عراقچی در کنفرانس بینالمللی «حاج قاسم سلیمانی؛ دیپلماسی و مقاومت» مطرح کرد
دیپلماسی مقاومت محور در خدمت منافع ملی
همزمان با ششمین سالگرد شهادت سپهبد حاج قاسم سلیمانی، صبح دوشنبه مرکز مطالعات سیاسی و بینالمللی وزارت امور خارجه میزبان کنفرانس بینالمللی «حاج قاسم سلیمانی؛ دیپلماسی و مقاومت» بود. در این نشست، جمعی از مقامات، اندیشمندان و پژوهشگران داخلی و خارجی گرد هم آمدند تا ابعاد فکری، عملی و منطقهای مکتب شهید سلیمانی را در بستر تحولات نوین غرب آسیا بازخوانی کنند. کنفرانس، همزمان با یاد و خاطره فرماندهی که نقشآفرینیاش در تاریخ منطقه ماندگار شده است، با محوریت بازآفرینی نظم منطقهای، پویاییهای جدید جبهه مقاومت و ضرورت صیانت از میراث راهبردی او برگزار شد.
سیدعباس عراقچی وزیر امور خارجه، حسین جابری انصاری مدیرعامل ایرنا و معاون پیشین عربی و آفریقایی وزارت امور خارجه، سعید خطیبزاده رئیس مرکز مطالعات سیاسی و بینالملل وزارت امور خارجه، محمدرضا
رئوف شیبانی سفیر اسبق ایران در سوریه و لبنان، از جمله مهمترین سخنرانان این مراسم بودند. همچنین سرگئی بابورین – رئیس اتحادیه همه خلق روسیه – و اوزگور بورسالی – دبیرکل حزب وطن ترکیه – در پنلهای تخصصی این نشست پیرامون جایگاه ویژه شهید سلیمانی در ترسیم نظم منطقه و دیپلماسی نکاتی را مطرح کردند. عراقچی با توضیح مفهوم «دیپلماسی مقاومتمحور»، مکتب شهید سلیمانی را بنیان نظری سیاست خارجی ایران دانست و تأکید کرد که تنها با پیوند هوشمندانه میان میدان و دیپلماسی، همراه با گفتمانسازی و اتکای به مؤلفههای قدرت ملی، میتوان امنیت پایدار و منافع ملی را در جهان آشوبزده امروز تضمین کرد. جابری انصاری با نگاه تاریخی و روندمحور، مقاومت را همزمان یک گفتمان و یک راهبرد برخاسته از واقعیتهای منطقه معرفی کرد و تأکید کرد که تا زمانی که اشغال و نفی حقوق ملت فلسطین ادامه دارد، مقاومت نهتنها پایان نمییابد، بلکه در اشکال تازه و مؤثرتر بازتولید خواهد شد.
خطیبزاده سخنان خود را بر همافزایی میدان و «دیپلماسی مقاومت» متمرکز کرد و مقاومت را نه یک شعار، بلکه یک طرز تفکر و کنش هوشمندانه دانست که میتواند منافع ملی و امنیت منطقه را تضمین کند. محمدرضا رئوف شیبانی نیز با اشاره به تحولات سوریه و بحرانهای منطقه، از نقش شهید سلیمانی در مدیریت جریان مقاومت بهعنوان سد مقابل نفوذ رژیم صهیونیستی و پروژه «خاورمیانه جدید» و ممانعت از فروپاشی دولتهای منطقه گفت. از جمله میهمانان خارجی این مراسم، سرگئی بابورین و اوزگور بورسالی بودند که در نشست «پویاییهای جدید مقاومت؛ روندها و مخاطرات» حضور داشتند. بابورین با اشاره به نقش شخصیتی و دیپلماتیک شهید سلیمانی، او را نماد حفظ هویت تمدنی ملتها خواند و تأکید کرد که همکاری راهبردی ایران و روسیه میراث ماندگار این فرمانده بزرگ است. بورسالی نیز شهید سلیمانی را قهرمان مشترک ملتهای منطقه دانست و با تأکید بر تداوم راه او، مقاومت را محور شکلگیری نظم جدید منطقهای و همگرایی ایران، ترکیه و روسیه معرفی کرد.
مقاومت یک راهبرد فراگیر برای منافع ملی
وزیر امور خارجه کشورمان سخنان خود را با محوریت میراث فکری و عملی سردار بزرگ مقاومت آغاز کرد. او گفت که تفکر حاج قاسم تجلی آرمانهای انقلاب اسلامی و اصول قانون اساسی جمهوری اسلامی است و باید آن را «دیپلماسی مقاومت محور» نامید. از نگاه عراقچی، این مکتب تلفیقی از میدان و دیپلماسی و سایر عرصههای تأثیرگذار در سیاست خارجی کشور است و به دولت و ملت نشان میدهد که مقاومت تنها یک ابزار نظامی نیست، بلکه یک راهبرد فراگیر برای حفظ امنیت و منافع ملی است. وزیر امور خارجه در ادامه، دیپلماسی موفق را ترکیبی از شجاعت و تدبیر دانست و تأکید کرد که بدون پشتوانه توانمندیهای ملی، دیپلماسی نمیتواند دستاوردی ایجاد کند. عراقچی توضیح داد: «قدرت ملی، جایگاه کشور را در نظام بینالملل مشخص میکند و بدون آن، هیچ دیپلماسی مؤثری شکل نمیگیرد.» او افزود که توانمندیهای ملی، منافع کشور را تولید، تکثیر و محافظت میکنند و دیپلماسی تنها با استفاده از این مؤلفهها میتواند اثرگذار باشد.
یکی دیگر از نکات کلیدی سخنان عراقچی، اهمیت «قدرت معنایی» و گفتمانسازی بود.
او گفت: «گفتمان، مجموعهای منسجم از ارزشها، فرهنگ و اعتقادات جامعه است که سرنوشت مردم و کشور را شکل میدهد.» عراقچی افزود که جمهوری اسلامی ایران با گفتمانسازی مقاومت، توانسته است جایگاه خود را در سطح ملی، منطقهای و فرامنطقهای تثبیت کند و به یک بازیگر اثرگذار تبدیل شود. وزیر امور خارجه، میراث سردار سلیمانی را نه تنها پیروزیهای میدانی و برنامهریزیهای عملیاتی، بلکه ایجاد قدرت ملموس و مؤثر در معادلات منطقهای دانست. او گفت: «سردار سلیمانی نشان داد که امنیت واقعی تنها با زرادخانه و دیوارهای بلند به دست نمیآید، بلکه در ارادههای استوار و ایمان ملتها شکل میگیرد.» عراقچی تأکید کرد که مقاومت اقتصادی، فرهنگی و دیپلماسی، تکمیلکننده این نگاه است و به کشور کمک میکند تا در برابر فشارها و تهدیدات خارجی تابآوری داشته باشد. در بخش دیگری از سخنان خود، وزیر امور خارجه به تجربه مقاومت فلسطین اشاره کرد و گفت: «این مقاومت از یک کنش محلی فراتر رفته و به بازیگری اثرگذار در امنیت و سیاست منطقه تبدیل شده است.» او افزود که جمهوری اسلامی ایران همچنان به حمایت سیاسی، اخلاقی و قانونی از گفتمان مقاومت ادامه خواهد داد و این روند، قدرت بازدارنده ملتها را تثبیت میکند. عراقچی سخنان خود را با تأکید بر اهمیت راه شهید سلیمانی و مکتب مقاومت به پایان رساند و گفت: «راه سردار، راه عقلانیت، ایثار، تدبیر و مقاومت هوشمند است. ما با اعتماد به خدا و تکیه بر قدرت مردم، مسیر خود را ادامه خواهیم داد. یاد و نام سردار سلیمانی پاینده است.»
مقاومت، هم یک راهبرد و هم یک گفتمان
جابری انصاری، مدیرعامل خبرگزاری ایرنا و معاون پیشین عربی و آفریقایی وزارت امور خارجه دیگر سخنران این نشست بود که با حضور در پنل تخصصی «نقش سردار سلیمانی در بازآفرینی نظم منطقهای» پاسخگوی سؤالات میزبان پنل و دیگر میهمانان نشست بود. او در ابتدا به تشریح نگاه خود به محور مقاومت و جایگاه سردار سلیمانی در بازآفرینی نظم منطقهای پرداخت و در ادامه بر این موضوع کلیدی تأکید کرد که «مقاومت، هم یک راهبرد و هم یک گفتمان» است. به گفته معاون پیشین عربی و آفریقایی وزارت امور خارجه، مقاومت در خلأ شکل نگرفته و بلکه محصول تحولات تاریخی منطقه؛ از فروپاشی امپراطوری عثمانی تا پیامدهای دو جنگ جهانی و شکلگیری رژیم صهیونیستی در قلب خاورمیانه است. درک علمی و تجربی جابری انصاری از ماهیت منطقه غرب آسیا و تمدن آن سبب شده تا او چهارچوب دقیقی مفهومی را برای جریانهای مقاومت در منطقه تعریف کند. به همین دلیل او درباره مقاومت منطقه عنوان کرد: «مقاومت در طول تاریخ با فراز و فرودهای متعدد، هر بار در اشکال گستردهتر و جدیتر ظهور کرده و همواره در برابر اشغال و نفی حقوق ملت فلسطین ادامه یافته است.»
مقاومت نماد یگانگی اسلام و ایران است
جابری انصاری با اشاره به تجربه اخیر غزه توضیح داد که مقاومت علیرغم تخریب گسترده، هنوز پابرجاست و نشان داد که قدرت مادی بازیگران سیاسی و نظامی، بدون اراده و تابآوری ملتها، به تنهایی بازدارنده نیست.
او تأکید کرد: «جریان مقاومت نه تنها ابزار یا اهرم ایران نبوده، بلکه نماد یگانگی ایران و اسلام است؛ همان نکتهای که سردار سلیمانی در عمل به آن جامه عمل پوشاند. در ادامه، معاون پیشین وزارت امور خارجه، کارکردهای ایجابی مکتب مقاومت را توضیح داد. »
او گفت: «این مکتب تنها محدود به مقابله مستقیم با رژیم صهیونیستی نیست، بلکه با پیروزیهای تاریخی حزبالله لبنان در سال ۲۰۰۰، جریان مقاومت به یک قدرت منطقهای و اثرگذار تبدیل شده است.» او افزود که مدرسه مقاومت، در مقاطع بعدی، با مهار جریانهای مخرب و جلوگیری از فروپاشی دولتها در عراق و سوریه، نقش ایجابی و سازنده خود را تداوم بخشیده است. جابری انصاری در پایان سخنان خود تأکید کرد که ایران امروز در نقطه عطف جدیدی قرار دارد؛ نقطهای که نیازمند تدبیر، تحلیل دقیق و استفاده هوشمندانه از ظرفیتهای مقاومت است تا این جریان، همسطح با تغییرات منطقهای و تلاشهای دشمن، به حفظ منافع ملت و امنیت منطقه ادامه دهد.
سردار سلیمانی،
مانع اجرای پروژه خاورمیانه جدید شد
محمدرضا رئوف شیبانی، سفیر اسبق ایران در سوریه و لبنان، دیگر میهمان این نشست بود و به تبیین عملکرد سردار سلیمانی در مدیریت بحرانهای منطقهای پرداخت. شیبانی گفت: «حضور میدانی و رهبری هوشمندانه سردار سلیمانی، همراه با جریانهای مقاومت، مانع از فروپاشی نظم منطقه و اجرا شدن پروژه «خاورمیانه جدید» از سوی آمریکا و رژیم صهیونیستی شد.» به گفته شیبانی، این مدیریت نشاندهنده اهمیت مکتب سردار در حفاظت از امنیت و ثبات منطقه است.
سعید خطیبزاده، معاون وزیر امور خارجه هم با اشاره به مکتب سردار سلیمانی گفت: «مقاومت تنها آرمان یا هدف نیست، بلکه یک طرز تفکر و شیوه کنش هوشمندانه در برابر سلطهگران است.» وی افزود: «سردار سلیمانی نه تنها فرمانده نظامی، بلکه معمار امنیت شبکهای و نظم منطقهای بود و میراث او محدود به میدان نبرد نیست، بلکه شامل دیپلماسی و آینده سیاست خارجی ایران نیز میشود.»
بــــرش
قهرمان مشترک ملت های غرب آسیا
در امتداد همین نگاه منطقهای به مقاومت، اوزگور بورسالی، دبیرکل حزب وطن ترکیه، در پنل «پویاییهای جدید مقاومت؛ روندها و مخاطرات» شهید حاج قاسم سلیمانی را فراتر از مرزهای ایران، «قهرمان مشترک ملتهای غرب آسیا» توصیف کرد. بورسالی با تأکید بر اینکه سلیمانی تنها یک فرمانده نظامی نبود، بلکه نماد تولد نظمی جدید در برابر نظم آتلانتیکی پس از جنگ جهانی دوم است، گفت مقاومت پس از شهادت او نهتنها تضعیف نشد، بلکه در قالب بازیگران و جبهههای متکثر منطقهای بازتولید شده است. در همین پنل، سرگئی بابورین، رئیس اتحادیه همهخلق روسیه نیز شهید حاج قاسم سلیمانی را شخصیتی استثنایی و مایه وحدت ملتها توصیف کرد و گفت که شراکت راهبردی ایران و روسیه، مرهون دیپلماسی و توانمندیهای سردار سلیمانی است. او با اشاره به اهمیت انقلاب اسلامی ایران و درسهای امامخمینی، بر نقش سلیمانی در حفظ هویت تمدنی ملتها و جلوگیری از سلطه جهانی تأکید کرد و افزود میراث او، تداوم همکاری و وحدت منطقهای میان ملتهاست.
