احسان اسیوند
منتقد و مترجم سینما

نبردی پس از نبرد دیگر
 One Battle after Another
فیلم «نبردی پس از نبرد دیگر» ساخته پل توماس اندرسن،  داستان انقلابی سابقی را روایت می‌کند که پس از ربوده شدن دخترش دوباره وارد میدان مبارزه می‌شود. فیلم با ترکیب طنز سیاسی، اکشن و درامی احساسی، به بررسی اقتدارگرایی، پارانویا و زخم‌های میان‌نسلی می‌پردازد و ادامه علاقه اندرسن به روایت‌های شخصیت‌محور و ضدفرهنگ آمریکایی است. منتقدان واکنش بسیار مثبتی نشان داده‌اند؛ اوون گلیبرمن از ورایتی آن را «چشم‌اندازی مسحورکننده از آمریکای پلیسی» دانسته و تالریکو در سایت راجر ایبرت فیلم را «اثری پرشتاب، سرگرم‌کننده و عمیقاً تأثیرگذار» توصیف کرده است. انجمن منتقدان شیکاگو و هیأت ملی نقد فیلم جایزه بهترین فیلم سال و جوایز متعدد دیگر را به آن اختصاص داده‌اند و بازیگران اصلی شامل لئوناردو دی‌کاپریو، شان پن، بنیسیو دل‌تورو و چیس اینفینیتی، مورد تحسین قرار گرفته‌اند. تماشاگران نیز بازی‌ها، طنز، تنش و عمق احساسی فیلم را ستوده‌اند. از نظر فروش، فیلم بیش از ۲۰۰ میلیون دلار در سطح جهانی فروخته و با ۹ نامزدی گلدن گلوب و حضور در 5 رشته از فهرست اولیه اسکار، به یکی از آثار شاخص سینمای سال ۲۰۲۵ تبدیل شده است.
 
فرانکنشتاین
Frankenstein
«فرانکنشتاین» به کارگردانی گیرمو دل‌تورو، اقتباسی تازه از رمان کلاسیک  مری شِلی است که با تمرکز بر جنبه‌های تراژیک، انسانی و فلسفی، داستان دانشمندی را روایت می‌کند که موجودی زنده خلق می‌کند و با پیامدهای اخلاقی، طردشدگی و تنهایی روبه‌رو می‌شود. فیلم اولین بار در جشنواره ونیز نمایش داده شد و سپس اکران محدود و انتشار در نتفلیکس داشت. واکنش منتقدان عمدتاً مثبت بوده؛ امتیاز در سایت راتن تومیتوز ۸۵ است و کاربران متاکریتیک هم امتیاز 7.4 از 10 داده‌اند. منتقدان نیز به بازی‌های چندلایه، وفاداری به متن اصلی و فضای احساسی فیلم اشاره کرده‌اند، هرچند گاردین تمرکز بیش از حد بر جلوه‌های بصری را نقد کرده است. فیلم در فصل جوایز حضوری پررنگ داشت و در فهرست ۱۰ فیلم برتر سال قرار گرفت. «فرانکنشتاین» تفسیری شاعرانه، تاریک و انسانی از داستانی کلاسیک است که هم منتقدان و هم مخاطبان را تحت تأثیر قرار داده است.
 
گناهکاران 
Sinners
فیلم «گناهکاران» ساخته رایان کوگلر، شترکیبی از وحشت گوتیک جنوبی و نقد اجتماعی ارائه می‌دهد و داستان خشونت، ایمان و فروپاشی یک جامعه به ظاهر آرام را روایت می‌کند. منتقدان برجسته، آن را اثری پرانرژی، خلاقانه و خونین در ژانر گوتیک جنوبی دانسته‌اند. اوون گلیبرمن از ورایتی، آن را «فیلم پاپ‌کورنی جدی و با بازی‌های درخشان» توصیف کرده و دیوید رونی از هالیوود ریپورتر «سفری جسورانه به روح زخمی جامعه» خوانده است. بازیگران اصلی، مایکل بی. جردن و وونمی موساکو، با اجرای قدرتمند خود مورد تمجید قرار گرفته‌اند. انجمن منتقدان آفریقایی-آمریکایی (AAFCA) عنوان بهترین فیلم سال را به این اثر اختصاص داد و به‌ آن هشت جایزه اصلی اعطا شد. تماشاگران نیز ترکیب وحشت، موسیقی و نقد اجتماعی فیلم را ستوده و امتیاز ۹۶ درصد رضایت در راتن‌تومیتوز ثبت شده است. «گناهکاران» با فروش جهانی ۳۱۶ میلیون دلار و ۲۴۰ میلیون دلار فروش داخلی، یکی از پرفروش‌ترین آثار غیر اقتباسی سال ۲۰۲۵ و رکورددار بهترین افتتاحیه پس از دوران کرونا است. همچنین، فیلم در شش رشته در فهرست اولیه نامزدهای اسکار حضور داشته و به ‌عنوان یکی از برجسته‌ترین آثار سال تثبیت شده است.
 
ارزش عاطفی 
Sentimental Value
فیلم «ارزش عاطفی»  ساخته یواخیم تریه، درامی خانوادگی و شاعرانه است که داستان فیلمسازی سالخورده  به نام گوستاو بورگ (استلان اسکارسگارد) و تلاش او برای ترمیم رابطه از هم‌گسیخته با دو دخترش، نورا و اگنس، را روایت می‌کند. فیلم با تمرکز بر حافظه، هنر و زخم‌های میان‌نسلی، تصویری عمیق و تأمل‌برانگیز ارائه می‌دهد. منتقدان جهانی به‌ آن واکنشی بسیار مثبت نشان دادند؛ دیوید رونی از هالیوود ریپورتر فیلم را «سرشار از پاداش‌های احساسی و تأملی» توصیف کرده و رابی کالین از تلگراف آن را «خیره‌کننده و آزاد» خوانده است. برایان تالریکو آن را «داستانی که آرام‌آرام در ذهن ریشه می‌دواند» معرفی کرده است. تماشاگران نیز صداقت احساسی فیلم، بازی‌های اسکارسگارد و رینسوه و کارگردانی ظریف تریه را ستوده‌اند. فیلم در اکران محدود ۸٫۵ میلیون دلار فروش داشته و به نماینده رسمی نروژ برای اسکار بهترین فیلم بین‌المللی تبدیل شده است.  
نقدها و واکنش‌ها اجماع گسترده‌ای ایجاد کرده و «ارزش عاطفی» به یکی از تحسین‌شده‌ترین آثار سال تبدیل شده است.
 
رویاهای قطار 
Train Dreams
«رویاهای قطار» به کارگردانی کلینت بنتلی، اقتباسی سینمایی از نوول دنیس جانسون است که زندگی رابرت گـرینیـر (جـوئل اجرتون)، کارگر جنگل‌داری در غرب آمریکا را روایت می‌کند. فیلم با تصویرپردازی خیره‌کننده، ریتم آرام و روایت شاعرانه، حس تنهایی و معنای زندگی را به زیبایی به نمایش می‌گذارد. منتقدان، از جمله برایان تالریکو و کریس اوانجلیستا، فیلم را «نفس‌گیر، مراقبه‌ای و ادای دینی به انسان‌های گمنام آمریکا» توصیف کرده‌اند. بازی جوئل اجرتون به‌ عنوان کاراکتری مردمی و ساده، هم از سوی منتقدان و هم مخاطبان بسیار ستوده شده است. حضور فیلم در نتفلیکس و نمایش‌های جشنواره‌ای باعث افزایش مخاطبان و دیده شدن اثر شده است. فیلم نامزد اسکار و گلدن گلوب برای بهترین بازیگر مرد و بهترین ترانه اورجینال شد و جایزه انجمن منتقدان لس‌آنجلس برای فیلمبرداری آدولفو ولوسو را دریافت کرد. «رویاهای قطار» با فضای احساسی عمیق، زیبایی بصری چشم‌نواز و تمرکز بر زندگی روزمره کارگران، یکی از درام‌های شاخص و تأثیرگذار سال ۲۰۲۵ به شمار می‌رود.

 بوگونیا 
Bugonia
«بوگونیا» به کارگردانی یورگوس لانتیموس، کمدی سیاه علمی ‌تخیلی است که در آن دو مرد دچار توهم توطئه، یک مدیرعامل قدرتمند را می‌ربایند زیرا او را موجود فضایی می‌دانند. فیلم اولین بار در جشنواره ونیز نمایش داده شد و سپس اکران گسترده سینمایی داشت. منتقدان اثر را هوشمندانه، جسورانه و در امتداد سبک لانتیموس توصیف کرده‌اند. هالیوود ریپورتر و ورایتی اجرای بازیگران و طنز کنایه‌آمیز فیلم را ستوده‌اند. لس آنجلس تایمز فیلم را «کمدی سیاهی با دندان‌های تیز» خوانده و امپایر آن را «پرجرأت و نامتعادل» دانسته است. فروش جهانی حدود ۳۹ میلیون دلار بوده و در اکران آمریکا موفق عمل کرد. فیلم در فهرست ۱۰ فیلم برتر سال و نامزد جوایز منتقدان شد. امتیاز مخاطبان حدود ۸۴ است و بسیاری طنز سیاه، اجراها و فضای غیرمتعارف آن را تحسین کرده‌اند. «بوگونیا» اثری جسورانه و امضادار در سینمای معاصر ۲۰۲۵ است که سبک خاص لانتیموس را ادامه می‌دهد.
 
چاره‌ای نیست 
No Other Choice
فیلم «چاره‌ای نیست» به کارگردانی  پارک چان ووک، اقتباسی از رمان «تبر» است و داستان مان  سو (لی بیونگ هون)، پدر بیکار را روایت می‌کند که برای حمایت از خانواده دست به اقداماتی خشونت‌آمیز می‌زند. فیلم که طنزی سیاه از رقابت اجتماعی ارائه می‌دهد با تحسین جهانی منتقدان روبه‌رو شده است؛ امتیاز راتن تومیتوز ۱۰۰ و متاکریتیک ۸۶ از۱۰۰ نشانه این ادعاست. منتقدان فیلم را استادانه، تاریک و گزنده توصیف کرده‌اند و بر دقت فیلمسازی، روایت چندلایه و شخصیت‌پردازی عمیق آن تأکید دارند. فیلم در جشنواره‌ها جوایز متعددی کسب کرده و جایزه انتخاب مردمی بین‌المللی تورنتو را دریافت کرده و نماینده کره جنوبی برای جایزه اسکار بهترین فیلم بین‌المللی بود. از نظر فروش، فیلم پیش از اکران توانست بودجه ۱۷ میلیارد وون خود را از پیش‌فروش بازگرداند و در پنج روز اول در کره جنوبی بیش از یک میلیون بلیت فروخت. فروش جهانی هم بیش از ۲۲ میلیون دلار بود. «چاره‌ای نیست» نمونه‌ای از ترکیب خشونت، طنز سیاه و نقد اجتماعی است که با سبک بصری قوی و روایت جذاب، توجه منتقدان و مخاطبان را به خود جلب کرده است.
 مأمور مخفی 
The Secret Agent
فیلم «مأمور مخفی» ساخته کلبر مندونسا فیلیو، تریلری سیاسی و چندلایه است که به دوران دیکتـاتـوری نظامی برزیل در دهه ۱۹۷۰ می‌پردازد. 
داستان درباره مارسلو (واگنر مورا) است که به زادگاه خود بازمی‌گردد و با تهدیدهای سیاسی و آدمکش‌ها مواجه می‌شود. منتقدان فیلم را جسورانه، ضروری و استادانه توصیف کرده‌اند؛ مت زولر سیتز از سایت راجر ایبرت آن را «درامی سیاسی، طنزی گزنده و رویاگونه» خوانده و پیتر دِبروژ از ورایتی «تریلری تمام‌عیار با فضاسازی خیره‌کننده» معرفی کرده است. بازی واگنر مورا و فضاسازی سیاسی و سوررئالیسم فیلم تحسین شده‌. تماشاگران نیز از تنش و بازی‌های چندلایه استقبال کرده‌اند. فیلم جوایز بهترین کارگردانی و بهترین بازیگر مرد را در جشنواره کن دریافت کرده و به عنوان نماینده رسمی برزیل برای اسکار بهترین فیلم بین‌المللی انتخاب شده است. این اثر یکی از مهم‌ترین مدعیان فصل جوایز سال ۲۰۲۵ محسوب می‌شود و نقدها و واکنش‌ها آن را به اثری تأثیرگذار تبدیل کرده است.
 
همنت 
Hamnet
«همنت» ساخته کلویی ژائو، اقتباسی شاعرانه و عمیق از رمان مگی اوفارل اسـت کـه بـه تراژدی‌های شخصی و خانوادگی، فقدان و عشق می‌پردازد. محور داستان اگنس (جسی باکلی) است؛ زنی که در میانه سوگ و فروپاشی خانواده، جهانی از اسطوره، طبیعت و درد را تجربه می‌کند. فیلم پس از نمایش اولیه با استقبال گسترده منتقدان روبه‌رو شد و به‌ سرعت در فهرست بهترین‌های سال قرار گرفت. منتقدان بشدت بازی باکلی را تحسین کرده و آن را «ویرانگر و احساسی‌ترین اجرای سال» توصیف کرده‌اند. لیندا کوک از یاهو اینترتینمنت، آن را یکی از تراژدی‌های غم‌انگیز که شکسپیر هرگز ننوشته، خوانده است. فیلم با اکران محدود توانسته فروش قابل‌توجهی در بازارهای اروپا و آمریکای شمالی داشته باشد و نامزدهای متعدد در فصل جوایز، شامل گلدن گلوب و جوایز منتقدان، جایگاه آن را تثبیت کرده‌اند. «همنت» با ترکیب روایت شاعرانه، بازی‌های عمیق و فضاسازی غنی، تجربه‌ای احساسی و فلسفی ارائه می‌دهد. مخاطب به‌شدت با شخصیت‌ها همذات‌پنداری می‌کند و آن را به یکی از آثار شاخص سال ۲۰۲۵ تبدیل کرده است.
 
مارتی معظم 
Marty Supreme
فیلم «مارتی معظم» به کارگـردانـی جـاش سفدی، داستان مـارتی مــاوزر (تـیـمـوتی شالامه)،  پینگ‌پنگ‌باز جاه‌طلب  دهه ۱۹۵۰ را روایت می‌کند که از خیابان‌های نیویورک تا مسابقات بین‌المللی پیش می‌رود. فیلم با ریتم دیوانه‌وار، سبک بصری خشن و شخصیت‌پردازی پرتنش ساخته شده و توانسته توجه گسترده منتقدان را جلب کند. برایان تالریکو از سایت راجر ایبرت، فیلم را «درامی جسورانه و پرشتاب با بهترین بازی شالامه در تمام دوران حرفه‌ای او» توصیف کرده است. پیتر دِبروژ از ورایتی نیز بازی شالامه را «شدید، منحصربه‌فرد و یکی از شاهکارهای سال» خوانده است. فیلم با ترکیب موسیقی نامتعارف، ریتم سریع و صحنه‌های پویای مسابقات، تجربه‌ای هیجان‌انگیز و نفس‌گیر ارائه می‌دهد. فروش اولیه فیلم نشان‌دهنده استقبال خوب مخاطبان و حضور پررنگ در جشنواره‌ها و نقدهای درخشان، آن را در فهرست بهترین‌های سال قرار داده است. علاوه بر این، نامزدی‌های متعدد در جوایز منتقدان، گلدن گلوب و اسکار، نشان از تأثیرگذاری بالای فیلم دارد.  

موج نو 
Nouvelle Vague
«موج نو» به کارگردانی ریچارد لینکلیتر، پشت‌صحنه ساخت فیلم کلاسیک «از نفس افتاده» و تولد جریان موج نو در سینمای فرانسه را روایت می‌کند. گوییوم ماربِک در نقش گدار، زویی دویتچ در نقش ژان سبرگ و اوبری دولین در نقش بل‌موندو بازی می‌کنند. فیلم در جشنواره کن نمایش داده شد و سپس از ۱۴ نوامبر در نتفلیکس عرضه شد. نقدها مثبت هستند: راتن تومیتوز امتیاز 90 را به فیلم داده‌اند و منتقدان، اجرای بازیگران، وفاداری ِتاریخی و فضاسازی نوستالژیک فیلم را تحسین کردند. البته برخی معتقدند فیلم بیشتر سرگرم‌کننده است تا تحلیلی تاریخی. به هر حال فیلم نامزد نخل طلا و جوایز دیگر شد و بازخورد مخاطبان در فرانسه امتیاز ۴ از ۵ را نشان می‌دهد. «موج نو» ادای احترامی خلاقانه به سینمای کلاسیک فرانسه است و بویژه برای علاقه‌مندان سینما و تاریخ سینما جذاب است، اگرچه برای کسانی که با موج نو آشنا نیستند، جذابیتِ کمتری دارد.

برش

جمع بندی نهایی

فیلم‌هایی با بیشترین حضور در لیست منتقدان و جوایز| نبردی پس از نبرد دیگر/ گناهکاران/ فرانکنشتاین/ همنت/ رویاهای قطار/ بوگونیا
پرتعدادترین نامزدها در گلدن گلوب و جایزه منتخب منتقدان| نبردی پس از نبرد دیگر/ گناهکاران/ فرانکنشتاین/ همنت/ مارتی معظم
حضور در لیست ۱۰ فیلم برتر سال مؤسسه فیلم آمریکا| نبردی پس از نبرد دیگر/ گناهکاران/ فرانکنشتاین/ همنت/ مارتی معظم/ بوگونیا/ جی کلی/ آواتار: آتش و خاکستر/ شرور: برای همیشه/ موج نو
فهرست اولیه اسکار ۲۰۲۶| نبردی پس از نبرد دیگر/ گناهکاران/ فرانکنشتاین/ همنت/ مارتی معظم/ رویاهای قطار/ ارزش عاطفی