از ملال تا کار
نگاهی گذرا به چند کتاب ترجمه شده از لارس اسونسن
لارس اسونسن، فیلسوف و استاد دانشگاه برگن نروژ، به دلیل پژوهشها و کتابهای فلسفی خود جوایز معتبری دریافت کرده، از جمله جایزه ملتر در سال ۲۰۰۸ برای پژوهشهای برجستهاش. اسونسن در آثارش رویکردی انضمامی و کاربردی به فلسفه دارد و تلاش میکند مفاهیم فلسفی را از آسمان انتزاع پایان بیاورد و با مسائل روزمره همنشین کند و از فلسفه برای زندگی بهتر انسانها استفاده کند نه برای جدالهای لاینحل انتزاعی. از آثار ترجمه شده اسونسن به فارسی میتوان به «فلسفه ملال»، «فلسفه شر»، «فلسفه آزادی»، «فلسفه مد»، «فلسفه ترس»، «فلسفه دروغگویی»، «کار» و «درک حیوانات» اشاره کرد.
لارس اسونسن در کتاب «فلسفه ملال»، ملال را نه صرفاً وضعیتی روانی مرتبط با سرشت انسانی میداند و نه آن را به جنبههای اجتماعی فرومیکاهد. به اعتقاد او «ملال پدیدهای است بسیار جدی که بر کسان بیشماری اثر میگذارد. ارسطو تأکید داشت که فضیلت طبیعی نیست ولی غیرطبیعی هم نیست. همین مسأله درباره ملال نیز صادق است.» اسونسن در «فلسفه ملال» ماهیت ملال، سرچشمه آن و چگونگی و چرایی تأثیرش بر انسانها را توضیح میدهد و این موضوع را بررسی میکند که چرا به نظر میرسد نمیتوانیم به خواست و اراده خودمان بر آن غلبه کنیم. او مباحثی از فلسفه، ادبیات، روانشناسی، الهیات و فرهنگ عامه را گردهم آورده و از نظرات مرتبط چهرههای شاخصی چون نیچه، بکت و اندی وارهول استفاده میکند. حتماً لحظاتی پیش آمده که دلتان خواسته دیگر هرگز کار نکنید اما واقعیت این است که زندگی بدون کار، زندگی ملالآوری است. اسونسن در کتاب «کار» جنبههای مختلف آن را بررسی کرده و قصد دارد با ارائه شناختی همه جانبه و کامل از مقوله «کار»، شیوه نگرش مخاطبان خود را نسبت به این ویژگی همیشه حاضر در زندگی انسان، به شکلی مثبت تغییر دهد.
اسونسن در کتاب «فلسفه ترس» هم سراغ یکی دیگر از احوالات وجودی انسان رفته و تلاش کرده با بهرهگیری از ادبیات، جامعهشناسی، سیاست و علوم مختلف، این مفهوم را واکاوی کند و ابعاد فردی و اجتماعی آن را توضیح دهد. او در این کتاب از عوامل زیستی و عصبشناختی ترس در بدن انسانها شروع میکند و موضوع را به عرصه سیاست و جامعه میکشاند و از مفاهیمی نظیر اعتماد و همدلی اجتماعی سخن میگوید. به باور اسونسن بسیاری از ترسهای ما محصول زندگی راحتتر و بهتر نسبت به گذشته هستند. او رسانههای جمعی و هیاهوهای بیپایان دنیای مدرن را عامل اصلی وجود چنین ترسیمیمیداند و معتقد است ترس، احساسی بسیار قدرتمند است و میتواند باعث نجات جانمان شود اما همچنین میتواند آزادی ما را سلب کند.
اسونسن کتاب «فلسفه آزادی» را در دفاع از آزادی نوشته و پاسخی به کسانی است که میگویند آزادی و جهانبینی علمی ناسازگارند. «فلسفه آزادی» همچنین پاسخی به افرادی است که در عرصه سیاست، آزادی را برای هدف والاتر قربانی میکنند. به باور او آزادی پدیدهای چندوجهی است و وجودشناسی، متافیزیک، سیاست و زندگی شخصی انسانها از جمله وجوه آن هستند. به همیندلیل بسیاری از دشواریهایی که در فهم آزادی با آنها مواجه میشویم، ناشی از اختلاط مفاهیم گوناگون در اینبحث هستند. او در اینکتاب، سعی کرده افقهای نو و تازهای را درباره آزادی سیاسی و آزادی فردی ترسیم کند.

