روش‌هایی برای لکهبری از روی پارچه
لکه‌هایی که سرسختانه چسبیده‌اند
فاطمه زارع‌جعفری
نویسنده
بیست و دو ساله بودم. به‌تازگی ازدواج کرده و از مستقل شدن زندگی‌ام راضی و خوشحال بودم که اولین فاجعه در خانه مستقلم رخ داد. برای رفتن به میهمانی پاگشا آماده شده بودیم و از در خانه بیرون می‌رفتیم که کفش تازه واکس‌زده شده‌‌ای که همسرم در دست داشت به پشت مانتو رنگ روشن من کشیده شد و ردی بزرگ و سیاه بر آن انداخت. بدتر از آن نمی‌شد؛ درحالی که تلاش می‌کردم جلو گریه‌ام را بگیرم مانتو را عوض کردم و به میهمانی رفتم و در هیاهو میهمانی ماجرا مانتو را از یاد بردم. چند روز بعد که مانتو را از سبد لباس‌های کثیف بیرون آوردم و تلاش کردم لکه سیاه را از روی آن پاک کنم دیگر کار از کار گذشته بود. هیچ ترفندی افاقه نکرد و آن لکه میهمان همیشگی مانتو زیبا من شد. ولی این تجربه باعث شد پیگیر روش‌های لکهبری باشم تا این تجربه برایم تکرار نشود. شما هم با خواندن این مقاله می‌توانید روش برطرف کردن چندین لکه شایع را بطور خلاصه یاد بگیرید.
همان‌گونه که لکه‌ها را مواد مختلفی ایجاد می‌کنند، روش‌ها و ترفندهای لکهبری نیز بسیار متنوع و گسترده است. بعضی لکه‌ها سرسخت هستند و بعضی به‌راحتی پاک می‌شوند. اگر روی لباس موردعلاقه‌تان لکه ایجاد شد نگران نشوید، چرا که هر لکه‌ای روشی برای پاک کردن خودش را دارد.
اگر لباسم لکه شد چه کار کنم؟
فارغ از اینکه چه لکه‌ای روی لباس شما افتاده است، لازم است چند نکته مهم را برای لکهبری رعایت کنید.
جنس پارچه
اولین چیزی که باید برای لکهبری به آن توجه کنید جنس پارچه‌ای است که می‌خواهید آن را لکهبری کنید. همیشه به یاد داشته باشید که در ابتدا روش لکهبری را روی قسمت کوچکی از پارچه موردنظر امتحان کنید تا مطمئن شوید این روش به بافت پارچه آسیبی نمی‌زند.
زمان
دومین نکته زمان لکهبری است. لکه‌ها باید در سریع‌ترین زمان ممکن برطرف شوند و هرچه برطرف کردن لکه به تأخیر بیفتد احتمال پاک شدن آن کمتر می‌شود. زیرا هرچه زمان بگذرد لکه بیشتر جذب بافت پارچه می‌شود. البته نگران نباشید. لکه‌های قدیمی‌تر هم ممکن است با تکرار شست‌و‌شو و صرف زمان بیشتر تا حد مطلوبی پاک شوند.
مایع و جامد
اگر مایعی روی لباس شما ریخت ابتدا مایعی را که هنوز در پارچه فرو نرفته است با پارچه‌ای سفید و بدون پرز پاک کنید. پارچه رنگی و پرزدار وضعیت لکه را بدتر می‌کند. لکه‌های جامد و خشک‌شده را با جسمی نوک‌تیز به آرامی از پارچه جدا کنید. گاهی لازم است اجازه دهید جرم غلیظ روی لکه خشک شود و سپس آن را جدا کنید و لکهبری را آغاز کنید.
آب سرد
آب سرد اولین چیزی است که باید لکهبری را از آن شروع کنید. مخصوصاً وقتی هنوز دقیقاً نمی‌دانید لکه با چه ماده‌ای ایجاد شده است. آب گرم بعضی لکه‌ها را در بافت پارچه فرو می‌برد. لکه‌های شیر و لبنیات، خون، تخم‌مرغ و لکه‌های پروتئینی با آب گرم بیشتر تثبیت می‌شوند. البته آب گرم لکه‌های چربی را به خوبی از بین می‌برد. اما قبل از استفاده از آب گرم حتماً برچسب شست‌و‌شوی لباس را مطالعه کنید تا از میزان دمای مجاز برای شست‌و‌شوی آن مطلع شوید.
صابون ممنوع
ممکن است شما هم طبق عادتی قدیمی با دیدن لکه سریع به سراغ صابون بروید. ولی لازم است بدانید که صابون و مایع دستشویی که اولین گزینه‌های رسیده به ذهنمان برای لکهبری هستند باعث تثبیت بعضی لکه‌ها مانند لکه‌های میوه‌ها و سبزیجات می‌شوند. مایع ظرفشویی و شوینده لباس می‌تواند جایگزین خوبی برای صابون باشند.
اتو نکنید
لباسی را که لکه دارد به هیچ‌وجه اتو نکنید. حتی گرمای خشک‌کن ماشین لباسشویی نیز موجب تثبیت لکه‌ها می‌شود. بنابراین قبل از اتوکشی و خشک کردن لباس در خشک‌کن حتماً لباس‌ها را چک کنید که لکه‌های آنها بطور کامل برطرف شده باشد.
هر لکه‌ای چگونه پاک می‌شود؟
خون
لکه خون روی لباس کمی ترسناک به نظر می‌رسد، چرا که خیلی از افراد تصور می‌کنند پاک کردن خون کاری نشدنی است. اما لکه خون با چند روش به‌راحتی پاک می‌شود. بهترین حلال خون از روی پارچه هیدروژن پراکسید یا همان آب اکسیژنه است. اما اگر برای استفاده از مواد شیمیایی برای لکهبری تردید دارید جوش‌شیرین نیز برای از بین بردن لکه خون مناسب است. مقداری جوش‌شیرین را با آب تبدیل به خمیر کنید و حداقل سی دقیقه روی لکه قرار دهید. سپس با یک دستمال مرطوب پاک کنید. اگر لکه خون تازه باشد و خشک نشده باشد خیساندن در سرکه به مدت ده دقیقه نیز آن را از بین می‌برد. اگر به هیچ‌کدام از این مواد دسترسی نداشتید نمک و خمیر نمک هم می‌تواند برای لکهبری به شما کمک کند.
گل و لای
اجازه دهید گل خشک شود. سپس تا جایی که امکان دارد آنها را از پارچه جدا کنید. با یک شوینده ملایم و کمی آب، کف درست کنید و روی پارچه بمالید. اگر پس از آب‌کشی هنوز لکه باقی مانده بود از ترکیب سرکه سفید و آب استفاده کنید و با شوینده آنزیم‌دار بشویید.
آدامس
یک قالب یخ را زیر لکه قرار دهید و آدامس سفت‌شده را با جسم تیزی بتراشید. اگر پارچه رنگ نمی‌دهد یک تا سه دقیقه خیساندن در سرکه داغ نیز آدامس را از پارچه جدا می‌کند.
شکلات
ابتدا شکلات اضافی را از لباس بردارید. سپس با استفاده از یک دستمال و ترکیب مایع ظرفشویی و آب پاکسازی اولیه را انجام دهید. برای از بین بردن کامل لکه از سرکه سفید استفاده کنید و در صورت نیاز لکه را به مدت بیست دقیقه در ترکیب شوینده آنزیم‌دار و آب قرار دهید. در پایان لباس را آب‌کشی کنید.
آب میوه
روش کلی پاک کردن آب میوه‌ها از روی لباس این است که لکه را با آب سرد رقیق کنید، یک شوینده آنزیمی را مستقیماً روی لکه بمالید و اجازه دهید بیست دقیقه بماند. سپس بدون شستن شوینده لباس را در ماشین لباسشویی در گرم‌ترین دما مناسب برای لباس بشویید. برای میوه‌های قرمز رنگ آبلیمو نیز مانند یک لکه‌بر عمل می‌کند.
آبرنگ
حلال آبرنگ آب سرد است. به‌راحتی می‌توانید با استفاده از آب سرد از دست لکه آبرنگ روی لباس‌هایتان خلاص شوید.
شمع
ابتدا موم شمع را با یخ سفت کنید و با یک جسم تیز به آرامی جدا کنید. سپس در دو طرف لکه دستمالی قرار دهید و اتوی داغ را روی آن بگذارید. دستمال‌ها را عوض کنید و این کار را تا جایی که هیچ مومی روی پارچه باقی نماند تکرار کنید. در پایان پارچه را با آب داغ بشویید.
رب و سس گوجه‌فرنگی
برای از بین بردن لکه سس گوجه‌فرنگی مایع ظرفشویی را مستقیماً روی لکه بمالید و به آرامی با انگشت بشویید. هیدروژن پراکسید و سرکه سفید نیز برای از بین بردن لکه سس مؤثر است.
زردچوبه
لکه زردچوبه اگر تازه باشد با سرکه سفید به‌راحتی پاک می‌شود و هرچه کهنه‌تر شود پاک کردن آن سخت‌تر می‌شود. لکه را به مدت پانزده دقیقه در ترکیب نصف فنجان سرکه با یک فنجان آب و دو قاشق مایع ظرفشویی قرار دهید و سپس آب بکشید.
اگر لباس شما سفید باشد و جنس آن مناسب باشد استفاده از سفیدکننده راه ساده‌تری برای پاک کردن لکه زردچوبه است. خیساندن در آب گازدار نیز لکه زردچوبه را از بین می‌برد.
جوهر
مؤثرترین حلال برای جوهر اسپری مو است. یک پارچه تمیز و بی‌استفاده را زیر لکه قرار دهید و روی لکه اسپری مو بزنید تا کاملاً خیس شود. سپس لکه را با دستمالی دیگر تمیز کنید. درصورت لزوم این کار را تکرار کنید و در نهایت لباس را با یک شوینده آنزیم‌دار بشویید.
شیر نیز می‌تواند در حل لکه جوهر کمک‌کننده باشد. لکه را به مدت پنج تا شش ساعت در شیر خیس کنید و سپس با شوینده بشویید.
واکس
برای از بین بردن لکه واکس از روی لباس ابتدا اگر مواد جامد واکس روی لباس باقی مانده آن را به آرامی جدا کنید و سپس لکه را با آب و صابون و یا آبلیمو و نمک بشویید. اگر لکه همچنان باقی ماند از الکل برای پاک کردن آن استفاده کنید.