گروه فناوری- شاید شما هم این روزها در خلال استفاده از اپلیکیشن‌های مسیریاب برای یافتن یک آدرس یا رساندن مسافران به مقصد یا ارسال بسته به یک موقعیت مشخص، با مشکلات اختلال GPS از نزدیک برخورد کرده باشید؛ اختلالی که از زمان آغاز جنگ تحمیلی 12روزه ایجاد شد و البته برخی کاربران را هم کلافه کرد. اما ایجاد این اختلال‌های عمدی یک دلیل جدی داشت و آن هم ممانعت از دستیابی دشمن از طریق جی پی اس آمریکایی، به لوکیشن و آدرس‌های خاص و حملات هدفمند به آنها بود. در میانه نگرانی کاربران از اختلال‌های جی پی اس، خبرهایی از جایگزینی سامانه موقعیت‌یابی جهانی آمریکایی (GPS)با سامانه ناوبری چینی BeiDouدست به دست می‌شد که درنهایت احسان چیت ساز، معاون سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی توسعه فاوا و اقتصاد دیجیتال وزیر ارتباطات مهر تأیید بر این گمانه زنی‌ها زد و گفت: «ارتباطاتGPS در کنترل وزارت دفاع آمریکاست و ما به سمت سیستم BeiDou، مشابه چینی می‌رویم.»

توانمندی‌های یک موقعیت یاب
اما سامانه موقعیت یاب بیدو(BeiDou) چیست و چه توانمندی‌هایی دارد؟ داشتن یک سیستم تعیین موقعیت ماهواره‌ای چیزی است که تمامی قدرت‌های جهان به‌دنبال آن هستند و کشور چین هم از این قاعده مستثنی نیست. جی پی اس که متعلق به نیروی هوایی آمریکا بود، اولین بار در هنگام جنگ سرد ساخته شد و از سال 2000 به بعد در اختیار عموم مردم قرار گرفت. هرچند تاکنون جی پی اس آمریکا یکه تاز در این زمینه بود ولی با ظهور سیستم‌های ماهواره‌ای مانند گلوناس روسیه و Biedou چین، همه چیز تغییر کرد.در ابتدا، سامانه ناوبری بیدو فقط قابلیت پوشش منطقه‌ای داشت و تنها در آسیا-اقیانوسیه قابل استفاده بود، اما با پیشرفت فازهای مختلف، سیستم ناوبری ماهواره‌ای beidou، اکنون به یک سیستم جهانی تبدیل شده و شامل مجموعه‌ای از ماهواره‌های در مدار زمین است که با ارسال سیگنال‌های خاص، امکان تعیین موقعیت، سرعت و زمان دقیق را برای کاربران فراهم می‌کنند.

«بیدو» از آغاز تاکنون
اولین سامانه «بیدو» که با نام بیدو 1 خوانده می‌شد، شامل سه ماهواره با پوشش و کاربردهای محدود بود و از سال ۲۰۰۰ یعنی 25 سال قبل، خدمات ناوبری را عمدتاً برای مشتریان در چین و مناطق همسایه آن، ارائه می‌داد. قابلیت‌های اولیه سامانه ناوبری بیدو شامل تعیین موقعیت کاربر، امکان برقراری ارتباط بین کاربر و ایستگاه کنترل از طریق پیام کوتاه بود و درنهایت از رده خارج شد. نسل دوم این سامانه به نام بیدو-۲ در دسامبر ۲۰۱۱ با ۱۰ ماهواره شروع به کار کرد و از دسامبر ۲۰۱۲ با گسترش حوزه فعالیت، شروع به ارائه خدمات در محدوده منطقه آسیا-اقیانوسیه کرد. در سال ۲۰۱۵ نسل سوم این سامانه برای رسیدن به پوشش ماهواره‌ای کامل جهانی شروع به کار کرد وماهواره بیدو-۳ توسط سازمان ملی فضایی چین در ژوئن ۲۰۲۰ به فضا پرتاب شد که این سامانه درحال حاضر 35 ماهواره در گردش دارد.درحال حاضر دقت این سامانه موقعیت یاب چینی، 3.6متر است ولی مدیر دفتر رهیاب ماهواره‌ای چین معتقد است که بیدو درنهایت دقتی برابر با چند میلی‌متر خواهد داشت و با افزایش ایستگاه‌های زمینی می‌توان دقت آن را از این هم بیشتر کرد.گفته می‌شود سیستم موقعیت یاب BeiDou از نظر دقت و در دسترس بودن، کمی بهتر از موقعیت یاب جهانی GPS عمل می‌کند. وجود آنتن‌های زمینی اضافی، پردازش مداوم سیگنال‌ها و ارتباطات نیز به این مسأله کمک می‌کند. درحال حاضر بیدو در بخش‌های حمل‌و‌نقل، هدایت دقیق ماشین‌آلات کشاورزی، امداد و نجات و نظامی، کاربرد دارد.