فرزاد شاه حیدری
 کارشناس بازار سرمایه

توسعه ابزارهای مالی و تکمیل زنجیره ارزش در بازار سرمایه، همواره در گرو طراحی محصولاتی است که طیف وسیعی از سلایق سرمایه‌گذاری را پوشش دهد. تدوین مقررات «صندوق‌های سرمایه‌گذاری ارزی» با همکاری نهاد ناظر بازار سرمایه و بانک مرکزی، مسیر امن بازدهی دلاری در بازار سرمایه را فراهم کرده و پاسخی هوشمندانه به نیاز دیرینه اقتصاد ملی محسوب می‌شود. کارکرد این صندوق‌ها را می‌توان در چهار محور کلیدی بررسی کرد:

۱. پاسخ به تقاضای سرمایه‌گذاری ارزی
این ابزار فرصتی برای سرمایه‌گذارانی است که استراتژی مالی خود را بر بازدهی ارزی تنظیم کرده‌اند. پیش از این، گزینه‌های موجود در بازارهای موازی عمدتاً با ریسک‌های عملیاتی و نگهداری همراه بودند. اکنون صندوق‌های ارزی با ایجاد ساختاری شفاف و قانونی، امکان بهره‌مندی از بازدهی ارزی را فراهم کرده و ریسک‌های نامتعارف سایر ابزارهای مرتبط با ارز را حذف می‌کنند. صندوق‌ها به نوعی پناهگاهی امن برای حفظ قدرت خرید ارزی با پشتوانه مقررات بازار سرمایه هستند.

۲. هدایت منابع راکد به چرخه مولد صادرات
این صندوق‌ها منابع ارزی را که پیش‌تر راکد مانده بود یا نزد اشخاص حقیقی و حقوقی نگهداری می‌شد، جذب کرده و به پروژه‌های صادرات‌محور تزریق می‌کنند. این فرآیند، علاوه بر ایجاد درآمد برای سرمایه‌گذاران، منابع منجمد را به اهرمی برای توسعه صادرات و تأمین مالی ارزی بنگاه‌ها تبدیل می‌کند.

۳. کارایی عملیاتی با ساختار صدور و ابطالی
در این ساختار، ورود و خروج سرمایه‌گذار و محاسبات بازدهی کاملاً بر اساس ارزش خالص دارایی‌ها (NAV) انجام می‌شود. این ویژگی باعث شفافیت محاسباتی و اطمینان سرمایه‌گذار از وجود «ضامن نقدشوندگی» می‌شود و تمرکز بر بازده واقعی دارایی‌ها را ممکن می‌کند.

۴. شفافیت و تسهیل‌گری مالیاتی
شفافیت فرآیندها و بهره‌مندی از معافیت‌های مالیاتی، در کنار حذف پیچیدگی‌های سایر روش‌های سرمایه‌گذاری ارزی، انگیزه مضاعفی برای ورود سرمایه‌های قانونی به صندوق‌ها ایجاد می‌کند. راه‌اندازی صندوق‌های ارزی، گامی مهم در بلوغ بازار سرمایه است. این ابزار نه تنها سبد محصولات بازار را تکمیل می‌کند، بلکه با تفکیک هوشمندانه ریسک‌ها، مسیر مطمئنی برای سرمایه‌گذارانی ایجاد می‌کند که اولویت آنها کسب بازدهی ارزی در چهارچوبی نظام‌مند و تحت نظارت است.