در بیانیه مطبوعاتی سومین نشست مشترک ایران، چین و عربستان مطرح شد
حمایت چین از تقویت روابط تهران- ریاض
سومین نشست مشترک جمهوری اسلامی ایران، پادشاهی عربستان سعودی و جمهوری خلق چین با صدور سند صورتجلسه این دیدار به کار خود پایان داد. در بخشی از این سند، جمهوری خلق چین بر آمادگی خود برای استمرار حمایت و تشویق گامهای برداشته شده توسط جمهوری اسلامی ایران و پادشاهی عربستان سعودی برای توسعه روابطشان در زمینههای مختلف تأکید کرد.
این نشست سه جانبه دیروز در تهران، به ریاست مجید تخت روانچی، معاون سیاسی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران و با حضور معاونین وزرای خارجه پادشاهی عربستان سعودی و چین برگزار شد.
در این نشست طرفهای ایرانی و سعودی بر تعهدشان در اجرای تمام مفاد توافقنامه پکن و تلاش مستمر برای تحکیم روابط همسایگی بین دو کشور از مسیر پایبندی به منشور سازمان ملل متحد، منشور سازمان همکاری اسلامی و قوانین بینالمللی از جمله احترام به حاکمیت، تمامیت سرزمینی، استقلال و امنیت طرفین تأکید کردند.
جمهوری اسلامی ایران و پادشاهی عربستان سعودی همچنین از استمرار نقش مثبت جمهوری خلق چین و اهمیت حمایت و پیگیری آن کشور در اجرای توافقنامه پکن استقبال کردند. جمهوری خلق چین بر آمادگی خود برای استمرار حمایت و تشویق گامهای برداشته شده توسط جمهوری اسلامی ایران و پادشاهی عربستان سعودی برای توسعه روابطشان در زمینههای مختلف تأکید کرد. هر سه کشور از پیشرفت مستمر در روابط ایرانی- سعودی و فرصتهای موجود برای ارتباط مستقیم میان دو کشور در تمام سطوح و بخشها استقبال کردند و این تماسها و دیدارهای متقابل بین مقامات عالی دو کشور، بویژه با توجه به تنشهای موجود و فزاینده در منطقه که امنیت آن و جهان را تهدید میکند، حائز اهمیت دانستند. سه طرف همچنین از پیشرفت خدمات کنسولی بین دو کشور که زمینهساز اعزام آسان و امن بیش از ۸۵ هزار زائر ایرانی به حج و بیش از ۲۱۰ هزار ایرانی به عمره در سال ۲۰۲۵ شد، استقبال کردند. سه طرف از پیشرفت گفتوگوها میان مراکز و افراد ایرانی و سعودی در زمینههای تحقیقاتی، آموزشی، رسانهای، فرهنگی و مطالعاتی استقبال و از تبادل هیأت و مشارکت طرفین در رویدادهای مرتبط با زمینههای فوقالذکر ابراز رضایت کردند. سه کشور مشتاقانه به دنبال توسعه همکاری میان یکدیگر در زمینههای گوناگون از جمله در حوزههای متنوع اقتصادی و سیاسی هستند. سه طرف همچنین بر اهمیت گفتوگو و همکاری میان کشورهای منطقه با هدف ارتقای امنیت، ثبات، صلح و پیشرفت اقتصادی تأکید کردند.
سه کشور خواستار توقف فوری تجاوزهای اسرائیل به فلسطین، لبنان و سوریه شدند و اقدام به تجاوز و نقض حاکمیت و تمامیت سرزمینی جمهوری اسلامی ایران را محکوم کردند. جمهوری اسلامی ایران نیز از مواضع آشکار پادشاهی عربستان سعودی و جمهوری خلق چین در زمان تجاوز فوقالذکر قدردانی کرد. سه کشور بر حمایتشان از راهحل سیاسی فراگیر در یمن بر اساس اصول شناخته شده بینالمللی و تحت نظارت سازمان ملل متحد تأکید کردند.
سه هفته قبل دومین نشست کمیته سه جانبه مشترک جمهوری اسلامی ایران، عربستان سعودی و چین به منظور پیگیری موافقتنامه پکن در تاریخ ۲۹ آبان ماه ۱۴۰۳ در شهر ریاض برگزار شد. این نشست به ریاست ولید الخریجی (عربستان)، با حضور مجید تختروانچی (ایران) و دنگ لی (چین) انجام گرفت. هفته گذشته نیز سعود بن محمد الساطی، معاون سیاسی وزارت امور خارجه عربستان سعودی با سفر به تهران و حضور در وزارت امور خارجه با سیدعباس عراقچی، معاون وزیر خارجه کشورمان دیدار و گفتوگو کرد. کارشناسان انجام این سفر را فراتر از مذاکرات دوجانبه و در راستای روند تدریجی تقویت روابط منطقهای تهران و ریاض، نشانهای از اراده دو کشور برای توسعه همکاریها و همگرایی بیشتر در مسائل امنیتی و اقتصادی منطقه دانستند که هر حرکت آن میتواند پیامدهای ملموس و راهبردی برای خاورمیانه پرتنش امروز داشته باشد.
تهران و ریاض در مسیر تقویت روابط
تاریخ روابط ایران و عربستان نشان میدهد که مسیر دیپلماسی در این چند سال اخیر پرپیچ و خم بوده است. مکانیسم سهجانبه پیگیری توافق پکن از اسفند ۱۴۰۱ و با میانجیگری چین آغاز شد و پس از هفت سال قطع رابطه در مرداد 1402 سفارتهای دو کشور در تهران و ریاض فعالیت خود را از سر گرفتند. پس از میانجیگری چین در سال ۲۰۲۳ و بازگشایی سفارتخانهها، دیدارهای متعددی بین مقامات ارشد دو کشور انجام شد.
سفر اخیر علی لاریجانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران به ریاض در شهریور امسال و دیدار با محمد بن سلمان و ملاقات کاظم غریبآبادی، معاون حقوقی و بینالملل وزارت خارجه ایران با مقامهای عربستان در آبان ماه همه گواهی بر تلاش جهت ایجاد چهارچوبی پایدار برای کاهش تنشها و همکاری راهبردی است. ایران و عربستان طی ماههای گذشته تلاش کردهاند چهارچوبی برای سرمایهگذاریهای مشترک و پروژههای حوزه بهداشت، فناوری و تجارت ایجاد کنند.
به اعتقاد ناظران، تقویت همکاری اقتصادی و امنیتی میتواند ستون مهمی برای ثبات منطقهای باشد و نقش دو کشور را در مدیریت بحرانهای غرب آسیا تقویت کند. بعد از تجاوز رژیم صهیونیستی به ایران و قطر طی کمتر از 3 ماه اکنون کشورهای منطقه، اسرائیل را بهعنوان تهدیدی فوری برای منافع خلیج فارس قلمداد میکنند و از این رو تهران
در صدد است تا از این فرصت جدید برای تقویت روابط با عربستان و دیگر کشورهای منطقه به یک اتحاد پایدار استفاده کند.

