«توس» قدم به قدم به ثبت جهانی نزدیک می‌شود
سعیده احسانی راد/ طرح راهبردی توس برای اجرا به مشاور طرح ابلاغ شد تا ظرف 6 ماه اجرا شود. اجرای این طرح می‌تواند توس را به ثبت جهانی در یونسکو نزدیک کند.شهر تاریخی توس با محوطه ۳۶۰ هکتاری در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است. منطقه توس در سده دوم هجری مجموعه‌ای از آبادی‌هایی همچون نوغان، سناباد و توس بود که توس آبادترین آنها محسوب می‌شد و امروز همه آن آبادی‌ها درون شهر مشهد قرار دارد.
توس تا بهمن ۱۳۹۱ یکی از روستاهای تابع مشهد شناخته می‌شد اما با تأیید شورای عالی معماری و شهرسازی، این روستای تاریخی که مقبره حکیم ابوالقاسم فردوسی در جوار آن قرار دارد، به‌عنوان یک محدوده منفصل شهری به شهرداری مشهد واگذار شد. هم‌اکنون توس زیر نظر شهرداری منطقه ۱۲ مشهد اداره می‌شود.احسان زهره‌وندی معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی درباره این طرح گفت: توس در سال 2007 برای ثبت در میراث جهانی یونسکو شماره گرفت ولی به دلیل یک سری از معضلات مثل معادن غیرمجاز در حریم آن و تردد وسایل سنگین نقلیه در عرصه تاریخی و گردشگری نتوانستیم پرونده را آماده کنیم به همین منظور بعد از تعطیلی معادن و ممنوع کردن تردد وسایل نقلیه، تهیه طرح ویژه‌ای را در دستور کار قرار دادیم.طرح راهبردی توس در وزارتخانه میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی مطرح، مصوب و ابلاغ شد. در طرح راهبردی منطقه تابران توس را به عنوان محدوده تاریخی در نظر گرفتند و قرار شد برای آن طرح ویژه‌ای تهیه شود. طرح تفصیلی توس برای 3 هزار و 600 هکتار بود که در طرح راهبردی هزار و 800 هکتار تأیید و قرار شد برای ۳۶۰ هکتار از محدوده تاریخی طرح ویژه تهیه شود. معاون میراث فرهنگی خراسان رضوی از تعیین مشاور برای اجرای طرح راهبردی توس خبر داد و گفت: چند هفته‌ای است قرارداد با مشاور تهیه و ابلاغ شده تا ظرف 6 ماه طرح به سرانجام برسد. در جلساتی که با مشاور داشتیم تأکید کردیم طرح باید به واقعیت نزدیک و تحقق‌پذیر باشد. اجرای این طرح راهبردی به ساماندهی عرصه تاریخی توس با کمک سایر ذینفعان مثل شهرداری‌ها، اداره راه و شهرسازی و ساکنان شهر توس منجر شده تا با یک تفاهم مشترک، معضلات حل شده و قدم به قدم به میراث جهانی نزدیک شویم.زهره وندی از تهیه پرونده ثبت جهانی آسبادهای نشتیفان خواف و زیارت رضوی خبر داد و گفت: این پرونده‌ها در کنار پرونده توس در حال آماده شدن است که ثبت جهانی آنها در بحث گردشگری خارجی و گرفتن اعتبارات و تشکیل چارت اداری مؤثر است.وی گفت: ایجاد تغییر در 7 هکتار از جلوخان آرامگاه فردوسی، ساخت یک کیلومتر دسترسی به ارگ تاریخی و ساخت پارکینگ به مساحت 8/2 دهم هکتار، ایجاد ظرفیت‌های بوم گردی توس، انجام پروژه‌هایی در بلوار پردیس توس و تهیه طرح برای باغ مفاخر توس در قبرستان سولقان از جمله اقدامات برای جذب گردشگر در توس است.معاون میراث فرهنگی خراسان رضوی یادآور شد: تمام آثار تاریخی توس در سال 75 بعد از بازدید مقام معظم رهبری در فهرست آثار ملی به ثبت رسید؛ زندان هارونیه، مسجد مدرسه، ارگ تاریخی توس، آرامگاه فردوسی و دیوار تاریخی توس به طول هفت کیلومتر با چهار دروازه از آثار تاریخی توس است.