نکته‌هایی برای گیاهان آپارتمانی در تابستان
تأمین رطوبت گیاهان در فصل تابستان
نسرین تقی‌خانی
مهندس کشاورزی و مشاور نگهداری گیاهان آپارتمانی
با شروع فصل تابستان، شرایط برای نگهداری گیاهان آپارتمانی کمی دشوار می‌شود. دقت به نحوه آبیاری و تأمین رطوبت، از موارد حائز اهمیت برای حفظ شادابی گیاه است. منشأ بسیاری از گیاهان آپارتمانی، مناطق گرمسیری است و به همین دلیل این گیاهان به راحتی با دمای اتاق و نور محیطی سازگار می‌شوند.
از سویی دیگر، این گیاهان به لحاظ ژنتیکی، عادت به رطوبت محیطی بالایی دارند که در فضای آپارتمان‌ها و ادارات و به طور کلی فضاهای بسته، این رطوبت تأمین نمی‌شود. برای شادابی و سرحالی و کمک به رشد بهتر گیاهان باید رطوبت مورد نیاز آنها فراهم شود.
از جمله علائم کمبود رطوبت در گیاهان، قهوه‌ای شدن برگ، زردی برگ، خشک و ترد شدن برگ، ریزش جوانه‌ها قبل از باز شدن، عملکرد نامناسب جوانه‌ها حین رشد، پژمرده شدن گل‌ها قبل از باز شدن، پژمردگی برگ و شاخه گیاه و افزایش نیاز آبی گیاه است.
می توان با روش‌هایی که در ادامه گفته می‌شود، به تأمین رطوبت مورد نیاز گیاهان آپارتمانی اقدام کرد. گیاهان آپارتمانی، به واسطه منافذ ریز برگ که در علم کشاورزی، به آنها روزنه برگ گفته می‌شود، رطوبت خود را از دست می‌دهند. در فرایندی به نام تعرق، بخارآب حاصل از آبیاری بلافاصله در مجاورت گیاه قرارگرفته و رطوبت اطراف گیاه را افزایش می‌دهد. یک روش ساده برای تأمین رطوبت گیاه، قرار دادن چندین گیاه در کنار هم است؛ به این ترتیب میزان تعرق تا حد بسیار زیادی افزایش یافته و رطوبت گیاه را تا حد قابل قبولی افزایش می‌دهد.
برای حل مشکل کمبود فضا، می‌توان گلدان‌ها را بر اساس اندازه در کنار هم قرار داد. غبار پاشی یا اسپری آب روی برگ‌های گیاهان هم روشی ساده و رایج برای تأمین رطوبت گیاهان است. در این روش به کمک یک بطری اسپری ساده می‌توان آب را مستقیم روی بافت رویشی گیاه اسپری کرد و قطرات آب به آرامی تبخیر شده و رطوبت محیطی را برای چند ساعت افزایش می‌دهد. این روش بسیار ساده است فقط نیاز به چند مرتبه تکرار دارد چراکه رطوبت محیطی بعد از چند ساعت، کاهش می‌یابد. از آنجایی که این روش باعث تماس مستقیم قطرات آب با برگ و بدنه گیاه است، احتمال هجوم بیماری‌های آپارتمانی افزایش می‌یابد.
توصیه می‌شود غبار پاشی صبح زود انجام شود تا قبل از فرا رسیدن شب، تمام رطوبت اضافی از بین برود. با این روش، احتمال درگیری گیاه با بیماری‌های قارچی را می‌توان کاهش داد.
استفاده از دستگاه رطوبت ساز را هم می‌توان روشی برای تأمین رطوبت مورد نیاز گیاهان در نظر گرفت. این دستگاه‌ها بی‌سر و صدا بوده و با خاموش و روشن کردن آن، می‌توان رطوبت را برای گیاهان تأمین کرد. از طریق تنظیمات این دستگاه می‌توان در روزها یا ساعات مشخصی از روز رطوبت را برای گیاه در نظر گرفت. با در نظر گرفتن زیرگلدانی هم می‌توان رطوبت گیاه را تأمین کرد. باید زیرگلدانی با قطر حداقل دو برابر پایه گلدان و با ارتفاع حداقل 10 سانتیمتر تهیه شود. سطح زیرگلدانی باید به طور یکسان با سنگریزه پر شود؛ به طوری‌که گلدان را بتوان روی آن قرار داد و اطمینان حاصل کرد تا خاک گلدان آب جذب نمی‌کند.
در این روش آب به آرامی از زیرگلدانی تبخیر شده و فقط رطوبت محیط اطراف گیاه را افزایش می‌دهد. اشکال اصلی این روش این است که زیرگلدانی مانند استخر راکد عمل کرده و می‌تواند باعث هجوم آفات به گلدان شود. تعویض زیرگلدانی و توجه به این امر، این امکان را کاهش می‌دهد.
استفاده از روش دو گلدان روشی دیگر برای تأمین رطوبت است. این روش می‌تواند با حفظ زیبایی و بدون آسیب به گیاه، رطوبت مورد نیاز را تأمین کند. در این روش باید گلدان دوم حداقل 3 تا 5 سانتیمتر بزرگ‌تر از گلدان فعلی باشد. فضای بین این دو گلدان توسط خزه پر می‌شود. با مرطوب کردن خزه، می‌توان رطوبت مورد نیاز گیاه را فراهم کرد. در این روش توجه به این نکته ضروری است که باید هر دو گلدان سوراخ زهکش داشته باشند تا از تجمع آب جلوگیری کرده و احتمال هجوم آفات کاهش پیدا کند.
پوشاندن گیاه با پلاستیک شفاف پس از آبیاری کامل، می‌تواند برای گیاهان حساس به رطوبت‌کم مناسب باشد. می‌توان با قرار دادن چند چوب در اطراف قسمت‌های رویشی گیاه از تماس پلاستیک با برگ و گل گیاه اجتناب کرد. باید توجه داشت که قسمت ابتدایی پلاستیک نباید کامل گیاه را احاطه کرده باشد چراکه تنفس گیاه دچار اختلال می‌شود.