سفر به یــزد زیبا
در دل تاریخ قدم بزنید
مرضیه همایونی
روزنامه‌نگار
«یزد شهری است که در آن نیاز نیست به موزه بروید»؛ لابد شما هم این جمله را شنیده‌اید. شهری که 18 تیرماه سال 96 در فهرست یونسکو به ثبت رسید و به‌عنوان میراث مشترک بشری به جهانیان معرفی شد. در سراسر این استان، تاریخ قد علم کرده و خودنمایی می‌کند. شهری به قدمت سرو ابرکوه، درختی که از پیرترین موجودات زنده دنیا محسوب می‌شود و بیش از ۴ هزار سال قدمت دارد. شهری با آتشکده‌های مختلف مانند آتشکده «وَرهُرام» که بیش از 1500 سال است آتش آن خاموش نشده است. زندانی به نام «اسکندر» که حافظ درباره آن شعر سروده است و «فهادان» محلهای که تاریخ در خانه‌های آن خودنمایی می‌کند و بادگیرها، ساباط‌ها و کوچه‌های آشتی‌کنان و مسقفی که با خشت و گل ساخته شده‌اند. اگر تمام اینها را از یزد شنیده‌اید اما نام آن شهر را در لیست مقصد سفرهایی که قرار است بروید ننوشته‌اید چون جزو آن دسته از افرادی هستید که به جای بازدید از اماکن تاریخی به گشت‌و‌گذار و خرید در سفر علاقه‌مندید، با ما همراه شوید. بی‌شک بعد از خواندن این گزارش نظرتان تغییر خواهد کرد!
افسانه‌ای در دل کویر
در راه رسیدن به یزد از اردکان می‌گذرید، در 43 کیلومتری شرق اردکان و گذر از کویر، بین کوه‌های اردکان و انجیر، «چک‌چکو یا پیرسبز» را خواهید دید؛ اتاق‌هایی که زرتشتیان آنها را «خیله» می‌نامند، روی هم قرار گرفته‌اند و سقف یکی، حیاط دیگری شده است. 360 پله بین این اتاق‌ها قرار گرفته است تا شما را به دل کوه و آتشکده‌ای برساند که باید قبل از غروب آفتاب آنجا باشید، در غیر این صورت در آتشکده بسته می‌شود و شما از دیدن منظره‌ای خاص و منحصر‌به‌فرد در دل کوه جا می‌مانید. با گذر از درهای آتشکده که دو سرباز هخامنشی نیزه به دست روی آن نقش بسته است، وارد آتشکده می‌شوید. این را به خاطر داشته باشید که آنجا حتماً باید کفش‌هایتان را دربیاورید و کلاه سفید مخصوصی را سر کنید. آتش روشن در وسط آتشکده نمایان است که سال‌هاست خاموش نشده است. همانجا صدای قطره‌های آب که از دل کوه روی زمین آتشکده می‌چکد را می‌شنوید، به همین دلیل است که نام «چک‌چک» را به این زیارتگاه زرتشتیان اختصاص داده‌اند. درخت چنار کهنسالی نیز در دل کوه دیده می‌شود و زیبایی خود را به رخ بیابانی می‌کشد که از گیاه بی‌بهره است. افسانه‌ای که برای چک‌چک می‌گویند به داستان فرار دختر یزدگرد سوم به دل کوه برمی‌گردد، اما از نظر زمین‌شناسان، کوه روی یک گسل زیرزمینی با عمق یک کیلومتر قرار دارد. آبراهه‌‌ای زیرزمینی به این گسل برخورد می‌کند و چون نمی‌تواند عبور کند به دلیل فشار زیاد بالا می‌آید و به دلیل اینکه جنس این کوه آهکی است اجازه تراوش را به آب می‌دهد و قطرات آب از دل کوه به پایین می‌ریزد. یادتان باشد اگر قصد دیدن چک‌چک را دارید از 24 تا 28 خرداد آنجا نروید، چراکه در این روزها زرتشتیان از گوشه‌وکنار کشور و خارج از ایران برای انجام آیین‌های خاصی، خود را به آنجا می‌رسانند و مراسم‌شان را اجرا می‌کنند و افراد غیر اجازه ورود به این مراسم را ندارند.
سفال، یادگاری از میبد
بعد از بازدید از چک‌چک می‌توانید راهی میبد شوید. نارین قلعه، یخچال خشتی، برج کبوترخانه، مهرجرد و ... جزو دیدنی‌های این شهر است، اما اگر اهل خرید هستید به سراغ کارخانه‌های سرامیک میبد بروید؛ کارخانه‌هایی که در دل شهر قرار دارند و هر نوع سفال با هر مدل، رنگ و شکلی که خواستید می‌توانید در این کارخانه‌ها به یادگار از این سفر بخرید. این را هم به خاطر داشته باشید که قیمت ظروف سفالی در این کارخانه‌ها شاید حتی یک‌دهم قیمت آنها در بازارهای تهران و شهرهای بزرگ نباشد و از طرفی حق انتخاب بالایی دارید چراکه پا در کارخانه سفال گذاشته‌اید و در میان کلکسیونی از رنگ و اشکال کالایتان را انتخاب می‌کنید.
شهری به قدمت تاریخ
از میبد تا یزد شهرهایی قرار دارند که دیدن‌شان خالی از لطف نیست. به شهر یزد که می‌رسید، در ورودی شهر امامزاده سید جعفر(ع) قرار دارد و چند متر آن طرف‌تر یکی از بهترین رستوران‌های یزد به نام زیتون دیده می‌شود. جدا از راه رفتن در کوچه‌پس‌کوچه‌هایی که سقف‌های خشتی و طاقی‌شکل دارند و در اوج گرما خنکی هوا روحتان را سرحال می‌آورد و همچنین بازدید از خیابان‌هایی که هر کدامشان یک موزه است، می‌توانید مستقیم به میدان امیرچخماق بروید؛ میدانی قدیمی و تاریخی که در ابتدای آن یکی از معروف‌ترین شیرینی‌فروشی‌های دنیا وجود دارد و می‌توانید قطاب، باقلوا، کیک و نقل یزدی، سوهان آردی، لوز و... را داغ و تازه بخرید. زیر طاق میدان امیرچخماق می‌توانید دل و جگری تازه و به سیخ کشیده میل کنید و در سمت دیگر میدان، فالوده یزدی را از دست ندهید.
خرید با خیال راحت
اگر در این سفر قسمت مهم برای شما خرید است، می‌توانید از‌خرید طلا شروع کنید! روبه‌روی میدان امیرچخماق خیابانی قرار دارد که نبش آن موزه آب است با قناتی قدیمی و 2 هزار ساله و چند قدم آن طرف‌تر، مغازه‌ها و پاساژهای طلافروشی را می‌بینید. در این طلافروشی‌ها از طلای 18 عیار تا 24 عیار را مشاهده می‌کنید. این را هم بگوییم که هر چیزی به شکل طلا در این طلافروشی‌ها یافت می‌شود!
یادتان باشد در میان خریدهایتان، ترمه، دارایی و شمد یزد را از دست ندهید. اگر ترمه اصل و زیبا می‌خواهید باید به ترمه‌فروشی در میدان آزادی یزد مراجعه کنید و اگر آنچه شما می‌خواهید را نداشته باشد، می‌توانید سفارش دهید. پارچه «دارایی» را هم حتماً در لیست خریدتان قرار دهید، پارچه‌ای که به‌عنوان شمد یا روانداز استفاده می‌شود. این پارچه که طرح‌های مختلفی دارد و رنگ‌های زیبای آن انتخاب را برایتان سخت می‌کند، یک ویژگی خاص دارد؛ این روانداز در تابستان شما را خنک می‌کند و در زمستان باعث گرما می‌شود. حتماً سری هم به مغازه‌هایی که کنار مسجد جامع یزد هستند بزنید، مغازه‌هایی که دیوار ساباط‌ها و خیابان اصلی مسجد جامع را از آن خود کرده‌اند. شما در هر مغازه می‌توانید هنر را خریداری کنید و با خودتان به یادگار ببرید. صنایع‌دستی باکیفیتی که قیمت آنها خیلی بالا نیست و هم می‌توانید آنها را سوغات ببرید و هم خودتان از آن بهره‌مند شوید. البته این را هم باید گفت که در کنار تمام محلهای تاریخی، بازارهای کوچکی را خواهید دید که زیبایی‌شان در حدی است که اگر خرید هم نکنید، حتماً تصاویر زیادی از آنها عکاسی خواهید کرد. از آنجایی که تصمیم گرفته‌ایم در این گزارش زیاد از جاهای قدیمی و تاریخی یزد صحبت نکنیم، به اشاره‌ای بسنده کرده و تنها می‌گوییم سری هم به آب‌انبار 6 بادگیر، باغ دولت‌آباد، مسجد جامع، زندان اسکندر، موزه مارکار، دخمه و... بزنید که خالی از لطف نیست.
«شولی» را از دست ندهید!
در این میان اگر احساس گرسنگی کردید یا دلتان خواست چای بنوشید به سراغ اماکن گردشگری، حمام خان، باغ دولت‌آباد و موزه آیینه بروید که هم فال است و هم تماشا. در میان مکان‌هایی که از سال‌های قبل از دل تاریخ به یادگار مانده است، غذا سفارش دهید. «شولی» آشی است که یزدی‌ها آن را درست می‌کنند و مزه آن قطعاً برای تازه‌واردان خوش‌طعم به نظر می‌رسد. قیمه یزدی‌ها هم جزو غذاهایی است که می‌توانید آن را سفارش دهید.
سفری ارزشمند اما کم‌هزینه
هزینه سفر به این شهر زیاد نیست و شما می‌توانید با قطار که بلیت آن حدود 130 هزار تومان است به یزد برسید. در شهر هر کجا که بایستید، تاکسی مقابل پایتان توقف خواهد کرد و کرایه‌هایی که پرداخت می‌کنید به مراتب از کرایه شهرهای بزرگ کمتر است. از طرفی مراکز دیدنی و خرید نزدیک به هم هستند و شما می‌توانید به راحتی هم خرید کنید و هم در دل تاریخ قدم بزنید.