فضای مجازی و لزوم تدبیر برای بسیج امکانات در جنگ ترکیبی
سیدپویا هاشمی
دبیر پرونده
دیگر بر کسی پوشیده نیست که در هزاره سوم دیگر همه چیز مانند سابق نیست و تکنولوژی و پیشرفتهای این حوزه سبب شده است تا چالشهای نوینی در جامعه شکل گیرد و دنیای سنتی رنگ تجدد به خود بگیرد. دیگر به مانند گذشته بسیاری از مشکلات ایجاد نگردید و یا راهحلهای سنتی برای فائق آمدن بر چالشها دیگر جوابگو نیست. یکی از اتفاقات دنیای جدید، انقلاب ارتباطات است که ظهور و بروز شبکههای اجتماعی را میتوان بخشی از این انقلاب دانست. تولد شبکههای اجتماعی هرچند عمر زیادی از آن نمیگذرد؛ ولیکن در مقایسه با دیگر تکنولوژیها که سابقاً در جامعه تبلور یافتهاند، فراگیری بسیار بسیطی در سطح جهان داشته، به طوری که از غرب تا شرق عالم، دیگر کسی نمانده که از این بستر برای ارتباطات کمک نگرفته باشد.
برآمدن شبکههای اجتماعی و گسترش آن در سطح عموم، هرچند برای خود مزیتهای نسبی به همراه آورده است؛ ولی چالشهایی که ایجاد نموده است نیز بر کسی پوشیده نیست. گسترش ارتباطات در بستر شبکههای مجازی سبب شده است تا هر کسی فارغ از شغل، دانش و تخصص خود بتواند در موضوعات گوناگون اظهار نظر کند و مخاطبان نیز فارغ از راستی یا دروغ بودن موضوع، آن را قبول کرده و به دیگران منتقل میکنند. سرعت انتقال خبر در بستر فضای شبکههای اجتماعی عملاً موجب شده است تا رسانههای دیگری از قبیل رادیو، تلویزیون، سایتهای خبری، جراید چاپی و حتی سایتهای اینترنتی کارکرد گذشته خود را از دست داده و در بسیاری از موارد دیده میشود که رسانههای جریان اصلی و سنتی دنباله روی مسائلی میگردند که برای اولین بار در فضای اجتماعی مطرح گردیده و یا اینکه افکار عمومی در این بستر حساسیت خود را نسبت به آن نشان میدهند.
جایگاه شبکههای اجتماعی و بهطور کلی فضای مجازی در زمان اخیر به حدی مستحکم شده است که بسیاری از کسب و کارها در این بستر در حال فعالیت هستند و شغلهای موجود در این عرصه گاه درآمدهای چندین برابری عرف در جامعه را دارا میباشند. در کنار این موضوع باید گفت افرادی که در این بستر کار میکنند، گاه قدرتی ماورای حد تصور دارند، به طوری که گاه این افراد با توسل به همین فضا و بدون سابقه و تخصص با حوزههای تخصصی مانند هنر و یا سیاست روی میآورند و گاه موفق میشوند که خود را به مدارج بسیار بالایی برسانند که به طور مثال میتوان به نجیب بقلیه اشاره کرد که بدون سابقه حضور در سیاست و احزاب شناخته شده و تنها با تکیه بر فیسبوک و تبدیل شدن به یک اینفلوئنسر یا همان شاخ مجازی در فیسبوک، مدارج ترقی را تا تکیه زدن بر کرسی ریاست جمهور السالوادور به پیش رود. این قدرت به حدی امروز فراگیر است که دیمیتری مدودوف رئیس جمهور پیشین روسیه در یک پیشبینی از آینده، ایلان ماسک مالک توئیتر را رئیس جمهور آینده امریکا دانسته است.
این قدرت در بستر فضای مجازی قدرتی فاقد مسئولیتپذیری و هوشمندی است که سبب شده است بسیاری از سرویسهای اطلاعاتی و جاسوسی از این بستر بهره گرفته و برای ضربه زدن به مخالفان از آن استفاده کنند. در این روش با ایجاد فیک نیوز در بستر فضای مجازی و ارسال انبوه اخبار غلط و دارای سوگیری خاص به کمک اکانتهای بیشمار که غالباً فیک بوده و راستای اهداف سازمانهای ایجاد گردیدهاند، افکار عمومی را متوجه یک موضوع خاص کرده و یا حواسشان را از موضوعی پرت میکنند. سرعت انتقال این نو اخبار گاه آنقدر سریع است که حتی نهادها و افرادی که غلط بودن محتوا برای آنها روشن است نیز گاهاً توان مقابله با آن را نداشته و تنها با موج به حرکت درآمده همراه میشوند.
رسانههای سنتی نیز در این میان به حدی در پیچ و تاب تارهای سنتی خودبافته که سالها است برای خود ایجاد کردهاند، گرفتار شدهاند که نه تنها در مقابل عرض اندام و قدرت نمایی شبکههای اجتماعی کاری از دستشان برنمی آید که حتی مقابله کردن در مقابل این موجها، برایشان نتیجه عکس داده و افکار عمومی را بر ضد رسانههای جریان اصلی میشوراند.
بر کسی پوشیده نیست که دشمنان انقلاب اسلامی در 44 سال عمر این نهال تازه به ثمر نشسته، هرگونه دشمنی و خباثتی که در آستین داشتند رو کردند تا بتوانند ضربات سنگینی بر پیکره نظام وارد کنند؛ ولیکن هوشیاری مسئولین و همراهی مردم هر باره مانع از توفیق دشمنان این مرز و بوم در این موضوع شده است. از این روست که دشمنان به این موضوع کلیدی پی بردهاند تا مادامی که مردم همراه و پشتیبان نظام اسلامی هستند، این درخت ریشه در خاک وطن، در تندباد حوادث با سلامت و صلابت ایستادگی خواهد کرد و بر هر ترفند و نیرنگی پیروز خواهد شد. از همینرو دشمنان با توسل به شبکههای اجتماعی تلاش میکنند تا اعتماد میان مردم و حاکمیت را از بین برده تا حامیان اصلی نظام را مجبور به خالی کردن پشت دولت نمایند.
رسانهها باید با علم به این موضوع که در این فضای شکل گرفت که دشمن از روش جنگ ترکیبی و با بهرهگیری از تمامی امکانات و ترفندها از طرفی در حال خلع سلاح رسانهها و نظام بوده و از طرفی در حال وارد کردن ضربات به حاکمیت میباشد، باید آگاهانه خود را برای این جنگ آماده کرده و ضمن شناختن زوایای مختلف این میدان جدید مبارزه، خود را با علم روز و تخصص نوین مسلح کنند تا نه تنها بر چالشهای حوزه فضای اجتماعی فائق آیند، بلکه از همین بستر برای دفع خطر ملات دشمن استفاد کرده و برای آگاهیرسانی جمعی در سطح کشور و با توجه به جهانی بودن استفاده از شبکههای اجتماعی و آگاهیرسانی جهانی
استفاده کنند.