یاسمن صادق شیرازی
گروه خودرو

 چهارمین مرحله عرضه خودروهای وارداتی نیز با حضور بیش از ۱۱۰ هزار متقاضی در سامانه یکپارچه برگزار شد. محمدعلی حاجی‌زاده، سرپرست دفتر صنایع خودرو، نیرومحرکه و حمل‌ونقل وزارت صنعت، معدن و تجارت در گفت‌وگو با «ایران» از عرضه حدوداً ۲۱ هزار دستگاه خودرو از ابتدای سال در این سامانه، خبر داد و گفت: «بیش از ۶۰۰ هزار نفر در فرآیند ثبت‌نام شرکت کرده‌اند.» به گفته حاجی‌زاده، «به طور میانگین به ‌ازای هر ۳۰ نفر شرکت‌کننده، یک خودرو عرضه شده و با توجه ‌به ثبت سفارش‌های جاری و پرونده‌های در دست بررسی، احتمال عرضه‌های جدید تا پایان سال و حداقل دو مرحله در ماه وجود دارد.»

چهار شرط اصلی
برای مجوز عرضه خودرو
 حاجی‌زاده درباره روند صدور مجوز عرضه خودرو در سامانه وارداتی‌ها، توضیح داد: «برای صدور مجوز عرضه در سال‌جاری، چهار شرط اصلی وجود دارد: اول، کالا باید وارد گمرک جمهوری اسلامی ایران شده یا دارای قبض گمرک یا بارنامه کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران باشد. دوم، قیمت خودرو باید قطعی شده باشد. سوم، شرکت واردکننده نباید تعهدات معوق نسبت به همان خودرو به مشتریان داشته باشد و چهارم، تأمین ارز انجام شده باشد که در حال حاضر این تأمین از محل سپرده خود و دیگران توسط شرکت‌ها صورت می‌گیرد. لذا برای تسریع در فرآیند عرضه، اقدامات لازم برای تسهیل امور در حال بررسی و اجرا است.»
 تأمین ارز به عهده شرکت‌هاست
 همچنان از سوی خریداران این پرسش مطرح است که چرا تحویل خودروهای وارداتی با تأخیر انجام می‌شود و نیاز به نظارت دقیق‌تر بر شرکت‌های واردکننده احساس می‌شود. گفته می‌شود که یکی از دلایل اصلی این تأخیر، تخصیص ارز است. حاجی‌زاده در این باره توضیح داد:«شروطی که پیش‌تر ذکر شد، به‌عنوان نوعی نظارت در نظر گرفته شده تا خودروها در زمان تعیین‌شده به دست مصرف‌کننده برسند و برای تحقق این هدف، لازم است مشتریان صرفاً از طریق سامانه‌های مجاز نسبت به ثبت‌نام خودرو اقدام کنند. در خصوص تأمین ارز نیز، مطابق قانون بودجه سال ۱۴۰۴، بانک مرکزی تاکنون مبلغ ۲ میلیارد دلار مورد نیاز برای واردات خودرو را تخصیص نداده است، با این حال واردات خودرو توسط شرکت‌های واردکننده از طریق تأمین ارز از محل سپرده خود یا منابع دیگر انجام می‌شود. بر همین اساس تأکید شده که شرکت‌های واردکننده در صورت تکمیل مستندات مربوطه می‌توانند درخواست عرضه خودرو از سامانه را ثبت کنند و هیچ محدودیت زمانی یا تعدادی برای عرضه نخواهند داشت، در حالی که به هیچ وجه به شرکت‌هایی که تعهدات قبلی خود را انجام نداده‌اند، مجوز عرضه داده نخواهد شد. عرضه‌های جدید تا پایان سال ادامه خواهد داشت و حداقل دو مرحله عرضه خودرو در هر ماه برنامه‌ریزی شده است.»
 
احتمال عرضه‌های جدید 
تا پایان سال
او درباره ثبت سفارش‌های جاری و احتمال عرضه‌های جدید تا پایان سال نیز گفت: «در حال حاضر حدود ۱۰۰ هزار پرونده واردات برای ثبت‌سفارش وجود دارد که از این تعداد، ثبت‌سفارش حدود ۶۰ هزار دستگاه تأیید شده و مابقی پرونده‌ها همچنان در دست بررسی هستند. پیش‌بینی می‌شود تعداد این پرونده‌ها تا پایان سال افزایش یابد و به همین دلیل، عرضه‌های جدید تا پایان سال به‌صورت مستمر ادامه خواهد داشت.»
 
عرضه مدل‌های خوشنام خودرویی
نگاهی به روند عرضه خودروهای وارداتی در سال ۱۴۰۴ نشان می‌دهد که سامانه تنها چهار بار باز شده و در دو مرحله، خودروهای قابل‌توجه در اختیار متقاضیان قرار گرفته‌اند. در سومین مرحله، مدل‌هایی از برندهای کره‌ای، ژاپنی و چینی شامل کیا اسپورتیج توربو ۲۰۲۵، کیا K3 ۲۰۲۵، هیوندای توسان توربو ۲۰۲۵، هیوندای النترا ۲۰۲۵، تویوتا کرولا کراس هیبریدی، نبکا هیبرید یا اسکای‌ول HT-i و سوزوکی جیمنی ۳ مدل ۲۰۲۵ عرضه شد. در چهارمین مرحله فروش خودروهای وارداتی در سال‌جاری نیز چهار مدل از برندهای شناخته‌شده شامل تویوتا کرولا کراس، رووی eRX5، مزدا ۳ و هیوندای النترا برای فروش در سامانه عرضه شدند. در این مرحله، ۱۱۰ هزار و ۷۲۷ نفر با وکالتی‌کردن حساب‌های بانکی خود در فرآیند ثبت‌نام شرکت کردند که نشان‌دهنده تداوم بالای تقاضا برای خودروهای وارداتی است.

برش

قرعه‌کشی کاملاً سیستمی بود

محسن دادرس، مدیر سامانه یکپارچه عرضه خودروهای وارداتی، درباره روند قرعه‌کشی چهارمین مرحله فروش خودروهای وارداتی، گفت: «طراحی فرآیندها به‌ گونه‌ای انجام شده که از ابتدای ثبت‌نام متقاضیان تا اعلام نتایج نهایی، هیچ‌گونه مداخله انسانی در روند قرعه‌کشی وجود ندارد و تمامی مراحل بر بستر سامانه‌های متمرکز انجام شده است.» بر اساس آمار ارائه‌شده، در عرضه یازدهم خودروهای وارداتی، ۱۱۰ هزار و ۷۲۷ نفر با وکالتی‌کردن حساب‌های بانکی خود وارد فرآیند ثبت‌نام شدند و اطلاعات آنها از سوی بانک‌ها به سامانه ارسال شد. از این تعداد، ۱۰۷ هزار و ۱۳۸ نفر، معادل ۹۷ درصد، با مراجعه به سامانه نسبت به ثبت اولویت و انتخاب خودرو اقدام کردند؛ آماری که نشان‌دهنده مشارکت گسترده متقاضیان است.»