نداسیجانی
گروه فرهنگی

فرهنگسرای نیاوران قرار است در روزهای پایانی تیرماه و در ایام محرم میزبان یک نمایش موزیکال به عنوان «سیمرغ‌نامه» شود.
 اثری که اگرچه مخاطب کودک و نوجوان را در برمی‌گیرد اما این روایت عطار نیشابوری از منطق الطیر برای همه نسل‌ها جذاب و شنیدنی است.
 کمااینکه سال گذشته فرهاد فخرالدینی منظومه «سیمرغ» را که یک پروژه‌ موسیقایی بر اساس شاهکار «منطق‌الطیر» بود در تالار وحدت به اجرا درآورد و بسیار مورد استقبال قرار گرفت.
اما «سیمرغ نامه» که به تهیه‌کنندگی رضا فتح‌الهی‌پورو نویسندگی، کارگردانی و آهنگسازی مریم شریف‌زاده است قرار است از 26 تیرماه به مدت 5 شب درفرهنگسرای نیاوران روی صحنه برود. این برنامه محصول مؤسسه فرهنگی هنری «نغمه جاودان آفرینش» است که با حضور کودکان و نوجوانانی که آموزش بازیگری، آواز و موسیقی و حرکت دیده‌اند، اجرا می‌شود و توسط کمیسیون ملی یونسکو مورد حمایت قرار گرفته است.
 
کم‌توجهی به سینما و سریال کودک؛ فرصتی از دست‌رفته برای آینده هنر و فرهنگ
رضا فتح‌الهی‌پوردر گفت‌و‌گو با «ایران» درباره توجه بیشتر تهیه کنندگان آثار هنری به ژانر کودک و نوجوان گفت: «از نگاه من تهیه‌کنندگان حوزه سینما و تلویزیون بیشتر به جنبه‌های مالی آثار توجه می‌کنند، درحالی که سرمایه‌گذاری در ژانر کودک و نوجوان می‌تواند هم از نظر فرهنگی جذاب باشد و هم از نظر اقتصادی سودآور.
 این در حالی است که به نظر می‌رسد تولیدات در این حوزه بسیار محدود است و حتی پلتفرم‌های نمایشی نیز کم‌کاری کرده‌اند.
این تهیه کننده درادامه صحبت‌هایش افزود: «کودکان نه‌تنها مخاطبان پرتکرار آثار هنری هستند، بلکه کل خانواده را نیز درگیر می‌کنند.
نمونه‌های موفق جهانی آن مانند یک کلیپ کودکانه در چین است که در سال ۲۰۲۲ بیش از ۱۱ میلیارد بازدید داشت.
این اتفاق نشان می‌دهد که این حوزه چقدر می‌تواند پربیننده و پرسود باشد.
 حتی درایران هم آثاراینچنینی تولید شده است. مانند فیلم سینمایی «در به در» به کارگردانی امیر حسین صدیق که با استقبال چشمگیر کودکان و خانواده‌ها روبه‌رو و بارها تماشا شد.
 
نیاز به تغییر نگاه اقتصادی
 در تولید آثار کودک
او در ادامه افزود: «درتولیدات سینمایی و تلویزیونی اگرچه مسائل مالی نقش پررنگی دارد، اما لازم است تهیه‌کنندگان نگاه خود را تغییر دهند و به حوزه کودک و نوجوان به‌عنوان یک فرصت سرمایه‌گذاری پایدار بنگرند.
امروزه کودکان با دسترسی به اینترنت و فضای مجازی، اطلاعات گسترده‌ای دارند و دیگر نمی‌توان با سوژه‌های قدیمی‌آنها را جذب کرد.
فتح‌الهی‌پور درپاسخ به این سؤال که کودک امروز نیاز دارد در چه ژانری کار برایش تولید شود، بیان کرد: «ابتدای امرمخاطب شناسی است که در زمان خودش از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است و این نکته باید مورد توجه کارگردان یا تهیه کننده اثرقرار گیرد.
 نکته دیگر اینکه موضوعاتی مانند ورزش، موسیقی، گیم و فضای مجازی از جمله سوژه‌هایی هستند که می‌توانند برای کودکان و نوجوانان جذاب باشند.
 یعنی کارهایی تولید شود که کودکان جذب موضوع شوند نه آنکه به نصیحت کردن بپردازد بنابراین باید با روایت‌های خلاقانه و متناسب با دنیای امروز آنها را جذب کرد.
در پایان باید بگویم تولید آثار فاخر در حوزه کودک و نوجوان نه‌تنها یک ضرورت فرهنگی است، بلکه یک فرصت اقتصادی برای تهیه‌کنندگان و پلتفرم‌های پخش محسوب می‌شود.
اگر این حوزه جدی گرفته شود، می‌تواند هم به رشد هنرهای نمایشی کمک کند و هم آینده بهتری برای سینما و تلویزیون ایران بسازد.

 ضرورت تحول در موسیقی کودک و نوجوان؛ از تغییر ذائقه تا مسئولیت اجـــــتــــــماعـــی هنرمندان
مریم شریف‌زاده کارگردان، نویسنده و آهنگساز نمایش موزیکال«سیمرغ نامه» نیز درگفت‌و‌گو با «ایران» درباره تغییرذائقه نسل جوان و تولید آثارهنری دراین زمینه بیان کرد: «نسل امروز با ذائقه‌ای متفاوت از گذشته رشد می‌کند، اما تولیدات موسیقایی متناسب با نیازهای آنها محدود است. بسیاری از آثار فعلی، ارتباط مؤثری با کودکان و نوجوانان برقرار نمی‌کنند و حتی برخی تولیدات دیجیتالی بدون حضور موزیسین‌های حرفه‌ای ساخته می‌شوند. این در حالی است که موسیقی می‌تواند نقشی فراتر از سرگرمی‌داشته باشد و برشخصیت، خلاقیت و نظم فکری کودکان تأثیر بگذارد.»
او در ادامه افزود: «ذائقه هنری کودکان قابل تغییر است، اما این تغییر نیازمند تولید آثار باکیفیت است. موسیقی‌های عمیق و لیریک‌محور می‌توانند تفکر و خلاقیت را در نسل جوان تقویت کنند، در حالی که بسیاری از آثار امروز صرفاً شاد و زودگذر هستند و اثری ماندگار بر جای نمی‌گذارند. نمونه‌های موفق مانند کارهای خانم سودابه سالم نشان می‌دهد که حتی اشعار کهن فارسی مانند آثار عطار نیز می‌توانند با روش‌های جذاب به کودکان آموزش داده شوند.
این آهنگساز درباره کم کاری آهنگسازان در تولید موسیقی کودک و نوجوان گفت: «یکی از موانع اصلی در تولید موسیقی باکیفیت برای کودکان، مسائل مالی است. هزینه‌های بالای نوازندگان، استودیو، ضبط و میکس باعث می‌شود بسیاری از آهنگسازان ترجیح دهند آثار ساده‌تری تولید کنند. اینجاست که حمایت نهادهای فرهنگی و دولتی ضروری می‌شود. بنابراین بدون سرمایه‌گذاری هدفمند، تغییر ذائقه موسیقایی کودکان دشوار خواهد بود.»
این کارگردان تشکیل اتاق‌های فکر تخصصی برای کودک و نوجوان و همچنین تشکیل شوراهای نظارت و مشاوره برای تولید موسیقی کودک با مفاهیم عمیق و جذاب را از دیگر راهکارهای جذب موسیقی برای نسل جوان عنوان و اظهار کرد در این زمینه باید استفاده از اشعار فاخر فارسی و ارائه آنها در قالب‌های مدرن و کودک‌پسند را هم مورد توجه قرار داد.
به گفته او همان‌طور که برخی کودکان امروز با اشعار عطار ارتباط برقرار می‌کنند، می‌توان با روش‌های خلاقانه مفاهیم ارزشمند را نهادینه کرد. البته دراین زمینه پخش گسترده آثار باکیفیت در رادیو، تلویزیون و پلتفرم‌های دیجیتال نیز تأثیرگذاری بیشتری دارد.مریم شریف‌زاده در پایان اظهار کرد: «موسیقی کودک نباید صرفاً یک کالای مصرفی زودگذر باشد، بلکه باید همچون چراغی برای راه آینده نسل جوان عمل کند. با سرمایه‌گذاری هوشمندانه، تولید آثار فاخر و استفاده از روش‌های نوین آموزشی، می‌توان ذائقه هنری کودکان را ارتقا داد و نسلی خلاق و اندیشمند پرورش داد.»به گفته برگزار کنندگان این برنامه، «سیمرغ نامه» اثری میان‌رشته‌ای با بهره‌گیری از موسیقی ارکسترال، طراحی حرکت، نمایش و جلوه‌های بصری مفاهیم عرفانی، اخلاقی و زیست‌محیطی را نه تنها برای کودکان و نوجوانان بلکه برای بزرگسالان نیز در قالبی جذاب روایت می‌کند.