معاون امور جوانان وزارت ورزش و جوانان در گفتوگو با «ایران»:
ساماندهی امور جوانان محور اصلی حکمرانی اجتماعی است
مهسا قوی قلب
گروه اجتماعی
پیگیری حقوق جوانان در حوزه ازدواج و تسهیل دسترسی به وام ازدواج یکی از مهمترین مطالبات جوانان است. از ابتدای دولت چهاردهم تا زمان آخرین گزارش منتشر شده توسط بانک مرکزی، بالغ بر 750 هزار فقره وام ازدواج و به طور تقریبی حدود 225 هزار میلیارد تومان تسهیلات ازدواج پرداخت شده و این روند قرار است با برنامههای معاونت جوانان افزایش هم داشته باشد.
به گفته علیرضا رحیمی معاون امور جوانان وزارت ورزش و جوانان در زمینه وام ازدواج، دفتر برنامهریزی و توسعه اجتماعی جوانان، بیش از 56 جلسه با محور وام ازدواج برگزار کرده است. همچنین مکاتبه مستمر با بانک مرکزی و دستگاههای نظارتی برای پیگیری حقوق جوانان به طور جدی انجام میشود. او میگوید: «از ابتدای سال 1404 تا آذرماه، ساماندهی امور جوانان بهعنوان یکی از محورهای اصلی حکمرانی اجتماعی دنبال میشود. این رویکرد بر پایه فعالسازی ساختارهای قانونی، تقویت سیاستگذاری مبتنی بر داده و گسترش مشارکت واقعی جوانان در سطوح ملی و محلی شکل گرفته است.»
همچنین خروج از اقدامات جزیرهای و حرکت به سمت برنامهریزی یکپارچه مهمترین فعالیت معاونت در این دوره بوده است که او در این مورد میگوید: «فعالیتها بهگونهای بوده که همه دستگاهها در چهارچوب قوانین بالادستی و با مسئولیتپذیری مشخص، در قبال جوانان ایفای نقش کنند.»
دولت چهاردهم به نقشآفرینی مستقیم جوانان در فرآیند تصمیمسازی باور دارد و آن را در قالب ساختارهای رسمی دنبال میکند. به گفته رحیمی، تصویب دستورالعمل مجلس مشورتی جوانان، طرح دستیاران جوان دولت وفاق، آییننامه خدمات اجتماعی جوانان محلات و دستورالعمل تشکیل و اداره کمیسیونهای تخصصی شورای عالی نوجوانان و جوانان نیز از همین باور نشأت میگیرد.
نظارت میدانی بر ستادهای استانی و شهرستانی
معاون امور جوانان وزارت ورزش و جوانان، یکی از نقاط قوت عملکرد این دوره را نظارت مستمر و میدانی بر ستادهای ساماندهی امور جوانان در استانها و شهرستانها میداند و توضیح میدهد: «در این رابطه 70 جلسه ستاد استانی و 803 جلسه ستاد شهرستانی برگزار شده است.» رحیمی معتقد است: «ما صرفاً به صدور بخشنامه اکتفا نمیکنیم؛ حضور در استانها به ما کمک میکند مسائل جوانان را از نزدیک رصد کنیم.»
او از صدور احکام استانداران بهعنوان رؤسای ستادهای ساماندهی امور جوانان هم خبر میدهد و میگوید: «عملکرد این ستادها ارزیابی و استانهای برتر و استانداران پیشرو معرفی میشوند و امتیاز شاخص اهتمام به امور جوانان استانداران به وزارت کشور ارسال میشود.» رحیمی میگوید: «مجموعه اسناد بالادستی حوزه جوانان گردآوری و برنامه عملیاتی ستادهای ساماندهی امور جوانان تا پایان سال ۱۴۰۴ تدوین و به ادارات کل ورزش و جوانان استانها ابلاغ میشود.»
طرحی برای مدیران آینده
طرح شبکه مدیران آینده با هدف تربیت هزار مدیر جوان زیر 40 سال در سطوح ملی و استانی تدوین شده است. به گفته رحیمی، این طرح بر توانمندسازی، شبکهسازی و ایجاد بانک اطلاعاتی هوشمند از مدیران جوان تمرکز دارد و فاز اول آن با جمعآوری اطلاعات مدیران جوان دستگاههای اجرایی آغاز شده است. معاون امور جوانان وزارت ورزش و جوانان میگوید: «تقویت مشارکت اجتماعی جوانان یکی از محورهای اصلی عملکرد این دفتر است. همچنین حمایت از گروههای مردمی، فعالان محلی و سازمانهای مردمنهاد باعث افزایش مشارکت جوانان نسبت به سال قبل میشود. در این زمینه، بیش از 180 همایش نشاط افزایی خانوادگی در ۳۱ استان، 31 جشنواره فرهنگی و هنری «نسل امید»، 51 نمایشگاه «وصال شیرین» و ۶۴ جشن ازدواج گروهی برگزار و در این برنامهها، از ۱۷۷۸ زوج جوان و ۱۰۴۸ خانواده چند فرزندی موفق تقدیر شد.»
افزایش تمایل جوانان
به فعالیت داوطلبانه
او درباره فعالیت اداره کل مشارکتهای اجتماعی و فعالیتهای داوطلبانه جوانان در دولت چهاردهم میگوید: «مأموریت ما بر پایه قانون، اهداف، وظایف و اختیارات وزارت ورزش و جوانان و همسو با رویکرد جوانباور و جامعهمحور دولت دکتر پزشکیان تعریف شده است.» به گفته او، هدف اصلی توسعه مشارکت اجتماعی جوانان و بهرهگیری از ظرفیت گسترده نیروی جوان در حوزههای مختلف اجتماعی است؛ ظرفیتی که میتواند به یکی از پیشرانهای اصلی سرمایه اجتماعی کشور تبدیل شود.
رحیمی توضیح میدهد که اقدامات این معاونت در دولت چهاردهم در دو محور اصلی توسعه کمی مشارکت اجتماعی جوانان و توسعه کیفی مشارکت اجتماعی، برنامهریزی و اجرا میشود؛ این مسیر هم افزایش دامنه حضور جوانان در فعالیتهای اجتماعی را دنبال میکند و هم به ارتقای کیفیت، اثرگذاری و پایداری این مشارکتها توجه دارد.
او در تشریح محور اول، یعنی توسعه کمی مشارکتهای اجتماعی جوانان، صدور مجوز فعالیت سازمانهای مردمنهاد جوانان را یکی از مهمترین اقدامات میداند و میگوید: «این اقدام با هدف توسعه مشارکت نهادمند اجتماعی و ایجاد بستر قانونی برای فعالیت جوانان علاقهمند به کنشگری اجتماعی انجام میشود. در طول دولت چهاردهم، با برنامهریزیهای انجام شده، روند صدور مجوزها رشد معناداری داشته و صدور بیش از ۷۲۰ مجوز فعالیت در یک سال، نشاندهنده رشد ۵۹ درصدی نسبت به سالهای گذشته است؛ آماری که بیانگر افزایش تمایل جوانان به فعالیت داوطلبانه و مسئولانه در قالب تشکلهای رسمی است.»
حمایت از سمنهای جوانان
حمایت از طرحهای منتخب سمنهای جوانان، موضوع مهمی است که با هدف شناسایی ایدهها و طرحهای برتر جوانان در حوزههای مختلف اجتماعی اجرا میشود. به گفته رحیمی، حمایت از اجرایی شدن طرحهای جوانان، علاوه بر تشویق آنان به مشارکت اجتماعی، زمینه کشف ایدههای نو و خلاقانه را فراهم میکند و میتواند به حل مسائل اجتماعی در سطوح محلی و ملی کمک کند.
او در ادامه به محور دیگر فعالیتها، یعنی توسعه کیفی مشارکت اجتماعی جوانان، اشاره میکند و میگوید: «راهاندازی شبکه «ایرانیاران جوان» یکی از مهمترین اقدامات در این حوزه است. این شبکه با هدف ساماندهی فعالیتهای داوطلبانه جوانان در ارائه خدمات به هموطنان نیازمند، در جریان جنگ تحمیلی 12 روزه راهاندازی شده است و اکنون بیش از 47 هزار عضو در سراسر کشور دارد.» او اجرای برنامه «ترنج» را یکی دیگر از اقدامات مهم در حوزه توسعه کیفی مشارکت اجتماعی معرفی میکند و میگوید: «این برنامه با تمرکز بر توانمندسازی و کارآفرینی نوجوانان و جوانان ۱۵ تا ۲۴ سال اجرا میشود. در این برنامه، نوجوانان و جوانان سه دهک پایین اقتصادی شناسایی و به مراکز معتبر آموزش اشتغال معرفی شده و پس از طی دورههای مهارتی و کارآموزی، وارد بازار کار میشوند. تاکنون 1200 نوجوان و جوان مهارت شغلی کسب کردهاند و 300 نفر از آنان وارد بازار کار شدهاند.»
او به اجرای طرحهای ملی و فراگیر جوانان اشاره میکند و میگوید:« طرح ملی «شهید باقری» با محور مهارتآموزی تا اشتغال، یکی از مهمترین برنامهها در این حوزه است.» به گفته رحیمی، تاکنون 441 دوره آموزش شغلی برگزار شده و 7 هزار و 136 نفر تحت پوشش این آموزشها قرار گرفتهاند.
معاون امور جوانان وزارت ورزش و جوانان درباره تسهیلات اشتغالزایی نیز میگوید: «بر اساس آمارها، 4 هزار و 913 نفر متقاضی دریافت تسهیلات هستند که بیش از 3 هزار پرونده بررسی شده و 982 متقاضی به بانکهای عامل معرفی شدهاند. بدین ترتیب بخش قابل توجهی از متقاضیان در مرحله تکمیل مدارک قرار دارند و تحلیل دادهها نشان میدهد گرایش جوانان به فعالیتهای تولیدی و کارآفرینانه بالاست.»
رحیمی معتقد است: «مجموعه اقدامات نشان میدهد دولت چهاردهم مشارکت اجتماعی جوانان را نه بهعنوان یک اقدام نمادین، بلکه بهعنوان یک راهبرد اساسی برای تقویت سرمایه اجتماعی دنبال میکند و تلاش دارد نقش جوانان را در آیندهسازی ایران پررنگتر کند.»
