جمال رحمتی در گفتوگو با «ایران»:
تقویم اوتیسم با همکاری کارتونیستها چاپ میشود
سعیده احسانیراد
گروه فرهنگی
پنجشنبه هفته گذشته در یک دورهمی با حضور کارتونیستهای مطرح و فعالان انجمن اوتیسم رویدادی متفاوت به نام «جور دیگر» با همکاری دو انتشارات برگزار شد؛ رویدادی برای بازنمایی جهانِ کسانی که جورِ دیگری احساس میکنند، ارتباط میگیرند و زندگی میکنند. این روایتِ قصه جهانِ اوتیسم است.
«جور دیگر» با حضور کاریکاتوریستها و کارتونیستهایی چون حمید صوفی، کیارش زندی، سعید چاواری، حسین کاظم، احمد عربانی، علی مریخی، وحیده فلاحی، رعنا قاسمی، سعید نوروزی، یلدا هاشمینژاد، شیدا سردشتی، زهرا فاطمی و سرپرستی جمال رحمتی برگزار شد.
جمال رحمتی در گفتوگو با «ایران» درباره اهداف برپایی این رویداد و نقش کارتونیستها در آگاهی دادن به جامعه برای کمک به بیماران اوتیسم به سؤالات این طور پاسخ داد.
این رویداد با محوریت نشان دادن جهان اوتیسم برگزار شد. به نظر شما دنیای ذهنی بیماران اوتیسم که درکش بسیار سخت است از طریق کارتون چقدر میتواند بیان شود و نظر دیگران را جلب کند؟
واقعیت این است که کارتون میتواند پیچیدهترین مطالب و موضوعات را ساده و قابل فهم کند، اما با این حال اوتیسم موضوع سخت و پیچیدهای است ولی این مانع پرداخت به این موضوع نمیشود. کارهای خلق شده در این دورهمی کارتونی نشان داد که میشود اوتیسم را هم در کارتون موشکافی کرد و به زبان ساده از آن حرف زد و طبیعتاً چون با زبان طنز هم آمیخته است میتواند تأثیرگذاری بیشتری هم داشته باشد.
هنرمندانی که در این رویداد شرکت کردند دنیای سخت این بیماران را با چه ذهنیتی به تصویر کشیدند؟
نوع مواجهه هنرمندان با این موضوع بیشتر از این دریچه بود که بچههای اوتیسم را باید با نگاهی دیگر دید و دنیای ذهنیشان را درک کرد و فهمید.
ما قبل از برگزاری این دورهمی جلسهای داشتیم و در آن جلسه مقرر شد تا دوستان انجمن اوتیسم سرفصلهای مورد توجه خودشان را آماده کنند. این اتفاق افتاد و به فاصله چند روز ما متنی کوتاه به همراه سرفصلها داشتیم و این چراغ راه بچههای کارتونیست شد. همین باعث شد تا نظر انجمن اوتیسم و کارتونیستها به هم نزدیک شود.
شیوه برخورد کارتونیستها با چنین مفاهیمی چطور است؟ مخصوصاً وقتی که تا به حال تجربه برخورد با چنین افرادی را نداشتهاند.
واقعیت این است که موضوع بسیار سخت و پیچیده بود، اما راهنمایی آقایان قریب و خوشخو برخورد با این موضوع را ساده کرد.
به نظر شما ابزاری مثل کارتون چقدر میتواند در حساس کردن جامعه به حضور و کمک به این افراد کمک کند؟
بدون شک میتواند مؤثر باشد چون که بچههای کارتونیست دنبالکنندههای زیادی دارند و همین امر دامنه تأثیر این آثار را بیشتر میکند. در واقع کارهای اینچنینی قبل از هر چیز نوری به این موضوع میتاباند و توجه جامعه را به آن جلب میکند.
پیام رویداد «جور دیگر» با زبان کارتون در چه راستا و هدفی است؟
برداشت خود من درک و فهم بیشتر از اوتیسم و در نهایت دادن آگاهی نسبت به این موضوع است.
تجربه حضور در این رویداد برای شما به عنوان کارتونیست چطور بود؟
برای من بسیار تازگی داشت و چالش جذابی بود. واقعیت این است که روی موضوع اوتیسم چندان کار تصویری نشده است و این حرکت انجمن اوتیسم از این جهت هم مهم است؛ در واقع این دورهمی کارتونی نشان داد که میشود کاری کرد.
قرار است این کارتونها در چه مسیری به بیماران اوتیسم کمک کند؟
نقش چنین رویدادی بیشتر جلب نگاه جامعه به این موضوع مهم ملی و جهانی است و معمولاً کارکرد مهم چنین برنامههایی همین است. در مجموع ۱۲ اثر کارتونی در این دورهمی خلق شد که قرار است در قالب یک تقویم منتشر شود. انجمن اوتیسم طراحی قالب این تقویم را انجام داده است و با اضافه شدن این آثار، تقویم آماده چاپ و انتشار خواهد بود. این تقویمها قرار است به شکل عمومی به فروش برسد.
از کارتون و کاریکاتور چقدر میتوان برای بیان مشکلات بیماریهایی که کودکان خانواده بیشتر درگیر آن هستند استفاده کرد؟
چنین اتفاقی، حرکتهای همهجانبه میطلبد، اما کارتون به واسطه موجز بودن و همراه داشتن طنز میتواند سهم بیشتری به عهده بگیرد. طبیعتاً تأثیرگذار است اما به تنهایی کافی نیست. کارهایی از این دست در حیطه مسئولیتهای اجتماعی میگنجد مثل کمک انجمن اوتیسم، بچههای کارتونیست یا رسانههایی که کمک کردند؛ از جمله روزنامه ایران.

