رکوردشکنی بارشها در جنوب تشنه ایران
بعد از مدتها، شهرهای مرکزی و حاشیه کویر در استانهای اصفهان، مرکزی، یزد و کرمان سفیدپوش شدند
بیتا میرعظیمی
گروه ایران زمین
بارش برف و باران در اغلب نقاط ایران بویژه در نیمه جنوبی کشور مانند همه تحولات جوی در ایران، نعمت و نقمت را باهم آورد. پس از مدتها کویر و شهرهای حاشیه کویر در یزد، اصفهان و کرمان سفیدپوش شد و تصویر خوشحالی پیرمرد یزدی در کویری که برای بیش از دو دهه رنگ برف را ندیده بود، به سرعت در شبکههای اجتماعی چرخید. در خلیج فارس و جزیره هرمز، باران سرخ بر خاک سرخ جزیره ریخت و تصاویری بینظیر از این جزیره را خلق کرد. در هرمزگان نوجوانان بندر زیر باران پایکوبی کردند و اهالی کیش لحظات ناب بارش باران در این جزیره زیبا را تجربه کردند. در اصفهان و در کنار سی وسه پل، اصفهانیها تصاویر زنده از بارش برف و ساختن آدم برفی را در شبکههای اجتماعی منتشر کردند. از سوی دیگر خبرها از پر شدن سدها و زنده شدن آبگیرها در حاشیه کویر حکایت دارد. با این حال این بارشها بدون حوادث تلخ هم نبود. در سه استان فارس، کرمان و هرمزگان بارشها در روزهای پنجشنبه و جمعه به اوج خود رسید و علاوه بر تلفات جانی، به زیرساختها، منازل مسکونی و اراضی کشاورزی هم خساراتی وارد کرد. در کرمان رکورد 80 ساله بارندگیها شکسته شده و شهرستانهای فاریاب، کهنوج و راین با آبگرفتگی، تخریب منازل و قطعی آب و برق مواجه شدهاند؛ همچنین راههای ارتباطی روستایی مسدود و امدادرسانی با دشواری انجام میشود. طبق گفته فرماندار فاریاب به «ایران»، شدت بارشها در این منطقه بیش از ۱۲۰ میلیمتر گزارش شده و بیش از ۲۰ روستا درگیر سیلاب هستند .در هرمزگان نیز طغیان رودخانهها مسیرهای اصلی از جمله سیریک–جاسک و بندرعباس–بندرخمیر را مسدود و برق حدود ۲۵۰۰ خانوار را قطع کرده است. طبق گفته مدیرکل بحران هرمزگان به «ایران»، عملیات اسکان اضطراری برای دهها خانوار در شهرستانهای قشم و پارسیان به اجرا درآمده و برخی شهرها در وضعیت تخلیه اضطراری قرار گرفتهاند. هماکنون، تمامی دستگاههای اجرایی و امدادی در وضعیت آمادهباش کامل قرار دارند؛ با این حال، شدت بارشها و محدودیت ظرفیت عملیاتی نیروهای امدادرسان، ضرورت بهرهگیری فوری از حمایتهای اضطراری در سطح ملی را آشکار ساخته است. این شرایط، لزوم تقویت هماهنگی میان نهادهای محلی و ملی برای مدیریت بحران و کاهش خسارات انسانی و اجتماعی را برجسته میکند.«غلامرضا نژادخالقی» مدیرکل مدیریت بحران استان کرمان به «ایران» میگوید: «در شهرستان فاریاب تاکنون ۱۷ مورد سیلاب گزارش شده که موجب تخریب و آبگرفتگی تعدادی از منازل شده است.»
بارشهای بیسابقه در کرمان
طبق گفته مدیرکل مدیریت بحران استان کرمان به «ایران»، در شهرستان کهنوج، یکی از چاههای آب شهری به دلیل بارندگی و فرونشست زمین از مدار خارج شده و بخشی از شهر با مشکل آب آشامیدنی مواجه است. همچنین در این شهر قطعی برق حدود دو ساعت ادامه داشت. در شهرستان راین نیز به دلیل بارش شدید و شکستن شاخههای درختان، برق برخی مناطق قطع شده است.»
«غلامرضا نژادخالقی» میافزاید: «بخشی از راههای روستایی و کوهستانی همچنان مسدود است و تلاش دهیاران و نیروهای راهداری برای بازگشایی مسیرها ادامه دارد. برخی مناطق نیز با قطعی آب و برق مواجه شدهاند، اما همکاران ما در حال رفع مشکلات هستند. خوشبختانه تاکنون هیچ گزارشی از تلفات جانی ناشی از شرایط جوی اخیر به این اداره اعلام نشده است.»
سیلاب بیسابقه در «فاریاب»
بارشهای سیلآسای اخیر در شهرستان فاریاب بیش از ۲۰ روستا را درگیر کرده و راههای ارتباطی شهرستان را بهطور کامل مسدود ساخته است. خسارتهای گسترده در کشاورزی، زیرساختها و منازل گزارش شده و با وجود حضور نیروهای امدادی، شدت باران امدادرسانی را دشوار کرده و نیاز فوری به کمکهای اضطراری احساس میشود. «سیدابوالحسن حسینی» فرماندار فاریاب به «ایران» میگوید: «بارش شدید باران از شامگاه پنجشنبه تاکنون در شهرستان فاریاب ادامه داشته و بیش از ۲۰ روستا از جمله فاریاب را درگیر سیلاب شدید کرده است. خوشبختانه تاکنون هیچ خسارت جانی ناشی از وقوع سیلاب گزارش نشده، اما خسارتهای مالی در حوزه کشاورزی، راهها و زیرساختها، همچنین منازل مسکونی و حیاط خانهها مشاهده میشود». طبق گفته این مقام مسئول: «تا حد امکان تلاش کردهایم مانع ورود آب به خانهها شویم، اما تعدادی از منازل و حیاطها دچار آبگرفتگی شدند. علاوه بر این بخشی از مغازهها و زمینهای کشاورزی نیز درگیر آبگرفتگی و سیلاب شدهاند. برخی از خانههای درگیر آبگرفتگی، تخلیه شده و ساکنان به مدارس، مساجد یا منازل بستگان منتقل شدند؛ اما تخلیه کامل روستاها صورت نگرفته است.»
حال خوب سدهای کرمان
بارندگیهای اخیر در استان کرمان علیرغم خسارتهای وارده، وضعیت ذخایر سدها را به میزان قابلتوجهی بهبود بخشیده است؛ آنچنان که حتی روانآب در بیشتر حوضههای آبریز این استان جاری شده است. طبق گفته «حمید علیدادیسلیمانی» مدیرعامل شرکت آب منطقهای کرمان، بارندگیهای اخیر نقش مؤثری در بهبود ورودی سدهای استان داشته و بر اساس آخرین آمار ثبتشده تا ساعت ۱۲ روز ۲۸ آذرماه ۱۴۰۴ وضعیت آبگیری سدهای استان نشاندهنده افزایش ورودیها و فعال شدن روانآبها در اغلب حوضههای آبریز است. در حال حاضر حجم مخزن این سد به ۸۳.۴ میلیون مترمکعب رسیده و ورودی آن ۵۲۷ مترمکعب بر ثانیه ثبت شده است که درصد پرشدگی مخزن را به ۲۶ درصد رسانده است. مدیرعامل شرکت آب منطقهای کرمان اضافه کرد: «این افزایش ورودی نشاندهنده تأثیر مستقیم بارشهای اخیر در بالادست سد جیرفت است.» علیدادیسلیمانی درباره سد شهید سلیمانی نیز توضیح داد: «حجم فعلی مخزن این سد ۵.۰۵ میلیون مترمکعب بوده و ورودی آن ۰.۵ مترمکعب بر ثانیه است. در حال حاضر خروجی سد ۰.۲ مترمکعب بر ثانیه تنظیم شده و درصد پرشدگی مخزن به ۱۳ درصد رسیده است.» وی در ادامه به وضعیت سد نساء بم اشاره کرد و افزود: «حجم مخزن سد نساء در حال حاضر ۲۰.۸ میلیون مترمکعب است و ورودی این سد به ۱۴۰ مترمکعب بر ثانیه رسیده که درصد پرشدگی مخزن را به ۱۲ درصد افزایش داده است.»
مسدود شدن راهها در هرمزگان
بارندگیهای اخیر در هرمزگان با مسدود شدن راههای روستایی، قطع برق هزاران خانوار و آبگرفتگی گسترده، شرایط اضطراری ایجاد کرده است. «مهرداد حسنزاده» مدیرکل مدیریت بحران استانداری هرمزگان، آخرین وضعیت پیامدهای بارندگی در استان را تشریح کرد و به «ایران» گفت: «تا ظهر روز جمعه(۲۸ آذر)، حدود ۱۷ روستا همچنان با مسدودی راههای روستایی مواجهاند. مسیر سیریک – جاسک به دلیل طغیان رودخانه مسدود است و رانندگان میتوانند از مسیر میناب - جگدان تردد کنند.»
بارندگیهای بیسابقه در فارس
سامانه بارشی فعال از دوشنبه تا صبح جمعه ۲۸ آذرماه ۱۴۰۴ در استان فارس، بارندگیهای چشمگیری را بویژه در مناطق مرکزی و جنوبی استان به همراه داشت؛ بر پایه آمار رسمی، میانگین بارش استان از این سامانه به ۸۶.۴ میلیمتر رسید که در این بین ایستگاه فیروزآباد با ۱۷۳ میلیمتر پربارشترین نقطه و ایستگاه کازرون با ۱۹.۲ میلیمتر کمبارشترین منطقه در این رویداد جوی بود. براساس گزارش اداره مدیریت راههای استان فارس، شرایط جوی در بسیاری از محورهای ارتباطی این استان نامساعد است و رانندگان با پدیدههای کولاک، بارش برف و باران و مهگرفتگی مواجه هستند.
برش
جانباختگان سیل در فارس و هرمزگان
سیل روزهای پنجشنبه و جمعه در استانهای فارس و هرمزگان جان 5 شهروند را گرفت. «محمد قربان» نجاتگر جمعیت هلال احمر استان فارس، بامداد روز گذشته در جریان عملیات امداد و نجات مردم گرفتار در سیلابهای شهرستان جهرم، جان خود را فدا کرد. سرپرست فرمانداری ویژه جهرم با تشریح رخداد روستای حسین آباد جهرم که منجر به درگذشت نیروی جوان و ایثارگر هلال احمر فارس شد، گفت: «این حادثه در ساعت ۲۱:۴۰ شامگاه پنجشنبه در روستای حسینآباد قبله و در جریان نجات یک خودرو که در محاصره سیل بود، رخ داد.»
وی افزود: «بنا بر اظهارات حاضران در صحنه، این خودرو سه سرنشین داشته که ۲ نفر موفق به نجات خود شدند و یک نفر دیگر مفقود شده که عملیات جستوجو برای یافتن فرد مفقودشده ادامه داشت و در نهایت جسد بیجان فرد مفقودشده حوالی ساعت ۲:۵۰ بامداد جمعه پیدا شد.» سرپرست فرمانداری ویژه جهرم گفت: «در جریان عملیات امدادرسانی، متأسفانه یک دستگاه خودروی دیگر بدون توجه به هشدارها و تذکرات مکرر نیروهای امدادی، از سمت مقابل رودخانه وارد آب شد که به دلیل جریان شدید آب واژگون شد که دو نفر از سرنشینان این خودرو با تلاش فراوان نیروهای امدادی از آب نجات داده شدند، اما متأسفانه در حین عملیات امداد و نجات، یکی از نیروهای امدادی هلالاحمر جان خود را از دست داد.»همچنین «مهرداد حسنزاده» مدیرکل مدیریت بحران استانداری هرمزگان در گفتوگو با «ایران» از مرگ یک دختر 9 ساله در جریان سیلاب هرمزگان خبر داد و گفت: «متأسفانه در بخش رویدر شهرستان بندرخمیر، سیلاب ناشی از طغیان رودخانه عصر روز پنجشنبه جان یک دختر ۹ ساله را گرفت. پیکر این کودک پس از ۱۹ ساعت جستوجوی نیروهای امدادی و مردمی، در انتهای مسیر سیلاب پیدا شد.» فرماندار لارستان نیز با اشاره به سانحه سقوط یک خودرو به رودخانه در منطقه حسن لوری لارستان، گفت: «ساعت ۱۰:۱۵ روز جمعه پیکر بیجان ۲ سرنشین این خودرو پیدا و به پزشکی قانونی تحویل داده شد.»
