جشنواره جهانی فیلم فجر؛ بازگشت به شاعرانگی
بازگشت جشنواره به مسیر مستقل از ساختار تا رویکرد
نشست با سخنان حسینی درباره «اهمیت رسانه در ساخت حافظه جمعی سینمای ایران» آغاز شد. دبیر جشنواره توضیح داد فراخوان امسال شامل چهار بخش رقابتی (بینالملل، جلوهگاه شرق، چشمانداز و زیتون شکسته) و سه بخش غیررقابتی (فیلمهای مرمتشده، مرور سینمای ترکیه و جشنواره جشنوارهها) است.
تلاشی برای شکستن انزوای فرهنگی
حسینی در بخش پرسش و پاسخ، به فضای خاص امسال اشاره کرد: «سال ۹۴ و دوران برجام را یادتان هست؛ امروز شرایط قابل مقایسه نیست. هنوز مدت کوتاهی از روزهایی نگذشته که چند میلیون نفر از تهران خارج شدند (جنگ 12 روزه). در این میان واقعه اسنپبک هم رخ داد بسیاری از دوستان میگفتند دوباره جنگ به پا میشود و در همین فضا ما سعی کردیم جشنوارهای شایسته برگزار کنیم.»
او بخش مهم دیگری از سخنانش را به موضوع تحریمهای فرهنگی اختصاص داد: «تحریمهای فرهنگی ایران جدی است. بسیاری نمیخواهند پای فیلمهای خارجی به ایران باز شود یا فیلمهای ایرانی به جشنوارههای جهانی بروند. اما اگر میهمانان ما ـ که نزدیک به ۲۰۰ نفر از کشورهای مختلفاند ـ به ایران بیایند، گام بزرگی در خروج از انزوای فرهنگی برداشته میشود.»
او همچنین توضیح داد، امسال «مرور سینمای ترکیه» به دلیل قرار داشتن ایران و ترکیه در سال فرهنگی مشترک برگزار میشود و امیدوار است مقامات سینمایی ترکیه نیز در جشنواره حضور یابند.
شاعرانگی هویت محوری جشنواره امسال
دبیر جشنواره در پاسخ به انتقادهایی درباره «شهرستانی شدن» این رویداد گفت: «شیراز از تهران در جهان شناختهشدهتر است. جشنوارههای بزرگ دنیا به نام شهرشان شناخته میشوند. تهران تنها شهر ایران نیست و سالهاست که خواسته میشود تمرکززدایی کنیم.»
او ادامه داد، برگزاری رویداد در شهری که نامش با شعر و ادب گره خورده، با روح شاعرانه جشنواره سازگار است. حسینی بارها تأکید کرد رویکرد اصلی این دوره «شاعرانگی» است؛ نه در معنای تزئینی، بلکه «نوعی شیوه دیدن جهان و بازگشت به مزیت تمدنی ایران».
او گفت: «شعر، فقط هنر نیست؛ جهانبینی ماست. حافظ هویت ماست. این مزیت فرهنگی باید با مهمترین دستاورد هنری ما یعنی سینما پیوند بخورد.» به گفته او، انتخاب فیلمها متکی بر همین رویکرد بوده و بسیاری از آثار «سینمای مکث و استعاره» هستند.
هیچ فیلمی به خاطر ممیزی حذف نشده
درباره شائبههای سانسور، حسینی توضیح داد که حذف فیلم «تهران کنارت» ربطی به ممیزی نداشته و «مشکل ظرفیت جدول نمایش» بوده است.
درباره «صدای هند رجب» نیز «خبررسانی پیش از موعد» باعث منتفی شدن حضور فیلم شد.
او تأکید کرد: «هیچ ملاحظه ممیزی به دلیل حضور من در معاونت ارزشیابی وجود نداشت.»
«زیتون شکسته»
بخش ویژه جنگ غزه
حسینی با اشاره به بخش ویژه « زیتون شکسته» گفت نام جدید این بخش بر اساس یک شورای مشورتی و پیشنهادی از سوی رئیس سازمان سینمایی انتخاب شده و امسال ۸ فیلم در آن به نمایش درمیآیند: «این بخش یک وظیفه ملی و انسانی است؛ فیلمهایی درباره مقاومت، صلح و پایداری. بهترین فیلمهای ما احتمالاً در همین بخش دیده خواهند شد.» همچنین بخش عکس جشنواره نیز به «جنگ ۱۲روزه و غزه» پیوند خورده است.
حضور سینماگران در تیم اجرایی
حسینی اعلام کرد، جشنواره «عضو رسمی فیاپف» است و اطلاعات آن در سایت فیاپف ثبت شده. او از نمایش برخی فیلمها در پردیس تارخ شیراز برای عموم مردم خبر داد و گفت که تلاش شده تیم اجرایی با حضور سینماگرانی چون حسن معجونی، ایرج طهماسب، همایون اسعدیان و علیرضا شجاعنوری همراه باشد.
بودجه رویداد نیز با مشارکت گسترده استان فارس تأمین شده و حسینی از استاندار و شهردار فارس و دیگر نهادها قدردانی کرد. طبق اطلاعات ارائه شده در این نشست بخش دارالفنون با مدیریت ایرج طهماسب، امسال میزبان ۶۰ دانشجو از ایران و ۱۲کشور دیگر است. هشت فیلم ایرانی نیز در این دوره به نمایش میرسند؛ آثاری از محمد عسگری، محیالدین مظفر، روناک طاهر، رضا جمالی، احمد بهرامی و دیگر فیلمسازان جوان که بخشی از آنها با رویکرد شاعرانه جشنواره همخوانی دارند.
نشست امسال جشنواره جهانی فجر، هم تصویر روشنی از دشواریهای برگزاری رویدادی بینالمللی در فضای پرچالش فعلی ارائه کرد و هم تلاشی بود برای تعریف رویکردی هویتی و شاعرانه در مواجهه با جهان. حضور نوری بیلگه جیلان، دعوت از ۲۰۰ میهمان خارجی، انتقال جشنواره به شیراز و تأکید بر خروج از انزوای فرهنگی، همگی نشان میدهد که دبیرخانه این دوره در پی ترسیم چهرهای تازه از جشنواره جهانی فیلم فجر است؛ چهرهای که میخواهد هم «آبرو» را نگه دارد و هم افق تازهای برای سینمای ایران بگشاید.

