سید عباس عراقچی به مواضع ادعایی «رافائل گروسی» واکنش نشان داد
دلسوزی یا تهدید؟
تنش پیرامون روابط تهران و آژانس بینالمللی انرژی اتمی در پی اظهارات اخیر مدیرکل آژانس بار دیگر زیر ذرهبین رسانهها قرار گرفته است. رافائل گروسی، مدیرکل آژانس روز چهارشنبه در مصاحبه با روزنامه سوئیسی «لوتان» در مواضعی ادعایی نسبت به پیامد شکست دیپلماسی گفته بود: «اگر دیپلماسی شکست بخورد، من نگران توسل دوباره به زور هستم». در واکنش به این ادعا بود که سید عباس عراقچی، وزیر امور خارجه با توجه به مواضع قبلی مدیرکل آژانس درباره ایران، مواضع او را مشکوک قلمداد کرد و گفت: «نمیدانم ایشان این حرف را از سر نگرانی زده یا تهدید». به گفته عراقچی کسانی که چنین تهدیدهایی میکنند باید بدانند تکرار یک تجربه شکستخورده، نتیجهای جز شکست دوباره برایشان نخواهد داشت.
گروسی در مصاحبه اخیر خود با بیان اینکه ایران پس از حملات آمریکا و اسرائیل به تأسیسات هستهای هنوز حدود ۴۰۰کیلوگرم اورانیوم 60 درصد در اختیار دارد ادعا کرده که این ذخایر در تأسیسات فردو، اصفهان ونطنز قرار دارند. مدیر کل آژانس در عین حال تأکید کرد که هیچ مدرکی دال بر اینکه ایران قصدی برای ساخت سلاح هستهای داشته باشد وجود ندارد اما بازرسیها باید از سر گرفته شود تا اطمینان حاصل شود.
اعلام آمادگی مجدد تهران برای همکاری با آژانس
اظهارات گروسی در رابطه با ضرورت از سرگیری بازرسیها در حالی مطرح میشود که توافق قاهره میان ایران و آژانس در پی اجرای «اسنپ بک» از سوی اعضای اروپایی برجام از بین رفته است. روز ۱۹ شهریورماه، عراقچی و گروسی در قاهره توافقی را امضا کردند که به از سرگیری همکاریها و بازگشت بازرسیهای آژانس از تأسیسات هستهای ایران منجر میشد. این توافق که با عنوان توافق قاهره معروف شد پس از تجاوز نظامی اسرائیل و آمریکا به ایران در اول 23 خرداد و توقف موقت همکاریها شکل گرفت و چهارچوبی تازه برای تعامل ایران و آژانس تعریف کرد. مجلس شورای اسلامی پس از حملات اسرائیل به ایران و جنگ ۱۲ روزه در مصوبهای همکاریهای ایران با آژانس را به حالت تعلیق درآورده بود. عراقچی در آن زمان تأکید کرد که توافق قاهره ملاحظات مجلس و شورای عالی امنیت ملی را لحاظ کرده است.
با این حال با وجود خارج شدن توافق قاهره از صحنه همکاری تهران و آژانس، علی لاریجانی دبیر شورای عالی امنیت ملی دوشنبه پیش در نشست خبری مشترک با قاسم الاعرجی مشاور امنیت ملی عراق با یادآوری موضع ایران مبنی بر اینکه «اگرمکانیسم ماشه فعال شود مذاکره کان لم یکن تلقی میشود»، راه را برای همکاری جدید با آژانس باز گذاشت و تصریح کرد که اگر مقامهای این سازمان درخواستی برای تعامل جدید با تهران داشته باشد، باید آن را به دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی ارائه دهد تا دبیرخانه نسبت به بررسی آن اقدام کند.
سیاسیترین دوره آژانس
مواضع اخیر مدیر کل آژانس اگر در راستای اظهارنظرات او در نشست فصلی شورای حکام در خرداد ماه امسال و به فاصله 4 روز قبل از حمله نظامی به ایران نباشد بیشباهت به لفاظیهای آن زمان نیز نیست. گروسی 19 خرداد ماه در آغاز نشست ماه ژوئن آژانس گفته بود میزان ذخیرهسازی اورانیوم 60 درصد در ایران نگران کننده است و اگرچه این سازمان هرگز کشوری را متهم نمیکند اما عدم اطلاع دقیق از برنامه هستهای ایران باعث شده تا برخی از کشورها نظرات خاصی داشته باشند.
اکنون و در فاصله چند هفته تا نشست فصلی شورای حکام در نوامبر ۲۰۲۵ (آبان ۱۴۰۴) که اولین نشست بعد از اتمام برجام و قطعنامه ۲۲۳۱خواهد بود، گروسی، در عین اینکه تصمیم ایران مبنی بر عدم خروج از «پیمان منع گسترش تسلیحات هستهای» (NPT) بعد از حمله نظامی به این کشور و اجرا شدن اسنپ بک را تحسین میکند، بار دیگر در مصاحبههای خود با تکیه بر همان رویکردهای گذشته و دنبالهروی از مواضع آمریکا و تروئیکای اروپایی آژانس را در مسیر امیال سیاسی این کشورها اداره میکند.

