ونوس بهنود
دبیر  تحریریه
vbehnood@gmail.com

دوستی می‌گفت دلیل اینکه برخی محصولات می‌تواند تو را به یاد گذشته بیندازد به خاطر این است که در روند تولید آن تغییری ایجاد نشده و همان اصالت و کیفیت حفظ شده است.
موضوع خوشایندی که می‌تواند آدمیزاد را به چند دهه قبل به کودکی‌اش به آن دورانی که با خواهر و برادرها و دوستانش تجربه‌های شیرین و ساده داشت، منتقل کند. این انتقال خود زمینه‌ساز تداعی این موضوع است که آن محصول عقبه‌ای قابل قبول دارد و تا امروز نیز توانسته خود را به عنوان بخشی از الزامات زندگی مصرف کننده حفظ کند. حتی ورود انواع رقبای داخلی و خارجی به بازار نیز نمی‌تواند آن رنگ و بوی نوستالژی در ذهن را پاک کند و مانع از این شود که محصولی خاص برای همیشه از سبد خانوار حذف شود.
عموماً چنین محصولاتی حتی بسته‌بندی یعنی شکل ظاهری خود را حفظ می‌کنند و دردانه‌های اعتماد، اصالت و اطمینان فروشگاه‌ها محسوب می‌شوند. نمونه‌ای  از این محصولات هرچند اندک بوده باشد اما همچنان شهرت خود را به‌درستی حفظ کرده و توانسته دهه‌های متمادی در گوشه‌ای از سبد خرید سهم داشته باشد.
اما در مقابل چنین محصولات مصرفی و عمدتاً در حوزه مواد غذایی و بهداشتی که اغلب نیز از خط‌های تولید آلمانی، انگلیسی و امریکایی مدد و الهام گرفته است، کالای فرهنگی از جنسی که نوستالژی گذشته باشد چندان به چشم نمی‌خورد. می‌گویند رسانه‌های نوین و شبکه‌های اجتماعی، اتمسفر رسانه را بازنویسی کرده‌اند اما این به منزله همان پیشی گرفتن رقبا و به حاشیه رانده شدن است. اینکه جامعه باور ندارد که در بین کالاهای فرهنگی و رسانه‌ای ما چیزی تحت عنوان نوستالژی شیرین و تداعی‌گر خاطره داریم، شاید به دلیل این بوده که در بیشتر مواقع برخورد تب‌دار و شتابزده با رسانه جدید داشته‌ایم و به سادگی فکر خود را در معرض رقیب قرار داده‌ایم. زمانی که تلویزیون‌ها در جعبه‌های چوبی در گوشه اتاق‌های پذیرایی خانه‌ها جا خوش می‌کرد، داشتن یکی از آنها آرزوی هر خانواده‌ای بود. روزنامه‌ها چاپ می‌شد اما تلویزیون و رادیو رنگ و بزک بیشتری داشت و زنده‌تر بود. بعدها زمانی که شبکه‌های اجتماعی نیز شکل گرفت باز هم حضور در یکی از آنها به آرزو تبدیل شد. نوجوانان از پدر و مادرهایشان گوشی‌های هوشمندی می‌خواستند که بتوانند در شبکه‌های اجتماعی خودی نشان بدهند و دوری بزنند.
رسانه نیز به حدی در تولید محتوا قوی عمل نمی‌کرد که بتواند در مقابل این موج مهیب تمنا ایستادگی کند. نتیجه این بود که امروز اگر از شهروندی سؤال کنید که آیا طعم نوستالژی در کالاهای فرهنگی احساس می‌کند یا نه، احتمالاً با تعجب به شما خیره خواهد شد و از سؤال بی‌سر و ته شما رویش را برمی‌گرداند و می‌رود.
مدیریت شهرت، نیاز مبرمی که نه در حوزه فیلم و سینما و نه کتاب و نه رسانه‌ها چه مکتوب و چه دیداری و شنیداری چندان مورد توجه نبوده موجب شده تا بادهای بد جهت رقبا به طوفان تبدیل شود و ذهن کاربران خود را به سمت و سویی که می‌خواهد ببرد. مصداق خودکرده را تدبیر نیست، هرچند تأمین و توجه به خواسته کاربر، قربانی موضوعات دیگر می‌شود، ریزش نیز بیشتر تجربه خواهد شد. اما رقبا منفعل نیستند، توری بزرگ پهن است برای صید افکار عمومی.