محمدعلی یزدانیار
دبیرگروه کتاب
mohammadaliyazdanyar@gmail.com

اگر قرار باشد کتاب‌ها را از لحاظ حجم دسته‌بندی کنیم احتمالاً سه دسته کلی کم‌حجم، متوسط و حجیم حداقلی‌ترین دسته‌بندی ممکن خواهد بود. کم‌حجم‌ها که تکلیفشان مشخص است و در یک نشست خوانده می‌شوند. متوسط‌ها احتمالاً کتاب‌های بین 200 تا 600 صفحه را در بر می‌گیرند و بعد می‌رسیم به کتاب‌های حجیم. این دسته از حدود 650 یا 700 صفحه آغاز می‌شوند و می‌رسند به «در جست‌و‌جوی زمان از دست رفته» که بالغ بر 4000 صفحه متن دارد، هر خط از خط قبلی سخت‌تر و پیچیده‌تر. در یادداشت دبیر این هفته قرار است در مورد فواید مطالعه کتاب‌های کت و کلفت با شما کمی صحبت کنم. و صد البته منظورم کتاب‌هایی است در ادبیات جدی. وگرنه هری پاتر هم برای خودش سه چهار هزار صفحه حجم دارد.
اول، مطالعه داستان‌های قطور به مخاطب احساس پیروزی می‌دهد. فکر کنید شما 2000 صفحه جنگ و صلح یا 1000 صفحه ابله خوانده‌اید. این کاری نیست که هر کسی بکند و به همین دلیل خواندن چنین آثاری شما را چند پله بالا خواهد برد.
دوم، انواع توصیفات دقیق، فضاسازی‌های با حوصله، شرح و بسط دقیق داستان و روایات در کتاب‌های حجیم دیده می‌شود. فکر کنید داستایوفسکی قرار بود کارامازوف را در 200 صفحه بنویسد. در آن صورت چقدر احتمال داشت که ما با ابعاد مختلف شخصیت‌های داستان به شکلی عمیق و مستحکم آشنا شویم؟ یا اگر پروست قرار بود اثرش را به جای هفت جلد در یک جلد بنویسد به احتمال زیاد نه «لحظه پروستی» به ادبیات معرفی می‌شد، نه آن توصیفات بسیار جزئی و استخوان‌دار نوشته می‌شد و نه حتی این اثر تبدیل به یک راهنمای شناخت بورژوازی و اشراف اروپایی مبدل می‌‍شد.
سوم، با خواندن کتاب‌های قطور مطالعه دیگر کتاب‌ها بسیار راحت‌تر خواهد شد.هم اینکه وقتی 1500 صفحه مطالعه کرده باشید مطالعه 300 صفحه که دیگر رقمی نیست، هم اینکه وقتی کتاب‌های حجیم و عمدتاً سخت‌خوان را تمام کنید مطالعه کتاب‌هایی که زبان ساده‌تری دارند بسیار راحت‌تر هم خواهد شد.
چهارم، همه اینها را هم که به کناری بگذارید، باز هم نمی‌توان از این گذشت که بخش قابل توجهی از مهم‌ترین آثار ادبیات داستانی را کتاب‌های قطور تشکیل می‌دهند.اگر قرار به ترسیدن از مطالعه چنین آثاری باشد باید قید مطالعه دن کیشوت، تمام آثار مهم تولستوی و داستایوفسکی، شاهکار پروست، کمدی الهی، دکامرون و بسیاری دیگر از آثار مهم تاریخ ادبیات را بزنید.
پنجم، و صد البته یادتان باشد، کلاسیک خواندن راه و رسم دارد، ابتدا باید به یک کتابخوان حرفه‎‌ای و با ذائقه پخته تبدیل شده باشید، باید احساس کنید که واقعاً الان وقت مطالعه این کتاب‌هاست و بعد بروید سراغشان، در این صورت لذت کافی و وافی خواهید برد!