اصول نگهداری میوه‌های تابستانی
تابستان، جشنواره رنگ‌های خوشمزه
فاطمه زارع‌جعفری
نویسنده
تابستان می‌تواند برای ما تداعی‌کننده گرما، خورشید سوزاننده، بوی پوشال‌های کولر آبی، روزهای طولانی، بوی عرق در شلوغی اتوبوس، صدای بازی بچه‌ها در کوچه و خیلی چیزهای دیگر باشد. ولی شک ندارم از اولین تصاویری که با شنیدن نام تابستان در ذهنمان شکل می‌گیرد تصویر میوه‌های رنگارنگ و خوشمزه تابستانی است. گرمای طاقت‌فرسای تابستان را طعم‌ها و رنگ‌های این میوه‌ها می‌تواند برایمان قابل تحمل‌تر کند، ولی از آنجایی که هیچ زیبایی بی‌عیب و نقص نیست، این میوه‌های خوشمزه نسبت به میوه‌های پاییزی ماندگاری کم‌تری دارند و اگر در شرایط مناسبی نگهداری نشوند به راحتی خراب و فاسد می‌شوند. نگهداری از میوه‌های تابستانی، چه برای مصرف روزانه و چه برای استفاده در سایر فصول، روش‌هایی دارد که اگر از آنها به درستی استفاده کنیم در تمام فصول سال می‌توانیم از خوشمز‌گی این میوه‌ها به نحوی لذت ببریم.
مربا، کمپوت و ترشی
مادربزرگ‌های ما در گذشته کدبانو بودن را علاوه بر تمیزی همیشگی خانه و پختن غذاهای خوشمزه، با توانایی درست کردن انواع ترشی‌ها و مرباها می‌سنجیدند. اما واقعیت این است که پختن کمپوت و مربا و درست کردن ترشی معمولی‌ترین راه برای نگهداری طولانی‌مدت میوه‌ها به شمار می‌رود. کمپوت و مربا میوه‌های تابستانی بسیار خوش‌خوراک‌اند و ترشی میوه‌های تابستانی از خوشمزه‌ترین ترشی‌هاست. اگر میوه‌ها روی دست‌تان مانده‌‌اند فقط کافی است آنها را بشویید، هسته را جدا کنید و خرد کنید. معمولاً در خانه‌ها کمی شکر و یا سرکه پیدا می‌شود!
میوه خشک
شب‌های بلند تابستان فرصت خوبی برای فیلم دیدن در کنار خانواده است. پای ثابت فیلم دیدن‌ها تنقلات است. ولی اگر بخواهیم از تنقلات سالم استفاده کنیم انتخاب‌هایمان بشدت محدود می‌شود. میوه خشک‌شده نه‌تنها می‌تواند جایگزین چیپس و پفک باشد، بلکه می‌تواند از خراب و فاسد شدن میوه‌های رسیده و اضافی نیز جلوگیری کند.
خشک کردن میوه کار سختی نیست و به راحتی در خانه قابل انجام است. شما می‌توانید برای این کار از دستگاه میوه‌خشک‌کن، فر یا آفتاب و هوای آزاد استفاده کنید. میوه‌های تابستانی پس از خشک شدن طعمی متفاوت و خوشمزه پیدا می‌کنند. شاید شما هم هنوز طعم آلبالوهای خشک دوران کودکی‌تان را فراموش نکرده باشید. توت، زردآلو، آلبالو، هلو، شلیل و خیلی از میوه‌های دیگر برای خشک کردن بسیار مناسب هستند.
نگهداری در یخچال
در مورد نگهداری میوه‌ها در حالاتی غیر از میوه صحبت کردیم. ولی اگر بخواهیم میوه‌ها را نه به صورت مربا و ترشی و نه به صورت خشک‌شده نگهداری کنیم چه کنیم؟ با رعایت چند نکته می‌توان به راحتی میوه‌ها را در یخچال تازه نگه داشت:
سعی کنید میوه‌های سالم و تازه را برای نگهداری در یخچال انتخاب کنید. هرچه میوه سالم‌تر باشد ماندگاری بیشتری خواهد داشت.
میوه‌های خیلی رسیده را در کیسه نگهداری نکنید. این کار باعث له شدن و پوسیدگی آنها می‌شود.
برای جلوگیری از له شدن میوه‌ها در کیسه می‌توانید کیسه را از هوا پر کنید. هوای داخل کیسه مانند یک محافظ عمل می‌کند و از له‌شدگی جلوگیری می‌شود.
میوه‌ها را مدام بررسی کنید و میوه‌های لک‌دار را از میوه‌های سالم جدا کنید. یک میوه خراب ممکن است بقیه میوه‌ها را نیز خراب کند.
برای گذاشتن میوه‌ها در یخچال سرعت عمل داشته باشید و این کار را به زمانی بعد از استراحت موکول نکنید. سعی کنید میوه‌ها را قبل از گذاشتن در یخچال نشویید و هنگام مصرف شست‌و‌شو را انجام دهید. میوه‌های شسته نشده بیشتر در یخچال دوام می‌آورند. اکثر میوه‌های تابستانی اگر شسته شوند باید در عرض دو الی سه روز مصرف شوند. میوه‌ها را جدا از هم نگهداری کنید. نگه داشتن انواع میوه، کنار هم باعث زودتر رسیدن و خراب شده میوه‌ها می‌شود. بعضی میوه‌ها از خود گازی به نام اتیلن آزاد می‌کنند که رسیدن و خراب شدن بقیه میوه‌ها را تسریع می‌کند.
میوه‌ها اگر در حوله کاغذی و یا دستمال حوله‌ای نگهداری شوند ماندگارتر می‌شوند؛ چرا که حوله و کاغذ رطوبت را به خود می‌گیرند؛ حتی می‌توانید هر میوه را درون یک کاغذ بپیچید تا اگر میوه‌ای خراب شد بقیه میوه‌ها را خراب نکند.
توت‌فرنگی، شاتوت، تمشک، توت سفید و انواع میوه‌های خانواده توت‌ها را با محلول آب و سرکه (یک لیوان سرکه در سه لیوان آب) بشویید، خشک کنید و سپس در یخچال قرار دهید. با این روش ضدعفونی عمر این میوه‌ها تا چند هفته افزایش پیدا می‌کند.
میوه‌های نارس را می‌توانید یکی دو روز در دمای اتاق نگه دارید تا برسند. هلو، شلیل و گلابی نارس را در روزنامه یا کاغذ بپیچید و در جا خشک و خنک و تاریک قرار دهید.
هندوانه و طالبی ماندگارترین میوه‌های تابستانی هستند که تا ده روز و بیشتر نیز در یخچال سالم می‌مانند.
نگهداری در فریزر
شاید شما هم از آن دسته افرادی باشید که در زمستان ناگهان هوس آلبالوپلو می‌کنید یا دلتان برای بستنی انبه و شاتوت خانگی لک می‌زند. پیشنهاد ما برای شما منجمد کردن میوه‌های تابستانی است؛ چرا که اگر این کار را نکنید مجبورید تا تابستان بعدی منتظر بمانید!
تقریباً همه میوه‌های تابستانی را می‌توان به صورت منجمد نگهداری کرد. ولی چند نکته وجود دارد که بهتر است آنها را قبل از گذاشتن میوه‌ها در فریزر رعایت کنید: میوه‌ها را قبل از منجمد کردن بشویید، خشک کنید، اگر هسته دارند هسته آنها را جدا کنید و میوه‌ها را خرد کنید. منجمد کردن میوه‌ها به صورت خرد نشده استفاده از آنها را سخت می‌کند.
میوه‌های منجمدشده را عرض ۹ تا ۱۲ ماه مصرف کنید. در این مدت زمان مواد مغذی میوه‌ها در فریزر حفظ می‌شود و هرچه بیشتر این میوه‌ها در فریزر بمانند کیفیت آنها پایین‌تر می‌آید.
بهتراست ابتدا میوه‌ها را در سینی بزرگ و فضای زیادی که تکه‌های آن زیاد به هم چسبیده نباشند منجمد کنید و بعد آنها را به ظرفی که جای کم‌تری می‌گیرد منتقل کنید. با این روش علاوه بر اینکه میوه‌ها سریع‌تر منجمد می‌شوند و خواص خود را بهتر حفظ می‌کنند، هنگام مصرف نیز به راحتی از هم جدا می‌شوند و می‌توان به راحتی قسمتی از آن را از ظرف برداشت.
خارج کردن هوا از کیسه‌ای که میوه‌های منجمدشده را در آن نگهداری می‌کنید باعث می‌شود ماندگاری آن میوه بیشتر شود و برفک نزند. می‌توانید دور ظرفی که میوه را در آن ریخته‌اید نوارچسب بزنید تا هوا وارد ظرف نشود.
نوشتن محتویات و تاریخ منجمد کردن روی بسته‌بندی میوه را فراموش نکنید. ممکن است بعد از مدتی فراموش کنید چه چیزی را چه زمانی منجمد کرده‌اید.
اگر میوه‌ها را در ظرف دربسته منجمد می‌کنید ظرف را کمی سرخالی بگذارید تا پس از افزایش حجم میوه‌ها بر اثر انجماد به ظرف آسیبی نرسد.
میوه‌های منجمد شده تا زمانی که یخشان باز نشده است طعم بهتری دارند و پس از باز شدن یخ کمی حالت له‌شدگی پیدا می‌کنند.