ابداع سبک زندگی مناسب با زمانه در کلاس‌های هنر

لی‌لی عامری
استاد نقاشی کودکان

سبک زندگی درست را باید برای هر دوره از نو تعریف کرد. سبک زندگی درست یعنی سازگاری با زمان و مکان. به گمانم هنر در این میان هم وسیله است هم هدف. یعنی می‌توان به کمک هنر با زمان و مکان سازگار شد. مثالش را از کلاس‌های نقاشی خودم می‌زنم، کودکی که زندگی خانوادگی‌اش از هم پاشیده است با جدایی یا مرگ مادر در اثر بیماری، کودکی که در جنگ از بین رفت و همکلاسی‌هایش عکس‌هایش را روی بیلبوردهای خیابان‌ها می‌بینند!
این چه چیزی را نشان می‌دهد جز اینکه همکلاسی‌های بازمانده توانسته‌اند با این دوران سازگارتر شوند و هنوز امید از دلشان نرفته است. من این را به حساب آموزش هنر می‌گذارم.
تجربه‌های تازه من از کار کردن با کودکان روزانه است. دست‌کم پانزده سال است که هر روز دنیای تازه تجربه می‌کنم، اگر بخواهم درباره تغییرات نسلی از نگاه خودم بگویم دنیا دست‌کم از چند نظر تغییر بنیادین کرده است. ما همین حالا در میانه‌ یکی از دگرگونی‌ها و انقلاب‌های انگشت‌شمار تاریخ بشر زندگی می‌کنیم. اگر از انقلاب کشاورزی، چاپ و صعنتی بگذریم، شاید مهم‌ترین انقلاب‌های بشر که رخ داده و نظاره‌گرش هستیم، انقلاب الکترونیک، اینترنت و هوش مصنوعی است.
کافی است اندکی به هرکدام از انقلاب‌های تاریخ بشر نگاه کنیم که چقدر بشر در پاسخ به هرکدام دگرگون شده است. حالا تصورش را بکنید که چقدر بچه‌های ما در معرض تغییراتی هستند که هنوز روشن نیست به کدام سو خواهد رفت. پس عجیب هم نیست که بچه‌ها هر روز بیشتر تغییر کنند. به نظر می‌آید بچه‌ها در پاسخ به دنیایی که از همه چیز کالا می‌سازد و به فروش می‌رساند، واکنش‌های تندی ‌داشته باشند. انگار دیگر به آسانی و به سبک‌های قبلی نمی‌توان به محرک‌های کارآمد آموزش بسنده  کرد. با این‌همه راه آموزش روشن است و به باورم هنوز هم بی‌صبری این دنیا و عجله‌ای که هرروز بیش از دیروز مشاهده می‌کنیم، یک علاج اصلی دارد و آن هنر است.
اگر بچه‌ها را به چشم آینه‌های خودمان نگاه کنیم، متوجه می‌شویم که این بچه‌ها نیستند که کم‌صبر، بی‌حوصله یا کالازده شده‌اند، بلکه ما هستیم که دنیایی برایشان ساخته‌ایم که زرق و برق تبلت‌ها، موبایل و بازی‌های رایانه‌ای‌ بسیار بیش از گوشه آرام کلاس هنر عامل جذابیت انگاشته می‌شود.
بدیهی است که محرک‌هایی مثل تلفن هوشمند سر راه آموزش هنر می‌ماند، اما این پایان راه آموزگاری نیست، تازه شروعش است و اینجاست که باید بازی، حرکت و گروه‌های اجتماعی را به محرک‌های جایگزین بدل کرد. کلاس هنر صرفاً محل انتقال مهارت‌های اجرای هنر نیست، جایی است برای حیات اجتماعی و مهارت‌یابی و ابداع سبک زندگی مناسب با زمانه.