ریحانه میرحسینی
کارشناس ارشد ادبیات

می­‌توانم به صراحت بگویم ممکن است زندگینامه یا خاطرات بسیاری که نویسندگان بزرگ از زندگی خود شرح داده‌­اند خوانده و به آن­ها علاقه‌­مند شده باشید، اما این را هم می­‌توانم به شما قول بدهم که اعترافات ژان ژاک روسو برای شما از همه آن­ها متفاوت‌­تر باشد. زیرا مانند هیچ یک نیست، چون اعترافات است.
قبل از معرفی این کتاب، دوست دارم چند خطی از آن را با شما شریک شوم تا بدانید بی‌دلیل نیست که به آن می­‌گویم شاهکار. روسو می­‌گوید: من دست به کاری می‌زنم که هرگز سابقه­‌ای نداشته است و در آینده هم هیچ‌کس نخواهد توانست از آن تقلید کند. می­‌خواهم مردی را با تمام خصوصیات حقیقی و طبیعی خود به همنوعانم نشان دهم. و این مرد، من خواهم بود!
می­‌گوید: بانگ صور قیامت گو هرگاه که می‌خواهد برخیزد، خواهم آمد، این کتاب را به دست گرفته و در پیشگاه داور متعال حاضر خواهم شد. و به آواز بلند خواهم گفت: این است آنچه کرده­‌ام، آنچه اندیشیده­‌ام، آنچه بوده‌­ام.
اعترافات ژان ژاک روسو را انتشارات نیلوفر با ترجمه بسیار خوب مهستی بحرینی به چاپ رسانده است و این کتاب خود به دو کتاب تقسیم می‌­شود، کتاب اول شامل 6 دفتراعترافات او و کتاب دوم هم شامل 6 دفتر دیگر از اعترافات روسو که در آغاز کتاب دوم گفته است: این یادداشت­‌ها که آکنده از هر گونه غلطی است و من حتی فرصت آن را ندارم که دوباره بخوانمش، کافی است تا راه وصول به حقیقت را به هر کس که دوستدار آن است نشان دهد و او را قادر سازد با شناختی که خاص خود اوست آن را به دست آورد. متأسفانه به نظرم دشوار و حتی ناممکن می‌­نماید که این یادداشت‌ها بتواند از چشم بیدار دشمنانم بگریزد. اگر به دست مردی شرافتمند بیفتد.
این شاهکار روسو، همه رویدادهای زندگی او را از دوران کودکی تا سال­‌های پایانی عمرش، با ذکر تمامی جزئیات، دربرمی­‌گیرد. ولی علاوه بر همه این­ها بیش از آنکه به کارهای او در موقعیت­‌های گوناگون زندگی­‌اش برسد و ماجراهایی را که از سر گذرانیده تعریف کند، به شرح احساسات، عقاید و اندیشه­‌های او می­‌پردازد. روسو اعترافات را در سال­‌های 1765 تا 1770 نوشت و زندگی خود را از آغاز تا سال 1766 که جزیره سن پی‌­یر را ترک گفت، در این کتاب صادقانه بازنمود. او در این اثرش بدون پرده پوشی به عیب­‌ها و خطاهایش اعتراف می­‌کند و می‌‌گوید چه ضعف­‌ها و اشتباهاتی در طول زندگی مرتکب شده و از آن­ها درس گرفته است. همچنین از عشق بسیار زیاد و بدون پایانش به طبیعت، که با تمامی جان او پیوند داشت، به تفصیل سخن گفته است. بنابراین هیچ نکته مبهمی در زندگی او وجود ندارد که به خواننده نگوید و با زبانی کاملاً آشنا صحبت می­‌کند. گویی که تمام افرادی که او را می­‌خوانند می­‌شناسد و در پیش او حضور دارند. پس در این کتاب تمام ماجراهای تلخ و شیرین زندگی خودش را پرشور و سرشار از عاطفه و احساس بیان می­‌کند. این کتاب را بخوانید مخصوصاً صفحات آغازین را، که با زبان پر قدرت روسو بیشتر آشنا شوید و اجازه دهید او شما را شگفت زده کند.