یادداشتی در رابطه با فیلم بلوند
بازآفرینی یک افسانه جذاب و پیچیده
نوشین تقیلی
نویسنده
مریلین مونرو، بدون شک یک افسانه است. هنرپیشه‌ای جذاب که زیبایی منحصر به فرد او در طول زندگی کوتاه و حتی پس از مرگش، مورد تحسین و حسادت قرار می‌گرفت. اما فیلم جدید اندرو دومینیک درباره این هنرپیشه افسانه‌ای که در سپتامبر ۲۰۲۲ در نتفلیکس به نمایش درآمد، شما را غمگین می‌کند. در طول چند دهه اخیر فیلم‌های زیادی درباره مریلین مونرو ساخته شده است، اما بلوند طولانی‌ترین زمان ساخت را داشته است. به گفته برد پیت که به عنوان تهیه کننده این فیلم فعالیت داشته، ساختن بلوند 10 سال زمان برده است.بلوند مدت زیادی پس از فیلم دیگری درباره مریلین مونرو یعنی «یک هفته با مریلین» وارد مراحل ساخت شده و حتی می‌توانست واکنشی به آن باشد. در حالی که فیلم ۲۰۱۱ یکی از فیلم‌های محبوب اسکار آن سال بود، به اینکه زندگی این ستاره هالیوود چقدر سخت بوده است نپرداخته. درحالی که تنها هدف بلوند همین بود، نمایش جزئیات ناراحت کننده زندگی کوتاه مریلین مونرو.«بلوند» به سادگی به ارائه تصویری از زندگی مریلین مونرو رضایت نداده است. اگر کسی بخواهد در مورد بلوند افسانه‌ای هالیوود مطلب بخواند، در صفحه ویکی‌پدیا مستندهای زیادی درباره او وجود دارد. اما این فیلم یک نگاه خیال‌انگیز به ماشین هالیوود است که با وحشت روان‌شناختی فیلم «جاده مالهالند» اثر دیوید لینچ رقابت می‌کند. بلوند، فیلمی است که شما را در معرض نظرات و شعارها قرار نمی‌دهد و بیماری ستاره بودن و ستاره ماندن را از طریق غم و اندوه بصری و روایی اجتناب‌ناپذیر خود منتقل می‌کند.
تحت تأثیر «گاو خشمگین»
«گاو خشمگین» یکی از بهترین فیلم‌های ورزشی است که تا به حال ساخته شده است و روی کاغذ، فیلمی کاملاً متفاوت از بلوند است. یکی درباره زندگی بوکسور معروف امریکایی و دیگری درباره یک بازیگر زن مشهور است. با این حال، هر دو شخصیت اصلی زندگی بسیار مشابهی دارند؛ بخصوص در نحوه مقابله با آسیب.
کارگردان بلوند، اندرو دومینیک، توضیح می‌دهد که بلوند تحت تأثیر گاو خشمگین ساخته شده است: «ایده اصلی بلوند این بود که یک درام دوران کودکی را با جزئیات بیان کند و سپس نشان دهد که چگونه آن درام باعث می‌شود که فرد در بزرگسالی خود را به یک خود عمومی و یک خود خصوصی تقسیم کند.»
ادای احترام به یک افسانه
بلوند، یک فیلم زندگینامه‌ای مبتنی بر حقایق زندگی مریلین مونرو نیست. بلکه بیشتر داستانی برپایه حدس و گمان در مورد زندگی خصوصی مونرو است. این فیلم تا حد زیادی به سبک فیلم اسپنسر ساخته شده است. فیلمی‌که ادای احترام پابلو لارن به یک بلوند نمادین دیگر، یعنی پرنسس دایانا، ساخته شده است. این سبک فیلمسازی بیشتر تداعی‌گرایانه است تا خطی. هر دو این فیلم‌ها قهرمانان خود را به‌عنوان شنل قرمزی‌هایی حساس نشان می‌دهند که در جنگلی پر از گرگ زندگی می‌کنند. زنانی که همیشه دست‌کم گرفته شده و توسط قراردادها محدود شده‌اند. از زمان مرگ نابهنگام آنها، حقایق تاریخی هر دو داستان در مهی از تئوری‌های توطئه و بهره‌برداری تجاری پوشانده شده است.کشف اینکه چه چیزی در فیلم بلوند واقعیت و چه چیزی تخیلی‌ست، پیچیده است؛ زیرا منبع اصلی فیلم زندگی واقعی مونرو نیست، بلکه اقتباسی از رمان جویس کارول اوتس به همین نام است. طبق گفته خود اوتس، این رمان یک بیوگرافی نیست بلکه چکیده‌ای از زندگی یک ستاره است، یک اثر داستانی.با این حال، این بدان معنا نیست که داستان مریلین مونرو در بلوند کاملاً غیرواقعی است. صحنه‌های واقعی فیلم بلوند شامل اولین نمایش فیلم «جنتلمن‌ها بلوندها را ترجیح می‌دهند»، فیلمبرداری صحنه مترو در فیلم «خارش هفت ساله» و مونرو در حال خواندن آهنگ معروف «تولدت مبارک آقا رئیس جمهور» در روز تولد جان اف کندی است. همچنین از این نکته نباید غافل شد که بازی آنا د آرماس هم ظاهر و هم روحیه مریلین مونرو را به زیبایی تصویر می‌کشد. جدا از کلاه گیس بلوند و لنزهای آبی، آرماس به طرز عجیب و خارق‌العاده‌ای مونرو را زنده کرده است. وقتی او «I Wanna Be Loved by You» را می‌خواند، کاملاً یکه می‌خورید و برایتان غیرقابل باور است که او آرماس است نه مونرو.
داستانی در مورد میل انسان برای دیده و شنیده شدن
زندگی مریلین مونرو ذاتاً با حدس و گمان و افسانه گره خورده است. مونرو بازیگری بسیار بهتر از آن چیزی بود که در زمان زندگی‌اش به او اعتبار می‌دادند. او به طور غم‌انگیزی توسط صنعت فیلمسازی مورد آزار و اذیت قرار گرفت. زندگی او از دوران کودکی با تراژدی همراه بود. از زمانی که مادرش در یک بیمارستان روانی بستری شد و او به بهزیستی تحویل داده شد تا آزارهای وحشتناکی که در طول زندگی‌اش متحمل شد.
یکی از جنبه‌های فیلم بلوند به تصویر کشیدن ماشین هالیوود است. این فیلم جنبه تاریک‌تر صنعت سرگرمی را بررسی می‌کند و راه‌هایی را که در آن بازیگران جوان برای کسب سود، مورد استثمار و سوء استفاده قرار می‌گیرند، آشکار می‌کند. همچنین داستانی است درباره تجربه انسان، در مورد میل جهانی انسان‌ها برای دیده و شنیده شدن و به رسمیت شناختن استعدادها و توانایی‌های خود. قهرمان فیلم، شخصیتی قابل درک است است، کسی که بینندگان می‌توانند با او همدلی کنند.
مکث روی حاشیه
مانند سریال دامر-هیولا که اخیراً از نتفلیکس پخش شده است، بلوند در همان تله‌هایی می‌افتد که سعی می‌کند از آن اجتناب کند. بلوند در حالی که می‌خواهد به زندگی مریلین مونرو و دلیل ماندگاری افسانه‌اش نگاه کند، روی اندام بی نقص، چشمان پر اشک، لب‌های برچیده و مردانی که از او سوء استفاده کرده‌اند، درنگ می‌کند. اما در نهایت چیزی در مورد زن درون این شخصیت، به ما نمی‌گوید.مونرو در بلوند قربانی ابدی است. در حالی که گذرا به مونرویی اشاره می‌شود که داستایوفسکی و چخوف را خوانده است و در «جنتلمن‌ها بلوندها را ترجیح می‌دهند» برای دستمزد بهتر بحث می‌کند، هیچ اشاره‌ای به ایستادن او در مقابل استودیو و راه‌اندازی شرکت تولیدی خود نشده است.
بازسازی یک آشوب
اگرچه بلوند ایرادات خاص خود را دارد، تکنیک‌های استفاده شده در ساخت فیلم بی‌نقص هستند. کیفیت کار روی صفحه نمایشگر خود معمای دیگری ایجاد می‌کند: بلوند جذاب و مسحورکننده است، اما گاهی می‌خواهید چشمان خود را بببندید زیرا این صفحه نمایش گاهی بیش از حد خشن می‌شود.بلوند به جای نگاه به رابطه ما با افراد مشهور و اسطوره‌سازی در خلق نمادهای هنری، نگاهی دیگر به افسانه مونرو دارد. زنی که بالای دریچه ایستگاه مترو ایستاده و قطاری که در حال عبور بود، ما هنگام دیدن بلوند چیزی جز رنج‌های مریلین نمی‌بینیم. بلوند بارها از مریلین مونرو سوء استفاده می‌کند و از آن سود می‌برد، همان کاری که بسیاری از مردان در طول زندگی غم‌انگیز و بسیار کوتاه این ستاره انجام دادند. شاید همین موضوع است که پارادوکس دیوانه‌کننده‌ای ایجاد می‌کند: محکوم کردن ظلمی‌که سوپراستار تا زمان مرگش در ۳۶ سالگی متحمل شد و در عین حال از آن لذت می‌برد.
تغییر رنگ‌آمیزی خیره کننده
بلوند که با ترکیبی چشمگیر از سکانس‌های رنگی و سیاه و سفید فیلمبرداری شده است، تلاش‌های نورما جین (نام هنگام تولد مریلین مونرو) برای تبدیل شدن به مریلین مونرو را، هم برای مطبوعات و هم برای مردم به تصویر می‌کشد. مریلین مونرویی که در فیلم بلوند به تصویر کشیده شده است، از عواقب تبدیل شدن به یک بلوند زیبا کلیشه‌ای در هالیوود رنج می‌برد، سرنوشتی که بسیاری از بازیگران می‌توانند با آن همزادپنداری کنند.به طور کلی، فیلم بلوند برای هر کسی که علاقه‌مند به هالیوود، بازیگری یا به سادگی یک داستان خوب است، جذاب است. چه طرفدار درام، کمدی یا عاشقانه باشید، در این فیلم چیزی برای شما وجود دارد. دومینیک، رویکردی پرآشوب برای روایت داستان یکی از مشهورترین زنان افسانه‌ای هالیوود اتخاذ کرده و زندگی این هنرپیشه جذاب و منحصر به فرد را مانند خودش به تصویر کشیده است: جذاب، خیره کننده و در عین حال پیچیده و گیج کننده.