ورزشزورخــانـهای
را بانگاه جدیدیبهگردشگرانمعرفیکنیم
زهره افشار/ شکی نیست که توسعه گردشگری تاریخی - ورزشی نیازمند برنامه دقیق، تبلیغ آگاهانه و هدفمند است و این مهم بدون تلاش همه دست اندرکاران بخش گردشگری دولتی و خصوصی میسر نخواهد بود. این روزها فعالان بخشهای گردشگری در همه کشورهای دنیا سعی میکنند از کمترین پتانسیلهای ورزشی، تاریخی و ادبی برای درآمدزایی و جذب بیشتر گردشگر بهره ببرند و این درحالی است که ما پتانسیل بالایی در بخش ورزشهای زورخانهای داریم و ضروری است در کنار گردشگری مذهبی، تاریخی و فرهنگی از ظرفیت ارزشمند و فرهنگ غنی پهلوانی و ورزش زورخانهای هم بهره ببریم.
ورزش زورخانهای، بخشی از«آیینهای پهلوانی و زورخانهای» کشورمان، در سال ۲۰۱۰ در فهرست میراث معنوی یونسکو به ثبت جهانی رسیده است. این ورزش باستانی، از نمادهای فرهنگی و تاریخی کشورمان است که با درآمیختن رشادت، پهلوانی، اخلاق و وطن پرستی از سالیان دور رواج داشته و سینه به سینه به نسلهای بعدی منتقل شده است.
این ورزش توانسته فرهنگ ایرانی، معنویت، جوانمردی، سخاوت، احترام به بزرگان، ادب، صداقت، اخلاق و هر آنچه را که به عنوان مظهر اخلاق نیک و پسندیده مطرح است به درستی پیوند و به نمایش بگذارد. همه جهان در کنار فرش و زعفران و خاویار و آثار تاریخی، ایران را کم و بیش با کشتی و کشتیگیران و پهلوانان آن میشناسند و بیشک این ظرفیت ارزشمندی برای توسعه گردشگری ورزشی و تاریخی -ادبی ایران است. شاهنامه با ورزش پهلوانی گره خورده و شاهنامه خوانی جایگاه ویژهای در ورزش پهلوانی ایران دارد. اگر به بررسی دقیق اشعار و ادبیات زورخانهای بپردازیم میبینیم که نقل دهان مرشدها و زینتبخش در و دیوار زورخانهها این بیت زیبای شاهنامه است که میگوید: «ز نیرو بود مرد را راستی / ز سستی کژی زاید و کاستی» بخش گردشگری کشورمان در سالهای گذشته سعی کرده از این ظرفیت برای جذب گردشگر خارجی بهره ببرد و در حال حاضر بازدید از اجرای ورزش زورخانهای یکی از برنامههای تورهای گردشگری خارجی است. این تورها موضوع ورزش پهلوانی را در برنامههای خود در برخی شهرها از جمله اصفهان گذاشتهاند تا هم گردشگران را با افسانهها و روایتهای تاریخی ایرانی آشنا کنند وهم از جذابیت ورزشهای زورخانهای برای جذب گردشگر استفاده کنند. فضای تاریخی زورخانه، معماری خاص آن، حتی در ورودی زورخانهها که کوتاهتر و کوچکتر از درهای معمولی است، سقف بلند و گنبدی شکل زورخانه، گود هشت ضلعی، نقالی شاهنامه و اشعار مرشد، لباس خاص پهلوانان همه وهمه برای طیف گردشگران غربی پر از جاذبه است، اما به نظر میرسد این جذابیتها برای گردشگران شرقی کمتر باشد. آمار ورود گردشگران شرقی به گودهای زورخانهای به ما میگوید باید جذابیتهای جدیدی از ورزش زورخانهای و شاهنامه خوانی را برای این گروه که پرشمار هم هستند، تعریف کنیم.