌شود. کودهای 12:12:36 و 20:20:20هم برای زاموفیلیا مناسب است. برای تقویت زاموفیلیا بهتر است هرسال گیاه را هرس کنید. به این ترتیب ساقه و برگ‌های خشک را جدا کرده تا انرژی گیاه در بخش‌های سالم گیاه صرف شود. ازلحاظ بیماری هرچه سریع تشخیص داده شود، بیماری به بخش‌های دیگر گیاه منتقل نمی‌شود.
زاموفیلیا گلدان بزرگ نمی‌پسندد. هر زمان که ریزوم‌ها به انتها گلدان فشارآوردند یا ریشه‌ها از انتهای گلدان خارج شدند یا رشد گیاه متوقف شد، زمان تعویض گلدان برای زاموفیلیا است.
بهتراست این کار در اوایل بهار انجام گیرد تا به گیاه شوک کمتری وارد شود. زاموفیلیا خیلی کم به گل می‌رود اما اگر همه شرایط برایش ایده آل باشد، در تابستان گلدهی خواهد داشت. از راه‌های تکثیر زاموفیلیا، قلمه برگ یا قلمه ساقه و ساده‌ترین روش تقسیم ریزوم است.
از مشکلاتی که نگهداری زاموفیلیا به همراه دارد، زرد شدن برگ‌های آن است. اگر برگ‌های پایینی ساقه زرد شده و می‌ریزد، کاملاً طبیعی بوده چرا که به مرور زمان برگ‌ها پیر و مسن شده و مواد مغذی به آن‌ها نمی‌رسد پس دچارریزش می‌شوند؛ اما اگر زردی برگ‌ها غیرطبیعی و در همه بخش‌های گیاه است، احتمالاً آبیاری گیاه زیاد بوده است. در این شرایط با کم کردن فاصله آبیاری به گیاه اجازه بازیابی دوباره داده می‌شود. سوختگی نوک برگ‌های زاموفیلیا نشان از خشکی هوا دارد. اگر این سوختگی کل برگ را بپوشاند، سوختگی ناشی از نور مستقیم خورشید است. قهوه‌ای شدن برگ‌ها هم از آبیاری زیاد گیاه است.