صنعت پتروشیمی برای تحقق برنامه هفتم به ۱۳ میلیارد دلار سرمایه نیازمند است
نقشه راه سرمایهگذاری در پتروشیمیها
اولین اجلاس سرمایهگذاران صنعت پتروشیمی یکشنبه ۷ دیماه برگزار شد. حسن عباسزاده، معاون وزیر نفت و مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی در این اجلاس، با تشریح برنامهها و اهداف پیشروی صنعت پتروشیمی، از اجرای چهار راهبرد اصلی برای عبور از چالش تأمین پایدار خوراک خبر داد. عباسزاده تأکید کرد که در برنامه هفتم توسعه، توسعه و تکمیل زنجیره ارزش صنعت پتروشیمی بهعنوان محور اصلی تعریف شده، اما به دلیل کمبود سرمایهگذاری در بخش بالادست، تحقق هدف تأمین پایدار ۱۳۱ میلیون تن ظرفیت پتروشیمی با چالشهایی روبهروست. او افزود: «برای رفع این فاصله، چهار مسیر راهبردی در حال پیگیری است؛ جمعآوری گازهای مشعل، توسعه میادین واگذار شده به پتروشیمی، توسعه انرژیهای تجدیدپذیر و طرحهای بهینهسازی مصرف انرژی در بخش خانگی و عمومی.» به گفته وی، جمعآوری گازهای مشعل باهدف ۱۵۰۰ میلیون مترمکعب در روز در دستور کار قرار دارد و بخشی از این مشعلها تاکنون خاموش شدهاند. او ابراز امیدواری کرد تا پایان سال آینده بخش عمدهای از این پروژه تکمیل شود. مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی همچنین از پیشرفت قراردادهای توسعه میادین گازی و افزایش استفاده از پنلهای خورشیدی و برق تجدیدپذیر در صنعت خبر داد. او اعلام کرد که در طرحهای بهینهسازی مصرف انرژی، پس از اجرای موفق در پنج استان، امسال سه استان گیلان، مازندران و گلستان نیز وارد برنامه میشوند تا در فصل سرد، خوراک بیشتری در اختیار پتروشیمیها قرار گیرد. عباسزاده حجم سرمایهگذاری موردنیاز برای تحقق اهداف برنامه هفتم را ۲۶ میلیارد دلار اعلام کرد و گفت :« تاکنون ۱۳ میلیارد دلار از این رقم هزینه شده است.» وی بیان کرد که در میانه راه هستند و بیش از ۶۰ درصد پیشرفت کردهاند.
افزایش سهم بخش خصوصی یکی از اهداف اصلی برنامه توسعه است
او با اشاره به اینکه تنها ۱۵ درصد سرمایهگذاری فعلی از سوی بخش خصوصی انجام میشود، افزایش سهم بخش خصوصی را یکی از اهداف اصلی دانست و یادآور شد که عملکرد سال اول برنامه هفتم نشان میدهد اهداف سال ۱۴۰۳ به طور کامل محقق شده و در نیمه اول ۱۴۰۴ نیز روند مطلوب بوده است. در بخش تأمین مالی، عباسزاده از برنامه انتشار ۱.۰۵ میلیارد دلار اوراق مرابحه ارزی برای 6 پروژه بزرگ پتروشیمی خبر داد و افزود: «پتروشیمی بهترین بستر برای فعالسازی صندوقهای پروژه ارزی است؛ چرا که ۷۰ درصد محصولات صادراتی بوده و صنعت ارزآور محسوب میشود.» او تأکید کرد پروژههایی که از ابزار صندوق پروژه یا اوراق ارزی بهرهمند میشوند، باید خوراک تضمینشده و تمام مجوزهای قانونی شامل محیطزیست، تأمین آب و آمایش سرزمین را داشته باشند. عباسزاده همچنین با اشاره به مشوقهای جدید در برنامه هفتم گفت: «اوراق تسویه جایگزین مشوقهای پلکانی شده و امکان استفاده از آن حتی در پروژههای با ۴۰ درصد پیشرفت فیزیکی فراهم است.» وی ماده ۴۵ برنامه هفتم را یادآور شد که بر اساس آن شرکتهای بزرگ موظفاند ۴۰ درصد سود سالانه خود را در حوزه سرمایهگذاری بالادستی و توسعه خوراک هزینه کنند. او صنعت پتروشیمی را موتور محرک اشتغال و توسعه صنایع پاییندستی توصیف کرد و گفت: «در حوزه خدمات مهندسی نیز به خودکفایی رسیدهایم و سرمایهگذاری در این صنعت موجب تقویت زنجیره گسترده ساخت و تأمین تجهیزات خواهد شد.»
تشکیل نقشه راه سرمایهگذاری پتروشیمی
در ادامه این اجلاس هادی اخلاقی فیضآثار، مدیرعامل بانک تجارت، در سخنرانی خود صنعت پتروشیمی را صنعتی پیشرو و ارزآور دانست و افزود: «زنجیره ارزش پتروشیمی از بالادست تا پاییندست ظرفیت قابلتوجهی در ایجاد اشتغال دارد. در دهههای اخیر بخش عمده سرمایهگذاریها و توسعه ظرفیتها در این حوزه با اتکا به ارز حاصل از صادرات انجامگرفته است.»
مدیرعامل بانک تجارت با اشاره بهضرورت تداوم سرمایهگذاری برای حفظ جایگاه ایران در بازار منطقه گفت: «اگر سرمایهگذاری جدید صورت نگیرد، به دلیل استهلاک تجهیزات و رقابت کشورهای همسایه که بدون محدودیت تحریمی درحالتوسعه هستند، ادامه رقابت برای ما دشوار خواهد شد. » فیضآثار با اشاره به مشکلات محدودیتهای سرمایهگذاری خارجی نیز بیان کرد: «باوجود موانع، تهیه نقشه راه و برنامهریزی دقیق سرمایهگذاری ضرورتی قطعی است. هماکنون حدود ۵۰ درصد ظرفیت بانکداری کشور در حوزه نفت، گاز و پتروشیمی فعال است و در صورت ارائه برنامه روشن از سوی شرکت ملی صنایع پتروشیمی، ظرفیت بانکها برای حمایت از این صنعت قابلاستفاده خواهد بود.» وی از اقدامات سرمایهگذاری اخیر خبر داد و گفت: «در شش ماه گذشته تلاش کردیم حدود یک میلیارد و ۵۰ میلیون دلار در پروژههای مختلف پتروشیمی سرمایهگذاری کنیم و امکان تأمین مالی هفت پتروشیمی کشور فراهم شد. همچنین هفته گذشته توافقی در حوزه نفت فروزان انجام شد که مقدمهای برای توسعه پتروشیمی خارک خواهد بود.»
مناطق آزاد و ویژه شاهکلید توسعه صادرات پتروشیمی
معصومه آقاپور، مشاور رئیسجمهوری در امور همکاریهای اقتصادی، در اجلاس سرمایهگذاران صنعت پتروشیمی تأکید کرد که صنعت پتروشیمی بهعنوان یکی از صنعتهای پیشران دولت چهاردهم است که باید در اولویت قرار گیرد؛ چراکه این حوزه نقشی مهم در ثروتآفرینی کشور دارد. آقاپور از تشکیل کارگروه اضطراری برای سرمایهگذاری خبر داد و گفت به استانداران شهرها ابلاغ شده است تا پروندههای مرتبط با طرحهای سرمایهگذاری پتروشیمی بدون نام و در کوتاهترین زمان ممکن صادر و پیگیری شود. او با تأکید بر ضرورت استفاده از ظرفیت فناوری، از سرمایهگذاران خواست در پروژههای نیمهتمام و همچنین در بهرهگیری از توان تخصصی جوانان مشارکت فعال داشته باشند. نماینده دولت همچنین مناطق آزاد و ویژه اقتصادی را شاهکلید توسعه صادرات پتروشیمی دانست و افزود: «در چهارچوب اقتصاد دریامحور، تقویت بنادر خشک در دستور کار قرار گرفته و دو بندر خشک نیز در مرحله راهاندازی است تا زمینه واردات فناوری و صادرات محصولات پتروشیمی تسهیل شود.»
