محمدمهدی رجایی‌فر/ دبیر میز گردشگری مذهبی و معنوی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی
گردشگری مذهبی امروزه جایگاه ویژه‌ای در جذب گردشگران خارجی به همه کشورها دارد. گردشگری مذهبی یکی از زیرمجموعه‌های گردشگری فرهنگی است که در آن گردشگر به قصد زیارت یا بازدید از جاذبه‌های مذهبی و آشنایی با فرهنگ ادیان سفر می‌کند. آیین‌های مذهبی در برخی کشورها در قالب جشنواره برگزار می‌شود و طیف خاصی را به سوی خود جلب می‌کند.
کشور ما در این زمینه پتانسیل بالایی دارد که مهم‌ترین آن برگزاری آیین‌های عزاداری اباعبدالله الحسین(ع) در دهه محرم است. این آیین‌ که ریشه در فرهنگ غنی مردم ما در 31 استان کشور با فرهنگ‌ها و آداب و رسوم خاص دارد علاوه بر معرفی فرهنگ مذهبی ما به گردشگران خارجی می‌تواند کمک شایانی به خنثی کردن سیاست «ایران‌هراسی و اسلام‌ستیزی» داشته باشد. در سال‌های دور وقتی گردشگری نام تاسوعا و عاشورا و مراسم مذهبی مربوط به آن را در فضای مجازی جست‌و‌جو می‌کرد بیشترین دستاوردش عکس‌های قمه‌زنی بود که با آسیب‌شناسی صورت گرفته در حال حاضر، به جایگاهی رسیده‌ایم که توانسته‌ایم فرهنگ عاشورا و آزادگی سرور و سالار شهیدان را به‌درستی به جهانیان معرفی کنیم. از 6 سال گذشته و با ایجاد کمیته‌های گردشگری معنوی و مذهبی، برنامه‌های جذابی برای گردشگران خارجی تدارک دیده شده و توانسته زمینه‌هایی را فراهم کند تا گردشگرانی که در ایام محرم به ایران می‌آیند خودشان مبلغ گردشگری مذهبی ما شوند و با ثبت عکس و رویدادهای عاشورایی در ذهن‌شان، در سال‌های بعد گردشگران دیگری را روانه ایران کنند. در ایام محرم مراکز گردشگری تاریخی ما تعطیل هستند و تبعاً می‌بایست برای پر کردن ساعات گردشگران خارجی برنامه‌ریزی می‌شد، به همین منظور چند سالی است برگزاری تورهای رایگان آشنایی با آیین‌های محرم برای این دسته از گردشگران راه‌اندازی شده و در ایام سوگواری محرم امسال، این تورها را خواهیم داشت. برگزاری این تورهای رایگان یک روزه که همگی دارای مجوز هستند، از سوی هتل‌ها و مراکز اقامتی به گردشگران خارجی اطلاع‌رسانی می‌شود. با برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته بهترین جا در حسینیه‌ها و مکان‌های برگزاری آیین‌ محرم ازجمله نخل‌گردانی به گردشگران خارجی اختصاص خواهد یافت. برای گردشگران مذهبی قبل از حضور در آیین‌ محرم کلاس‌های آموزشی کوتاهی گذاشته می‌شود تا ریشه و چرایی برگزاری این آیین‌ را به درستی بدانند، ضمن اینکه از آنها خواسته می‌شود آداب حضور در این مراسم را رعایت کنند. لیدرهای تور به گردشگران خارجی توضیح می‌دهند که چرا مردم ایران تا این اندازه به امام حسین(ع) ارادت دارند و برای شهادت ایشان تا این حد مغموم هستند. برای گردشگران خارجی لباس‌های مشکی هم تهیه شده که به آنها هدیه داده می‌شود تا در این آیین‌ بپوشند.