رضا عیوضلو
عضو هیأت مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار

طرح رویش یکی از مگاپروژه‌های کلیدی وزارت امور اقتصادی و دارایی به شمار می‌رود که با هدف پاسخ به یکی از چالش‌های ساختاری اقتصاد ایران طراحی شده است. مسئولیت طراحی و اجرای این طرح به سازمان بورس و اوراق بهادار واگذار شده و این سازمان نقش محوری در ایجاد زیرساخت‌های حقوقی، نهادی و ابزاری آن ایفا می‌کند. مسأله اصلی که طرح رویش به آن می‌پردازد، عدم رشد تشکیل سرمایه ثابت در اقتصاد کشور طی بیش از یک دهه گذشته است؛ پدیده‌ای که آثار منفی قابل‌توجهی بر ظرفیت تولید، اشتغال و رشد اقتصادی برجای گذاشته است.
در کنار این چالش، نااطمینانی‌های موجود در محیط کلان اقتصادی و بازارهای مالی موجب شده است تا بخش قابل‌توجهی از خانوارها ترجیح دهند دارایی‌های خود را در قالب دارایی‌های امن اما غیرمولد نظیر طلا، ارز، ملک و در سال‌های اخیر دارایی‌های رمزنگاری‌شده نگهداری کنند. این رفتار اگرچه از منظر حفظ ارزش دارایی قابل درک است، اما در سطح کلان به انجماد منابع، کاهش سرمایه‌گذاری مولد و تعمیق رکود اقتصادی منجر شده است.
هدف اصلی طرح رویش، فعال‌سازی مجدد این دارایی‌های راکد و هدایت آنها به مدارهای مولد اقتصادی است. این طرح می‌کوشد با طراحی ابزارهای مالی متنوع و متناسب با ترجیحات خانوارها، سهم دارایی‌های مالی مولد را در سبد دارایی آنها افزایش دهد، بدون آنکه نگرانی آنها از بابت حفظ ارزش دارایی یا ریسک‌های اقتصادی نادیده گرفته شود.
مخاطبان طرح رویش، از یک سو خانوارهایی هستند که دارایی‌های غیرمولد همچون طلا، ارز و کریپتو در اختیار دارند و از سوی دیگر تولیدکنندگان بزرگ و بنگاه‌های کوچک و متوسط که با محدودیت‌های جدی در تأمین مالی مواجه‌اند. در چهارچوب این طرح، ابزارهایی طراحی شده است که به خانوارها اجازه می‌دهد با بهره‌مندی از افزایش ارزش دارایی‌های خود، سود مبتنی بر طلا یا ارز نیز دریافت کنند. علاوه بر این، امکان توثیق این دارایی‌ها برای دریافت تسهیلات بانکی، چه برای خود خانوار و چه برای سایر اشخاص، فراهم می‌شود.
در نهایت، طرح رویش با ایجاد پیوند میان پس‌اندازهای خانوار و نیازهای تأمین مالی بخش تولید، به مولدسازی دارایی‌ها، تنوع‌بخشی به روش‌های تأمین مالی و کاهش اتکای بنگاه‌ها به منابع سنتی کمک می‌کند و می‌تواند گامی مؤثر در جهت تقویت رشد اقتصادی و افزایش کارایی نظام مالی کشور باشد.