گزارش میدانی «ایران جمعه» از یکی از بازارهای لوازم خانگی داخلی در تهران و نظرات فروشندگان و مشتریان
قیمت در عرش، کیفیت در فرش
لطفاً از قیمت‌ها عکس نگیرید
یکی از دغدغه‌های شهروندان تهیه لوازم خانگی با قیمت و کیفیت مناسب است که وضعیت بازار فعلاً نتوانسته به این نیاز پاسخ دهد.
آن‌هایی که در دهه‌های 30 به بالای زندگی خود هستند، زمانی را به یاد می‌آورند که مادران و مادربزرگ‌هایشان پشت اجاق‌گاز‌های خارجی آشپزی می‌کردند. استفاده از لوازم خانگی خارجی به حدی متداول بود که در تهیه جهیزیه بی برو برگرد اجناس خارجی خریداری می‌شد و این برندها بودند که باید با جیب خریدار تناسب پیدا می‌کردند.
انواع لوازم خانگی ال جی، سامسونگ و بوش هنوز هم در خانه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد و برخی بیش از یک دهه است که قسمتی از آشپزخانه را از آن خود کرده و خرابی هم نداشته است. اما در سال‌های اخیر به یکباره رژیم مصرف جدیدی غالب شد، قیمت‌ها به شکل سرسام‌آور و غیرقابل باوری بالا رفت و مزه تلخ آن زیر دندان هر شهروندی که مجبور شده به آن تن بدهد، باقی مانده است.
خرید لوازم خانگی ایرانی در حالی که در کیفیت قابل مقایسه با انواع خارجی نبود به دلایل مختلف رواج یافت. در بررسی میدانی از یکی از بزرگ‌ترین فروشگاه‌های لوازم خانگی به نکات جالبی رسیدیم که شاید در خرید لوازم خانگی کمک حال شما باشد.
جنس خارجی، فیک و فقط برچسب است
در شهر لوازم خانگی با دلیل و منطق وضعیت کلی اجناس از سوی فروشندگان اعلام می‌شود. وقتی می‌پرسی جنس ایرانی بهتر است یا خارجی؟ اغلب به این نکته اتفاق‌نظر دارند که اجناس خارجی اصلاً پیدا نمی‌شوند و هر چیزی که در بازار است، اجناس ایرانی است که یک اسم خارجی روی آن چسبانده‌اند یا به دروغ اجناس با کیفیت پایین را به قیمت بالا می‌فروشند.
فروشنده دیگری می‌گوید، اجناس خارجی که زمانی جهیزیه دختران ایرانی بود به هیچ عنوان در بازار الان قابل اطمینان نیست و به‌دلیل اینکه به‌صورت قاچاق وارد می‌شود و تعداد آن کم است، نمی‌توان با 100 درصد اطمینان آن را خریداری کرد.
فروشنده دیگری معتقد است، قیمت اجناس خارجی به حدی بالا است که با این پول‌هایی که می‌توان جنس خارجی را خرید، نمی‌توان سمت اجناس خارجی رفت. از طرفی اجناس خارجی گارانتی ندارند اما جنس ایرانی دارد و اگر خراب شد شما می‌توانید تعمیر کنید.
یک فروشنده دیگر هم در خصوص اینکه چرا به مشتری حق انتخاب داده نمی‌شود و اجناس ایرانی در کنار اجناس خارجی به فروش نمی‌رسد، معتقد است به‌دلیل اینکه عملاً واردات لوازم خانگی خارجی نداریم، تعداد لوازم قاچاق وارد شده نیز پاسخگو و قابل اطمینان نیست به همین دلیل نمی‌توانیم جنس خارجی بیاوریم.
چرا جنس ایرانی بخرم؟
با اظهاراتی که ذکر آن رفت، تکلیف خریدار مشخص می‌شود. لوازم خانگی غیرتقلبی خارجی هم گران هستند، هم گارانتی ندارند و هم نایاب.
آیا این دلیل کافی است تا جنس ایرانی بخریم؟ برخی اجناس ایرانی به حدی کیفیت پایین دارند که حتی توسط خود فروشنده‌ها دسته‌بندی می‌شوند و حتی با قیمت بالا و پایین تفکیک شده‌اند.
به‌عنوان مثال می‌توان از 20 تا 70میلیون تومان برای یک یخچال ایرانی هزینه کرد و این تفاوت قیمت حتی در ظاهر اجناس به وضوح مشاهده می‌شود.
فروشنده‌ها می‌گویند: در اغلب لوازم خانگی ایرانی به‌دلیل اینکه قادر به تولید موتور نیستیم از موتور خارجی و در واقع چینی استفاده شده و به‌عنوان مثال موتور یخچال 5 سال و بدنه 2 سال گارانتی دارد.
برخی لوازم خانگی مانند تلویزیون نیز به‌دلیل اینکه وارد می‌شود با برند خارجی به فروش می‌رسد و گارانتی این اجناس نیز بالاتر است.
در واقع همین تفاوت در مدت زمان گارانتی نیز نشان می‌دهد که اجناس ایرانی کیفیت مورد تأکید مشتری را ندارند و انتخاب آن بیشتر به‌دلیل این است که گزینه انتخابی دیگری ندارند.
حتی برندهای شناخته شده و قدیمی لوازم خانگی ایرانی نیز نتوانسته‌اند روی دست انواع خارجی بزنند و در نتیجه به‌دلیل قیمت تمام شده پایین‌تر، ضعف کیفی را تحمیل می‌کنند.
فروش اقساطی به نفع است یا به ضرر؟
در عین حال فروش اقساطی نیز یکی از راهکارهای جذب مشتری است. هر چند فروشندگان اجناس خارجی نیز فروش اقساطی دارند اما در اجناس ایرانی ارزان‌تر بودن به نسبت نمونه خارجی موجب شده تا جذابیت خرید بیشتر شود.
این سؤال مطرح می‌شود که با وجود تورم بازار، آیا فروش اقساطی به نفع فروشنده است؟ فروشندگان شهر لوازم خانگی در همه جای این فروشگاه تأکید داشتند که از قیمت‌ها عکاسی نشود.
هر چند ممکن است یکی از دلایل این مخالفت مقایسه قیمت‌ها باشد، اما در مجموع قیمت لوازم خانگی ایرانی نیز در مقایسه با متوسط درآمد خانواده‌ها چندان پایین نیست. تمامی اجناس به شکل پرداخت نقدی، اقساط شش ماهه، اقساط یک ساله و دو ساله قابل خریداری است که البته در پاسخ به سؤالی که طرح کردیم باید گفت، بین پرداخت نقدی و خرید با اقساط تفاوت قابل توجه قیمت وجود دارد. در خرید قسطی نیز لازم است 35 درصد از قیمت اجناس پرداخت شده و در ادامه مابقی قسط بندی شود.
مشتری‌ها چقدر رضایت دارند؟
در مجموع از وضعیت بازار لوازم خانگی مشتری‌ها چقدر رضایت دارند؟ چرا برندهای ایرانی به کیفی‌سازی همتی ندارند تا در‌‌این وضعیت تورم قیمت‌ها، مشتری داخلی را راضی نگه دارند؟ کارخانه‌های تولید لوازم خانگی داخلی تا چه حد به‌دنبال جلب رضایت مشتری هستند؟
به اعتقاد یکی از شهروندان اینکه اسامی برخی برندهای خارجی در اجناس ایرانی وارونه شود یا شکل تولیدات آنها کپی‌برداری شود، نمی‌تواند در طولانی مدت نظر مشتری را جلب کند.
شهروند دیگری می‌گوید، اجناس ایرانی هم چندان ارزان نیستند. یک اجاق گاز خوب قیمتی در حدود 20 میلیون تومان، یک جاروبرقی در حدود 20 میلیون تومان و یک یخچال فریزر در حدود 70 میلیون تومان قیمت خورده و این در حالی است که گاهی دست دوم اجناس خارجی بهتر از اجناس ایرانی کار می‌کند.
شهروند دیگری با گلایه از بالا بودن قیمت‌ها می‌گوید، حداقل وقتی اینقدر پول می‌گیرند، جنس با کیفیت دست مردم بدهند. یک جهیزیه ساده حداقل به 300 میلیون تومان نیاز دارد و چطور با این درآمدها می‌توان چنین هزینه‌‌ای را راحت انجام داد.
این اظهارات در حالی است که فروش قسطی به‌دلیل بالا بردن قیمت اجناس نیز نظر مشتری را جلب نمی‌کند و مشتری می‌گوید چرا باید 5 میلیون تومان برای خرید قسطی بیشتر پرداخت کند.
کیفیت و قیمت دو دغدغه جدی در لوازم خانگی ایرانی است؛ موضوعی که خود می‌تواند عاملی برای رقابت برندهای داخلی باشد.