مجید تخت روانچی، معاون سیاسی وزارت خارجه در جدیدترین موضعگیری درباره تحولات جاری اعلام کرد
مذاکره به شرط عدم ماجراجویی جدید
مجید تختروانچی، معاون وزیر امور خارجه ایران در میانه تنشهای نظامی و دیپلماتیک میان ایران، آمریکا و رژیم صهیونیستی از تمایل واشنگتن برای بازگشت به مذاکرات سخن گفت؛ اما همزمان تأکید کرد که این بازگشت تنها در صورتی ممکن است که آمریکا صراحتاً هرگونه حمله نظامی بیشتر به ایران را منتفی بداند. به گفته او، اعتمادسازی پیششرط دیپلماسی است و نمیتوان از مذاکره سخن گفت، آن هم در حالیکه ماجراجویی نظامی همچنان ادامه دارد.
تخت روانچی در گفتوگویی با شبکه بیبیسی تأکید کرد که ایران حق غنیسازی اورانیوم برای اهداف صلحآمیز را نه تنها قانونی بلکه ضروری میداند و هیچکسی نمیتواند این حق را با تهدید و فشار سلب کند. او حملات آمریکا و اسرائیل به تأسیسات هستهای، مراکز نظامی، بیمارستانها، زندان اوین و محلههای مسکونی در خرداد و تیرماه را تجاوزی آشکار توصیف کرد که با شهادت فرماندهان ارشد نظامی و دانشمندان هستهای همراه بوده است.
این حملات در حالی صورت گرفت که ترامپ اعلام کرده بود فرصتی دو هفتهای برای ازسرگیری مذاکرات فراهم کرده؛ اما تنها چند روز بعد، دستور بمباران تأسیسات هستهای فردو، اصفهان و نطنز صادر شد. در واکنش، ایران با اجرای عملیاتهای «وعده صادق ۳» و «بشارت فتح» به این حملات پاسخ داد. با وجود اینکه حملات متوقف شده، تهران تأکید دارد که تا زمانی که سایه تهدید نظامی وجود داشته باشد، بازگشت به میز مذاکره ممکن نیست.
معاون سیاسی وزارت خارجه در بخش دیگری از گفتوگو نسبت به سکوت غرب در برابر تجاوز نظامی هشدار داد و گفت: «اگر جرأت انتقاد از آمریکا را ندارند، لااقل تجاوز را توجیه نکنند.» او تأیید ضمنی برخی رهبران اروپایی نسبت به حملات آمریکا و اسرائیل را «مضحک» خواند و افزود: «بیاعتمادی غرب به ایران، محصول سیاستهای خودشان است.»
به گفته دیپلمات ایرانی، ایران پیامهایی از آمریکا دریافت کرده که نشان میدهد تغییر حکومت در ایران مدنظر آنها نیست. با این حال، تأکید کرد که چنین توهماتی بیثمر خواهد بود و ایرانیان در برابر تجاوز خارجی، متحد خواهند بود.
او در پایان گفت: «ایران آتشبس را رعایت خواهد کرد، مشروط بر آنکه حمله جدیدی صورت نگیرد. متحدان منطقهای تهران، بهویژه قطر، در حال تلاش برای حفظ فضای گفتوگو هستند.» تختروانچی در نهایت افزود: «ما جنگ نمیخواهیم؛ خواهان مذاکرهای واقعی و صادقانهایم. اما نباید بار دیگر غافلگیر شویم.»
علاوه بر تخت روانچی، اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه نیز به پرسشها مبنی بر زمان احتمالی برای مذاکره با اروپاییها توضیح داد. او گفت: ما با سه کشور اروپایی (انگلیس، فرانسه و آلمان) روابط دیپلماتیک متعارفی داریم و در سطوح مختلف در ارتباط هستیم. به عنوان مثال،
یکشنبه شب رئیسجمهوری کشورمان با همتای فرانسوی خود گفتوگو کرد. بنابراین، تماسها و گفتوگوها با این سه کشور ادامه دارد. درباره ادامه مذاکرات، هفته گذشته گفتوگوهایی انجام شده، اما هنوز تاریخ قطعی برای دور بعدی مذاکرات تعیین نشده است. در صورت نهایی شدن تصمیم، حتماً اطلاعرسانی خواهد شد.»
تعلیق همکاری نه تهدید
همزمان با این تحولات، سه کشور اروپایی بریتانیا، فرانسه و آلمان در بیانیهای مشترک، آنچه را «تهدید ایران علیه رافائل گروسی» مدیرکل آژانس خواندهاند، محکوم کردند. این بیانیه در حمایت کامل از آژانس و شخص گروسی صادر شد، بیآنکه به دلایل و زمینههایی که ایران پیش از این بارها درخصوص جانبداری آژانس مطرح کرده بود، اشارهای شود.
در همین حال، امیرسعید ایروانی، نماینده دائم ایران در سازمان ملل در گفتوگویی با شبکه آمریکایی «سیبیاس» به صراحت به این اتهامات پاسخ داد. او با رد ادعای «مارکو روبیو»، وزیر خارجه ایالات متحده تأکید کرد که ایران هیچ تهدیدی علیه گروسی یا آژانس انجام نداده است. ایروانی با استناد به قانون مصوب مجلس شورای اسلامی تصریح کرد که تصمیم ایران برای تعلیق همکاری با آژانس، در واکنش به عملکرد جانبدارانه این نهاد بوده است. به گفته او، آژانس بینالمللی انرژی اتمی در ایفای مسئولیت خود شکست خورده و با سکوت و بیعملیاش، مسیر را برای جنایات اخیر علیه ایران هموار کرده است.
او در ادامه افزود تا زمانی که این وضعیت ادامه داشته باشد، همکاری ایران نیز در حالت تعلیق باقی خواهد ماند. اما در صورتی که شرایط تغییر کند و آژانس به مسیر حرفهای و بیطرفانه بازگردد، درهای تعامل دوباره باز خواهد شد. در بخش دیگری از این مصاحبه، ایروانی درباره امنیت بازرسان آژانس در ایران تأکید کرد که آنها در امنیت کامل به سر میبرند، اما دسترسیشان به تأسیسات هستهای ایران به دلیل تعلیق همکاری متوقف شده است.
ایروانی با اشاره به اینکه جمهوری اسلامی نیز انتقاداتی جدی به نحوه عملکرد آژانس دارد، خاطرنشان کرد: «ما معتقدیم که آژانس مسئولیت خود را انجام نداده و حتی در پروژه اتهامزنی علیه ایران نقش بازی کرده است.»
سفیر ایران در سازمان ملل در پاسخ به پرسشی صریح درباره اینکه آیا ایران تهدیدات شکلگرفته علیه گروسی را محکوم میکند یا نه، پاسخ داد: «بله.»