رفتار دوگانه فیفا در اجرای بند سوم اساسنامه و نقض آشکار قانون در جامجهانی ۲۰۲۶
خوشخدمتی به ترامپ
حمیدرضا آصفی: وقتی میزبان کارشکنی میکند وزارت خارجه نمیتواند معجزه کند گلبه خودی فیفا؛ جایزهتراشی برای ترامپ
سخنگوی اسبق وزارت امور خارجه در گفتوگو با «ایران»:
مطمئن بودم اینفانتینو برای ما کاری نمیکند
سینا حسینی/ دکتر حمیدرضا آصفی، سخنگوی سابق وزارت امور خارجه کشورمان در گفتوگو با خبرنگار «ایران» توضیح داد: «رفتار دولت آمریکا و شخص ترامپ در عدم صدور روادید برای هیأت ایرانی برای شرکت در مراسم قرعهکشی جام جهانی نشان داد آمریکا صلاحیت میزبانی رقابتهای جهانی را ندارد.»
عضو سابق هیأت رئیسه فدراسیون فوتبال با اشاره به اتفاقات روزهای اخیر و تصمیم فدراسیون فوتبال مبنی بر تحریم مراسم قرعهکشی جام جهانی به دلیل رفتار سیاسی دولت آمریکا به سؤالات ما پاسخ داد که در ادامه حاصل این گفتوگو را با هم مرور میکنیم.
رفتار دولت آمریکا در خصوص صدور روادید برای هیأت ایرانی، مغایر بند سوم اساسنامه فدراسیون جهانی فوتبال است.
برگزاری مسابقات جهانی و ثبت شده بر اساس سلیقه میزبان نیست. معیارها و استانداردهای برگزاری بازیهای جهانی با تورنمنتهای بینالمللی کاملاً تفاوت دارد؛ کشورهایی که مسابقات جهانی را برگزار میکنند نمیتوانند بر اساس میل و علاقه و سلیقه رفتار کنند. البته که آمریکاییها نشان دادند در تمام حوزهها، رفتارهای غیرعادی دارند؛ نمونه این رفتار را میتوانید در عدم صدور روادید به تیم همراه آقای دکتر پزشکیان هم مشاهده کنید. بر این اساس حالا به صورت قاطعتر میتوانیم عنوان کنیم که آمریکا به واسطه این رفتار صلاحیت میزبانی رویدادهای جهانی را ندارد.
پشت پرده سکوت فیفا در این موضوع را چگونه ارزیابی میکنید؟
من یک نکته را به صراحت بگویم که رفتار اینفانتینو در این ماجرا اصلاً عجیب نیست، روزی که او در رختکن تیم ملی آن حرفها را زد و گفت حضور شما در جام جهانی را گارانتی میکنم مطمئن شدم که او برای ما هیچ کاری نمیکند. او به اعتقاد من تنها یک شو اجرا کرد و میخواست ادعا کند که قدرت در دست اوست اما در عمل میبینیم که نه تنها او قدرتی ندارد بلکه اهل شعار دادن و نمایش اجرا کردن است.
فیفا در این فقره همانند کشور میزبان رفتار سیاسی داشت؟
من نمیدانم چرا فکر میکنید فیفا یک نهاد ورزشی است، این یک برداشت اشتباه است چون فیفا یک نهاد کاملاً سیاسی است و رفتار آن نشأت گرفته از تصمیمات پشت پرده سیاسی است. ما فکر میکنیم چون آنها شعار جدایی ورزش از سیاست را دامن میزنند یک مجموعه و نهاد بینالمللی ورزشی هستند اما این اشتباه است. اگر واقعاً آنها نهاد ورزشی بودند در ماجرای روسیه و اوکراین که تصمیم به تحریم روسیه گرفتند درباره رژیم صهیونیستی هم همین تصمیم را اخذ میکردند اما ما میبینیم رفتار دوگانه آنها تحت تأثیر کشورهای قدرتمند است. بر این اساس نمیتوانیم فکر کنیم که فیفا سیاسی نیست؛ البته که من بارها اعلام کردهام از رفتارهای این مدلی هرگز تعجب نکنید.
کارشکنی دولت آمریکا و ترامپ قطعاً دامن هواداران ایرانی را خواهد گرفت.
ترامپ نشان داده که آدم غیرمتعارف و عجیبی است. به اعتقاد من ترامپ اصلاً قابل پیشبینی نیست پس اگر هواداران تیم ملی نتوانستند به آمریکا سفر کنند زیاد از این موضوع تعجب نکنید، درباره سفر خبرنگاران و رسانههای گروهی نیز همین امر صادق است. من این روزها به خاطر برخی اتفاقات فوتبال را مثل قبل تعقیب نمیکنم، اما تصور میکنم باید با دیپلماسی فعالتر به دنبال این باشیم که بازیهای ایران در مکزیک برگزار شود؛ البته این کار بسیار سخت است اما شدنی است به شرط اینکه ما قدرت نفوذ داشته باشیم.
میتوانیم امیدوار باشیم با کمک وزارت امور خارجه موضوع صدور روادید و مشکل سفر هواداران ایرانی برطرف شود؟
از آنجا که ترامپ پدیده عجیبی است بعید میدانم اتفاق خاصی رخ بدهد. به اعتقاد من ما نباید از وزارت امور خارجه توقع معجزه داشته باشیم چون وقتی میزبان کارشکنی میکند از دست آنها نیز کاری ساخته نیست. ما باید ضریب نفود خود را در فیفا و کنفدراسیون فوتبال آسیا بالا ببریم؛ البته در این دو نهاد هم شاهد رفتار سیاسی هستیم اما به هر تقدیر با افزایش ضریب نفوذ ایران میتوانیم میزان کارشکنیها را کاهش دهیم.
گل به خودی فیفا
جایزه صلح برای ترامپ در مراسم قرعهکشی جام جهانی؟
بیل ساپوریتو- خبرنگار واشنگتن پست/ فیفا در آستانه برگزاری مراسم قرعهکشی جام جهانی آینده، از ایجاد جایزهای تازه با عنوان «جایزه صلح» خبر داده است؛ جایزهای که قرار است هر سال به فرد یا نهادی اعطا شود که از نگاه برگزارکنندگان، نقشی در گسترش تفاهم و کاستن از تنشها داشته باشد.
این نهاد هنوز معیارهای دقیق انتخاب برنده را اعلام نکرده و توضیح روشنی درباره چرایی ایجاد این جایزه ارائه نداده، اما زمانبندی و فضای سیاسی پیرامون آن باعث شده تردیدها درباره نیت واقعی این اقدام افزایش یابد.
فیفا تاکنون بهطور رسمی نگفته که برنده اولین دوره چه کسی خواهد بود، اما گمانهزنیها نشان میدهد احتمال اعطای آن به ترامپ بسیار بالاست؛ احتمالی که خود به تنهایی پرسشهای جدی ایجاد میکند.
انتخاب فردی که دوران فعالیتش با سیاستهای سختگیرانه، تصمیمهای تنشزا و ایجاد شکافهای عمیق اجتماعی همراه بوده، با مفهوم صلح و آشتی ناسازگار بهنظر میرسد و تصویر این جایزه را از همان ابتدا مخدوش میکند.
این اقدام در ادامه همان روندی قرار میگیرد که سالهاست درباره فیفا مطرح است؛ نهادی که به جای پایبندی به اصول انسانی، بارها انتخابهایی داشته که بیشتر رنگ و بوی مصلحت سیاسی دارد.
واگذاری میزبانی جام جهانی به کشورهایی با کارنامههای بحثبرانگیز، بیتوجهی به نگرانیهای حقوق بشری و نزدیک شدن به چهرههای صاحب قدرت، سابقهای است که اکنون نیز بر برداشت عمومی سایه انداخته است.
جایزهای که باید نشانهای از پیوند میان ملتها باشد، پیش از اعطای اولین دورهاش با تردید و بدگمانی روبهرو شده است. این وضعیت نشان میدهد فیفا همچنان میان نمایش اخلاقمدارانه و تعهد واقعی به ارزشهای انسانی سرگردان است و انتخاب احتمالی برنده تنها این دوگانگی را آشکارتر خواهد کرد.
سریال کارشکنی آمریکا برای ایرانیها به روایت تاریخ
مرور اخبار چند سال اخیر نشان میدهد همواره تیمهای ورزشی ایران از کارشکنیهای سفارت آمریکا در صدور روادید آسیب دیدهاند. پیش از عدم صدور روادید برای هیأت ایرانی فوتبال برای شرکت در مراسم قرعهکشی جام جهانی 2026، آنها در مسیر درخواست روادید برای تیمهای ملی کشتی، کاراته، تیروکمان، اسنوکر حاضر در بازیهای جهانی و حتی تیم والیبال در لیگ ملتهای ۲۰۲۳ نیز سنگاندازی کرده بودند. این روند تاریخی نشان میدهد محدودیتها و کارشکنیهای آمریکا در صدور روادید برای ورزشکاران ایرانی، موضوعی مداوم و نه یک اتفاق موردی بوده است.
تبعیض آشکار دولت ترامپ علیه هواداران ایرانی
شعار فوتبال بدون سیاست یک دروغ بزرگ
محمدرضا رحیمپور/ در آستانه آغاز بزرگترین جام جهانی تاریخ فوتبال، ایالات متحده آمریکا با اتخاذ تصمیمی بیسابقه و بشدت مناقشهبرانگیز، در عمل درهای ورزشگاههای خود را به روی میلیونها هوادار مشتاق ایرانی بسته است.
بر اساس گزارشهای رسانههای معتبر ورزشی، دولت آمریکا برای اولین بار در تاریخ جامهای جهانی، ویزای توریستی (B-1/B-2) را به صورت محدود و «ایالت به ایالت» صادر میکند. این بدان معناست که حتی در صورت صدور ویزا، دارنده آن صرفاً اجازه ورود به ایالتهای مشخصشده را داشته و از سفر به شهرهای میزبان جام جهانی در سایر ایالتها محروم خواهد بود. بر این اساس حتی در صورت داشتن بلیت رسمی بازی فینال، رزرو هتل و بلیت برگشت و استفاده از سیستم اولویت FIFA PASS، سفارت آمریکا از صدور ویزا برای هواداران عادی ایرانی منع شده است. استثنا تنها شامل ورزشکاران و مقامات رسمی تیمها میشود. با توجه به اینکه ۱۱ شهر از ۱۶ شهر میزبان جام جهانی در خاک آمریکا قرار دارند و بیش از ۶۰ درصد مسابقات در این کشور برگزار میشود، این تصمیم به معنای محرومیت یکی از بزرگترین گروههای هواداری آسیا از حضور در مهمترین رویداد فوتبالی جهان است. کشورهای کانادا و مکزیک نیز بهعنوان میزبانان مشترک جام جهانی، محدودیتهای کمتری اعمال میکنند، اما مجموعاً تنها ۱۳ بازی را میزبانی خواهند کرد.در حالی که انتظار میرود بزرگترین تورنمنت ورزشی جهان به عنوان «جشن اتحاد ملتها» عمل کند، این اقدام تبعیضآمیز آمریکا نشان میدهد که فوتبال برای این کشور صرفاً یک تجارت چند میلیارد دلاری است و هیچ ارزشی برای روح ورزش و حقوق هواداران قائل نیست.
جامی تحت تأثیر سیاستهای خاص مهاجرتی میزبان رودرروی مخالفان متعدد
مانند برگزاری جام جهانی ۲۰۲۲ در قطر که با تحریم و مخالفتهای زیادی از سوی نهادهای حقوق بشری در بحث حقوق کارگران و اقلیتها همراه بود، برگزاری بخش اصلی جام جهانی ۲۰۲۶ در آمریکا اینبار به دلایلی متفاوت، با مخالفت رسانهها و نهادهای متعددی روبهرو شده است. سیاستهای مهاجرتی سختگیرانه دونالد ترامپ برای ممنوعیت ورود اتباع بسیاری از کشورها به آمریکا و سخت شدن فرآیند صدور روادید که گریبان ایران را هم گرفته، با مخالفت بسیاری از نهادهای حقوق بشری همراه شده است.۹۰ گروه مدنی و گروههای حامی مهاجران و حقوق بشر با امضای نامهای، نگرانند که قوانین سخت مهاجرتی، رفتارهای تبعیضآمیز، بازداشت، تهدید آزادی بیان یا تجمع و عدم تضمین حقوق کارگران و اقلیتها خصوصاً در کشور میزبان، جلوی برگزاری امن جام جهانی و شرایط راحت برای بازیکنان، کارکنان و هواداران را بگیرد.
همچنین یک سایت و پویش جالب برای تحریم جام جهانی آمریکا با نام Boycott USA 2026 در اعتراض به سیاستهای مهاجرتی ترامپ، برخورد با پناهجویان، سختگیری در مرزها و بازداشت مهاجران در خاک این کشور به وجود آمده است.
علاوه بر این، میل ترامپ برای گرفتن میزبانی از ایالتهای دموکرات برخلاف قوانین فیفا، باعث شده بسیاری از رسانهها به این رویکرد ترامپ در فاصله کمتر از یک سال تا برگزاری جام جهانی ۲۰۲۶ اعتراض کنند. همچنین تجربه برگزاری
جام جهانی باشگاهها در شرایط جوی سخت با گرمای زیاد و البته خطر طوفان در برخی بازیها که منجر به توقفهای طولانی شده بود، سبب شده بسیاری روی توانایی آمریکا برای میزبانی باکیفیت از جام جهانی ۲۰۲۶ شک داشته باشند.
هیأت ایرانی غایب در روز بزرگ واشنگتن
قرعهکشی جامجهانی
زیر سایه تحریم ایران
ایلیا بهزاد اول/ معمولاً در فاصله یک سال مانده به آغاز جام جهانی، تب داغ این جشنواره بزرگ فوتبالی آغاز میشود، اما جام جهانی از زمان برگزاری مراسم قرعهکشی و مشخص شدن رقبای تیمها، رنگ و بوی جدی به خود میگیرد و همه برای شروع شدن بزرگترین رقابت فوتبالی در جهان لحظهشماری میکنند. مراسم قرعهکشی جام جهانی ۲۰۲۶ جمعه این هفته به میزبانی سالن کندی شهر واشنگتن آمریکا برگزار خواهد شد، اما این مراسم برای ما ایرانیها زیر سایه کارشکنی دولت آمریکا و حواشی صدور روادید هیأت ایرانی معرفی شده برای حضور در قرعهکشی قرار گرفته است.
فدراسیون فوتبال ایران چندی پیش برای حضور در مراسم قرعهکشی، ۹ نماینده را به فیفا معرفی کرده بود تا آنها پس از دریافت روادید در این مراسم حضور پیدا کنند. مهدی تاج(رئیس فدراسیون)، هدایت ممبینی(دبیر کل فدراسیون)، امیر قلعهنویی(سرمربی تیم ملی)، سعید الهویی(مربی تیم ملی)، مهدی محمدنبی(مدیر تیم ملی)، مهدی خراطی(مدیر اجرایی تیم ملی)، امید جمالی(مدیر روابط بینالملل)، مهدی ملکآباد(افسر امنیتی) و سیامک قلیچخانی(نماینده رسانهای) نفراتی بودند که نامشان در فهرست درخواست روادید وجود داشت. اما دولت آمریکا تصمیم گرفت برای مراسم قرعهکشی، برخلاف عرف دیپلماتیک در حوزه فوتبال، تنها روادید ۴ نفر از فهرست ۹ نفره فدراسیون فوتبال ایران را تأیید کند تا 5 نفر دیگر امکان سفر به آمریکا را نداشته باشند. پس از این اتفاق، فدراسیون فوتبال ایران نیز برای اعتراض به این رفتار سیاسی از سوی کشور میزبان در یک رویداد ورزشی، تصمیم به تحریم مراسم قرعهکشی گرفت.
نکته اینجاست که حضور کاروانهای پرتعداد از سوی کشورهای حاضر در جام جهانی برای حضور در مراسم قرعهکشی، زمانی مرسوم است که کشور میزبان جام، از کنگره فیفا و ورکشاپهای اجرایی در روزهای منتهی به قرعهکشی نیز میزبانی کند؛ جایی که حضور رئیس فدراسیون، دبیرکل و مسئول بینالملل فدراسیون الزامی است. در سالهای ۲۰۱۰، ۲۰۱۴، ۲۰۱۸ و ۲۰۲۲، کنگره فیفا نزدیک به زمان قرعهکشی و در شهر میزبان برگزار شد اما در این دوره، خبری از برگزاری کنگره فیفا نیست. کنگره سال ۲۰۲۵ در آسونسیون پاراگوئه برگزار شد و این کنگره در سال ۲۰۲۶ به میزبانی ونکوور کانادا برگزار میشود. همچنین با تأیید فدراسیون فوتبال ایران، ورکشاپهای تخصصی در حوزههای مختلف امنیتی، اجرایی و رسانهای، قرار است در فروردین ۱۴۰۵ برگزار شود و فدراسیون فوتبال ایران باید تلاش کند تا صدور ویزا برای بخش بزرگی از نمایندگان در آن زمان رقم بخورد.
در دوره گذشته نیز چهار نماینده از ایران در مراسم قرعهکشی جام جهانی 2022 حضور داشتند؛ میرشاد ماجدی به عنوان سرپرست فدراسیون، دراگان اسکوچیچ به عنوان سرمربی تیم ملی، حمید استیلی به عنوان مدیر تیم ملی و حسن کامرانیفر به عنوان دبیرکل. به این ترتیب در خود مراسم قرعهکشی، حضور یک فهرست بلندبالا از طرف فدراسیون الزامی نیست و کشورهای حاضر در جام هم معمولاً سعی میکنند تا با حضور سرمربی و رئیس فدراسیون به علاوه یکی دو عضو دیگر از فدراسیونهای خود، مراسم را پشت سر بگذارند. مراسم قرعهکشی جام جهانی در آمریکا اما به نظر، یک مراسم متفاوت از سایر برنامههای فیفا خواهد بود و در آن قرار نیست شاهد برنامههای اجرایی مختلف از سوی فدراسیون جهانی فوتبال باشیم.
رفتار میزبان مغایر شعار جدایی فوتبال از سیاست
امیر مهدی علوی
روابط عمومی فدراسیون فوتبال
وقایع اخیر علیه هیأت ایرانی، که به اطلاع آقایان اینفانتینو و ماتیاس رئیس و دبیرکل فیفا رسیده، نگرانیهایی را برانگیخته است.
طبق پروتکلهای میزبانی مسابقات بینالمللی، تمامی افراد ذیصلاح از کشورهای صعودکننده، از جمله اعضای تیم، هواداران و سایر افراد مرتبط، باید امکان حضور در مسابقات را داشته باشند. در این میان، نکته قابل توجه این است که فیفا، به عنوان متولی برگزاری مسابقات، خود اقدام به دعوت مهدی تاج به عنوان یکی از اعضای کمیته مسابقات فیفا کرده و هتل و بلیت رفت و برگشت وی از طریق واشنگتن را نیز تأمین کرده است.با وجود این، نام رئیس فدراسیون فوتبال ایران در لیست ارسالی از سوی میزبان (آمریکا) وجود نداشته است.
علاوه براین، مشکلاتی در صدور ویزا برای مسئول امنیتی تیم ملی فوتبال ایران، که نقش حیاتی در تأمین امنیت تیم دارد نیز به وجود آمده است.
این در حالی است که این فرد دورههای آموزشی و کارگاههای مرتبط را گذرانده و از طرف فیفا مورد تأیید قرار گرفته است.
با توجه به تأکید فیفا بر جدایی ورزش از سیاست، انتظار میرود این نهاد بینالمللی با جدیت بیشتری موضوع را پیگیری کند البته پاسخ اولیه فیفا مبنی بر اطلاع از موضوع و ارتباط مستمر با برگزارکنندگان مراسم قرعهکشی برای حل این مشکل بوده است.
