در تقدیس امر مکتوب‌

نگاهی به رمان «رویای مردان ایرانی»

علیرضا آقایی‌راد
نویسنده و منتقد ادبی

 «رویای مردان ایرانی» رمانی به قلم ماردین ابراهیم از نسل دوم نویسندگان کردی است که به بازار کتاب ایران وارد می‌شوند؛ نویسندگانی که پس از نسل اول هم‌صنفان‌شان، پا در همان مسیر گذاشته و استقبال مخاطب را به همراه دارند.
«رویای مردان ایرانی» را از چند منظر می‌توان تحلیل و بررسی کرد. این رمان نیز مانند بسیاری دیگر از آثار ادبیات کرد از نماد، اسطوره و رئالیسم جادویی برای بیان آنچه قصد بیانش را دارد، بهره می‌برد. اما جز اینها، رمانی است در تقدیس امر مکتوب‌. یعنی می‌شود گفت این اثر در حقیقت کتابی است در تمجید از کتاب و نقشش در ایجاد ساختار مبتنی بر آگاهی که لازمه داشتن جهانی آزاد است.
در این رمان بیش از هر چیز با امر مکتوب روبه‌رو هستیم. اوفلیا، شخصیت اصلی کتاب، داستان زندگی خودش را می‌نویسد و در حقیقت تبدیل به کتاب می‌کند. ماجرای اصلی کتاب درباره‌ تلاش دو دسته برای نابودی و از سویی حفظ یک کتاب است. «مم و زین»، یکی از ستون‌های اصلی فرهنگ و ادبیات کردی و رخدادهای پیرامونش در رمان ابراهیم تبدیل به ماجرای اصلی می‌شود. پدر اوفلیا به عنوان تصویری از یک فرد روشنفکر در رمان، صاحب یک کتابفروشی است و شخصیت مردی که به عنوان معلم در یکی از روستاهای منطقه بالکان به بچه‌ها خواندن و نوشتن یاد می‌دهد، نمادی است از کسی که به واسطه با سواد کردن کودکان، آنها را در مسیر مواجهه با خواندن و نوشتن قرار می‌دهد؛ گویی ماردین ابراهیم در رمانش، تمام رخدادها و شخصیت‌های اصلی و فرعی‌اش را در خدمت امر مکتوب و نشان ‌دادن اهمیت کتاب به عنوان نماد آگاهی قرار داده است. رمان «رویای مردان ایرانی» یکی دیگر از آثاری است که پلی بین دو فرهنگ فارسی و کردی زده تا نشانی باشد از دوستی؛ چیزی که اگر از مواجهه با ادبیات به آن نرسیم، از هیچ چیز دیگر نخواهیم رسید. «رویای مردان ایرانی» را موشکافانه بخوانید.

صفحات
آرشیو تاریخی
شماره هشت هزار و هفتصد و هشتاد و هفت
 - شماره هشت هزار و هفتصد و هشتاد و هفت - ۲۴ تیر ۱۴۰۴