در میان چهره‌های سیاسی و رسانه‌ای فرانسه، کمتر زنی مانند وی توانسته مسیر زندگی شخصی و عمومی‌اش را چنین آشکار و در عین حال پرابهام روایت کند. او نه‌تنها به‌عنوان همسر سابق نیکولا سارکوزی، بلکه به عنوان زنی با قلمی مستقل توانسته از زیر سایه‌های قدرت و رسوایی‌ به سوی روشنایی نویسندگی گام بردارد. کتاب‌هایش همچون آینه‌ای چندوجهی از زندگی، عشق، سیاست و رهایی‌ هستند؛ روایتی از یک زن که زمانی بانوی اول فرانسه بود؛ ولی تصمیم گرفت داستان زندگی‌اش را خودش بنویسد، نه دیگران.

از عشق ممنوعه تا بانوی اولی
روایت حضور سیسیلیا در ذهن مردم فرانسه با داستان عشق پنهان و غیرقانونی او آغاز شد؛ عشقی که باعث رسوایی و متارکه هر دو طرف پس از مدتی شد. نیکولا سارکوزی، متأهل، سیاستمدار، شهردار جاه‌طلب و پرانرژی شهر نویی-سور-سِن و سیسیلیا، همسر ژاک مارتین، مجری پرآوازه تلویزیونی بود.
رابطه عاشقانه سارکوزی و سیسیلیا آتیاس که رسانه‌ها آن را یک رسوایی خواندند؛ زمانی آغاز شد که سارکوزی دو فرزند داشت و ماری-دومینیک کولیولی همسر رسمی‌اش بود. پس از هفته‌ها ملاقات مخفیانه، این رابطه پنهانی و غیررسمی سرانجام در یک تعطیلات لو رفت. این دیدارهای پنهانی، افشاگری‌های رسانه‌ها و نهایتاً علنی‌شدن رابطه‌شان، سرآغاز یکی از جنجالی‌ترین و بحث‌برانگیزترین ماجراهای عاشقانه‌ در عرصه سیاست فرانسه بود.
اما آنچه در کتاب‌های سیسیلیا آتیاس ثبت شده، نه بازتاب رسوایی‌اش، بلکه شرحی انسانی از تجربه زنی است که در میان قدرت و احساس، بین شهرت و حقیقت، باید انتخاب می‌کرد. او در مصاحبه‌ای گفته بود: «من ساده‌ام، اما زندگی‌ام پیچیده بود». همین جمله، شاید کلید درک نوشته‌های او باشد.
کتاب «میل به حقیقت/ Une envie de vérité» که سال ۲۰۱۴ منتشر شد، نخستین تلاش او برای بازگرداندن روایت زندگی‌اش به روایت خودش بود. او در ۳۲۰ صفحه، از کودکی شادش و ازدواج اولش با ژاک مارتین تا آشنایی با نیکولا سارکوزی و ورودش به قلب قدرت سیاسی فرانسه و زندگی‌شان در تالارهای مجلل الیزه نوشته است. او ماجرای جدایی‌‌اش و ازدواج دوباره‌اش با ریچارد آتیاس، تاجر موفق و سفرش به سراسر جهان برای کمک به دیگران را روایت هم کرده؛ داستانی موجز از زنی که همیشه در خط مقدم تغییرات ناگهانی بوده است.
 اما فراتر از خاطرات، این کتاب نوعی بیانیه زنانه برای استقلال در این کشور اروپایی است. سیسیلیا تلاش می‌کند از روابط و جدایی‌هایش تصویری تازه بسازد: زنی باانگیزه، بشر‌دوست، فعال در کمک‌های بین‌المللی و همزمان مادری که به آزادی به عنوان ارزش نهایی می‌نگرد. او در فصل‌هایی از کتاب از مأموریتش برای آزادسازی پرستاران بلغاری از زندان قذافی سخن می‌گوید؛ مأموریتی که به او جایگاهی جهانی بخشید و ثابت کرد قدرت نرم، تنها در دستان سیاستمداران حرفه‌ای نیست. لحن او در این اثر صادقانه و گاهی مانند اعتراف است؛ لحنی که در پی تطهیر خویش نیست، بلکه دنبال بازپس‌گیری پیکر زنی است که رسانه‌ها با تصویرهای ناقص ترسیمش کردند. «من زنی نیستم که فقط محبوب رئیس‌جمهور باشم» او می‌نویسد: «من فقط زنی‌ام که می‌خواست خودش باشد.»
پنج سال بعد، سیسیلیا دوباره به میدان بازگشت، این‌بار در قالب اثری دوصدایی در گفت‌وگو با پسرش لویی سارکوزی. کتاب «میل به اختلاف نظر/ Envie de désaccords» (2019) فراتر از مجموعه‌ای از گفت‌وگوها؛ برخوردی اندیشمندانه میان دو نسل است. این مادر و پسر، در قالب بحث‌هایی پرشور، درباره دین، نقش زنان، تغییرات اقلیمی، سیاست، رسانه‌ها و اخلاق عمومی بحث می‌کنند. این کتاب در واقع مانیفستی برای تفکر شخصی در دوران شبکه‌های اجتماعی است. سیسیلیا در این اثر از تجربه خود در نظام قدرت و رسانه می‌گوید و هشدار می‌دهد جامعه مدرن، در هیاهوی اطلاعات، بیشتر از همیشه نیازمند «اختلاف نظر سازنده» است. لویی از سوی مقابل، با زبان نسل جدید با مادرش جدل می‌کند. این شکاف گفتمانی به درک متقابل طرفین می‌انجامد. تأکید سیسیلیا بر «گفت‌وگوی بین نسل‌ها» شاید در امتداد همان روحیه آزاداندیش او باشد که زمانی باعث شد در اوج ریاست جمهوری همسرش، از نقش سنتی بانوی اولی و همسری رئیس‌جمهور فاصله بگیرد و مسیرش را خودش تعیین کند. آثار این زن فقط به یک خودزندگی‌نامه یا گفت‌وگوی فلسفی خلاصه نمی‌شود؛ بلکه دو بُعد از یک زن را نشان می‌دهد: زنی که در دل قدرت زیسته و زنی که از قدرت فاصله گرفته تا معنا را جست‌وجو کند.

چهره‌ای در آینه رسانه‌ها
در کنار آثار خودش، چهره سیسیلیا در کتابی با عنوان «Cécilia» نوشته آنا بیتون (۲۰۰۸) نیز بازنمایی شده است؛ روایتی نیمه ‌روزنامه‌نگارانه، نیمه‌روان‌شناختی از زنی که زیبایی، خشم، وابستگی و استقلال را هم‌زمان دارد. بیتون او را «زنی نمادین» توصیف می‌کند؛ کسی که ترکیب خطرناکی از جاذبه و نافرمانی است. اما در سال‌های بعد، خود سیسیلیا در مصاحبه‌ها با لحنی تند و بی‌پرده درباره نیکولا سارکوزی سخن گفت: «او مردی زن‌باره است که هیچ‌کس را دوست ندارد، حتی فرزندانش را.» این جمله‌هایش در کتاب بیتون هم بازتاب یافته‌اند و مرز میان اعتراف و تسویه‌حساب را در ذهن خواننده مبهم می‌گذارد. آیا او زنی است که عواطفش جریحه‌دار شده تا حقیقت را فریاد بزند، یا شخصیتی که از بازنمایی رسانه‌ها خسته شده است؟ پاسخ را شاید در کتاب خودش بیابیم؛ جایی که سیسیلیا، نه در مقام قربانی، بلکه در مقام زنی ظاهر می‌شود که تجربه‌اش را به درسی آموزنده تبدیل کرده است. او در کتابش از آتشی که در آن سوخت، نوری برای دیگران می‌سازد. مرور آثار سیسیلیا آتیاس، چشم‌اندازی از تحول کم‌نظیر در زندگی زنی می‌گشاید که از همسر افراد مشهور تا فعال حقوق زنان و نویسنده‌ای مستقل راه پیموده است. او در طول دو دهه گذشته بارها مورد قضاوت، انتقاد و تمسخر قرار گرفته است، اما هر بار با آرامشی خاص از میان توفان جنجال‌ها و شایعات برخاسته است تا بگوید هیچ زنی را نباید صرفاً از زاویه روابطش توصیف کرد.

Une envie de vérité

میل به حقیقت

 نویسنده: Cécilia Attias
سیسیلیا آتیاس
 ناشر: J'AI LU
 تعداد صفحات: ۳۲۰ صفحه
 قیمت: 19,90 یورو