سفرهای تابستانی و چالش جدی بیماری‌های منتقله از آب و غذا

سازمان جهانی بهداشت درباره ابتلا به بیماری «وبا» در سال‌ جاری به تمامی کشورها هشدار داده است

زهره توکلی/ هر سال با ورود به فصل تابستان، تعطیلی مدارس و افزایش مسافرت‌ها، با افزایش تعداد مبتلایان به بیماری‌های واگیر منتقله از آب و غذای آلوده در مقایسه با سایر ماه‌های سال مواجه می شویم.
دکتر مریم مسعودی‌فر، کارشناس مسئول اداره بیماری‌های واگیر منتقله از طریق آب و غذای مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی کشور در این باره در گفت‌و‌گو با «ایران» ‌می‌گوید: هر ساله در فصل تابستان و روزهای گرم سال، با افزایش مسافرت‌ها و حضور در اماکن پرتجمع، افزایش مصرف غذاهایی که شاید به طور کامل بهداشتی نباشد را شاهد هستیم. بنابراین انتظار ‌می‌رود که آمار ابتلا به بیماری‌های قابل انتقال از طریق آب و غذا افزایش یابد.
مجموعه بیماری‌هایی که با علائم بالینی گوارشی نظیر اسهال(اسهال حاد آبکی یا خونی)، استفراغ، درد شکمی و بی‌اشتهایی بروز ‌می‌کند. بیشترین نگرانی برای 2 گروه سنی کودکان بخصوص کودکان کمتر از 5 سال و افراد سالخورده و همچنین افراد دارای بیماری‌های زمینه‌ای است که ممکن است دچار ضعف ایمنی شده باشند چون ممکن است، بیماری در آنان با علائم شدیدتری بروز کند.
وی درباره راه‌های ابتلا به این بیماری‌ها اظهار ‌می‌دارد: این بیماری‌ها از طریق آب یا ظروف آلوده، غذاهای نیمه‌پخته یا مواد غذایی خام نظیر میوه‌ها و سبزیجاتی که به درستی ضدعفونی و گندزدایی نشده یا با آب آلوده شسته شده باشند، قابل انتقال است.
شنا در آب‌های آلوده یا غیرایمن مثل گودال‌های آبی که مسئولان حوزه بهداشت نظارتی بر آنها ندارند، همچنین محیط آلوده به مدفوع فرد مبتلا و حشرات از دیگر راه‌های انتقال است.
مسعودی‌فر ‌می‌گوید: در جایی که محلول گندزدا وجود ندارد، حرارت دادن، بخارپز یا آب‌پز کردن ‌می‌تواند به‌عنوان گزینه جایگزین باشد. همچنین نباید از «آب غیرآشامیدنی» برای شست‌و‌شوی خوراکی‌ها استفاده کرد.
نگهداری غذا در یخچال، حرارت دادن کامل غذاهای سرد شده، شست و شوی دست‌ها با آب و صابون (یا محلول ضدعفونی کننده دست یا الکل) قبل از غذا و هنگام تهیه مواد غذایی و همچنین دفع بهداشتی فاضلاب از مهم‌ترین راه‌های پیشگیری است. وی تأکید ‌می‌کند: اگر کم آبی بدن بیمارانی که با علائم اسهال و استفراغ مراجعه ‌می‌کنند، بموقع جبران نشود حتی ‌می‌تواند منجر به مرگ و میر شود. باید برای جبران کم آبی از نوشیدنی‌ها و آبمیوه‌های طبیعی، دوغ و چای و در صورت لزوم محلول
«او آر اس» استفاده کرد. در صورت علائم شدید باید سریعتر به مراکز بهداشتی و درمانی مراجعه شود.
مسعودی‌فر ‌می‌افزاید: این بیماری‌ها محدود به کشور ما نیست و به‌دنبال پدیده تغییرات آب و هوایی و جوی، افزایش و گسترش مسافرت‌ها در داخل کشور و حتی بین مرزی، افزایش صادرات و انتقال مواد غذایی از کشورهای مختلف، آمار آن افزایش یافته است. این عوامل موجب شده که این بیماری‌ها در دنیا به یک چالش جدی تبدیل شود.
تأکید امسال سازمان جهانی بهداشت هم درباره این بیماری‌ها، این بوده که آمارها و روند این بیماری‌ها در دنیا، نشان از هشدار جدی برای ابتلا به بیماری وبا در سال پیش رو دارد که شامل تمام کشورها از جمله ایران ‌می‌شود. وی با اشاره به نگرانی از مقاومت دارویی ‌می‌افزاید: امروز میکروارگانیسم‌های عامل این بیماری‌ها به برخی آنتی‌بیوتیک‌ها مقاوم شده‌اند. این موضوع به‌طور ویژه درمان اسهال‌های خونی و بیماری تیفوئید را با مشکل مواجه کرده است، بنابراین باید از مصرف خودسرانه آنتی‌بیوتیک‌ها خودداری کرد.