هشدار وزیر خارجه عراق در استانبول: تجاوز اسرائیل به ایران محدود نخواهد شد
هارمونی در جهان اسلام
یک روز پس از آنکه ژنو به صحنه گفتوگوهای دیپلماتیک میان ایران و سه کشور اروپایی بدل شد، این بار استانبول به نقطه تمرکز تلاشهای چندجانبه ایران تبدیل شد.
در همین راستا، سید عباس عراقچی، وزیر امور خارجه روز گذشته به ترکیه سفر کرد تا در نشست سازمان همکاری اسلامی که با هدف بررسی تبعات این حمله و رایزنی برای فعالسازی دیپلماسی چندجانبه برگزار شده، مشارکت کند. این نشست که در استانبول برگزار شد، بار دیگر اهمیت این نهاد کهن اسلامی را به عنوان یکی از معدود بسترهای همگرایی جهان اسلام در بزنگاههای تاریخی به رخ کشیده است؛ نهادی که اگرچه در بزنگاههای حساس، عملکردش بارها با نقد و تردید همراه بوده، اما همچنان به عنوان یکی از معدود کانالهای رسمی گفتوگوی دولتهای اسلامی در بحرانهای منطقهای شناخته میشود.
از رایزنیهای دوجانبه
تا دفاع اردوغان از تهران
عراقچی در نخستین ساعات حضور در استانبول، فرصت را از دست نداد و در کنار حضور پررنگ در نشست عمومی، سلسله دیدارهایی فشرده را با مقامهای ارشد کشورهای کلیدی منطقه پشت سر گذاشت؛ دیدار با رجب طیب اردوغان رئیس جمهوری ترکیه یکی از مهمترین نشستهای عراقچی در حاشیه اجلاس بود. مرکز ارتباطات ریاست جمهوری ترکیه با اشاره به دیدار «رجب طیب اردوغان» رئیس جمهوری ترکیه با «عباس عراقچی» وزیر امور خارجه ایران در جریان نشست سازمان همکاری اسلامی، نوشت: در این نشست اردوغان اعلام کرد همانگونه که ترکیه در حملات اسرائیل علیه غزه، لبنان، سوریه موضع گیری کرده بود، در حمله اسرائیل علیه ایران نیز به همان شکل موضع قاطعانه اتخاذ کرده و تماسهای مختلفی برای پایان دادن به درگیریها و بازگشت به دیپلماسی برقرار کرد. رئیس جمهور ترکیه با تاکید بر اینکه منطقه تحمل یک جنگ جدید را ندارد، گفت: باید اسرائیل هر چه سریعتر متوقف شود، مسیر حل مناقشه هستهای، از مذاکره می گذرد. اردوغان با بیان اینکه ترکیه آماده ایفای هر نقش، از جمله نقش تسهیل کننده است، گفت: گام هایی چه در سطح کارشناسی و چه در سطح رهبران برای گشودن مسیر دیپلماسی بین ایران و امریکا باید در اسرع وقت برداشته شود و ترکیه به کمکها در این زمینه ادامه خواهد داد.
رئیسجمهوری ترکیه همچنین در اجلاس دیروز، حق مشروع ایران در دفاع از خود در برابر تجاوز اسرائیل را به رسمیت شناخت و با ابراز امیدواری برای پیروزی ایران در این نبرد یادآور شد که جامعه جهانی در برابر حملات بیسابقه علیه ایران، سکوت کرده است. عراقچی علاوه بر اردوغان با فیصل بن فرحان، وزیر خارجه عربستان سعودی و بدرعبدالعاطی، وزیر خارجه مصر و ایمن الصفدی، وزیر خارجه اردن، که کشورش خود را در مرزهای حساس تنشهای منطقهای میبیند، دیدار کرد. وزیر خارجه ایران همچنین با عبدالرحمن آل ثانی، نخستوزیر و وزیر خارجه قطر و فواد حسین، وزیر خارجه عراق، به رایزنی نشست تا بتواند اجماعی در برابر مخاطره مشترکی که صهیونیسم متجاوز پیش پای منطقه نهاده، رقم بزند.
درخواست بغداد برای ازسرگیری
مذاکره تهران- واشنگتن
در نشست استانبول، فؤاد حسین، وزیر خارجه عراق کوشید ابتکاری را پیش بکشد که به گفته او میتواند راهی برای مهار آتش جنگ و پیشگیری از گسترش دامنه درگیریها باشد.
این دیپلمات عراقی تأکید کرد: تجاوز اسرائیل به ایران، محدود به مرزهای این کشور نخواهد ماند و شعلههای آن میتواند سراسر منطقه را فراگیرد. او خواستار آن شد که کشورهای عربی، از جدلهای بیحاصل فراتر روند و مکانیزمهایی کارآمد و منسجم برای مواجهه با چالشهای فزاینده منطقهای ایجاد کنند؛ مکانیزمهایی که به تعبیر او نه صرفاً در کلام که باید در عمل بازدارنده باشند.
وزیر خارجه عراق در بخشی از سخنانش به پیامی نگرانکنندهتر پرداخت: هشدار درباره احتمال بسته شدن تنگه هرمز، گلوگاهی که حیات اقتصادی جهان به آن گره خورده است. او به صراحت اعلام کرد که اگر این سناریو رنگ واقعیت بگیرد، بازار جهانی نفت روزانه ۵ میلیون بشکه از دست خواهد داد، رخدادی که ابعاد ویرانگرش فراتر از خاورمیانه خواهد بود. در پایان، فؤاد حسین نقش دیرینه مسقط در میانجیگری را ستود و با اشاره به ضرورت بازگشت عقلانیت به معادلات پرآشوب منطقه، ازسرگیری مذاکرات ایران و آمریکا را خواستار شد؛ تلاشی که به زعم او شاید بتواند دریچهای برای کاستن از شدت بحران و بازگرداندن امید به دیپلماسی در این روزهای طوفانی باشد.
واقعیت پیچیده
سازمان همکاری اسلامی
نقشآفرینی سازمان همکاری اسلامی در چنین مقاطع حساسی، یادآور مقاطع تاریخی متعددی است که در آن، این سازمان با همه کاستیها و محدودیتهای ساختاری خود کوشید تا دستکم نمادی از وحدت اسلامی در برابر بحرانها و تهدیدهای مشترک به نمایش بگذارد؛ از تلاشهای ناکام برای پایان دادن به جنگ عراق و ایران در دهه ۱۹۸۰ میلادی تا بیانیههای مکرر در محکومیت اقدامات تجاوزکارانه رژیم اسرائیل در فلسطین اشغالی و جنایات صورت گرفته علیه ملتهای مسلمان در بوسنی، کشمیر و افغانستان.
حضور عراقچی در نشست استانبول بیش از آنکه صرفاً تلاشی برای کسب حمایت نمادین باشد، نشانهای از عزم تهران برای بهرهگیری حداکثری از ابزارهای دیپلماتیک و مشروعیتبخش در تقابل با تهدیدات فزاینده رژیم صهیونیستی است؛ رژیمی که تجاوزاتش ثبات منطقهای را به چالش کشیده است. در گزارش تحلیلی روزنامه گاردین نیز به این نکته اشاره شده است که ایران با پیگیری چنین مسیری، میکوشد تا ضمن به تصویر کشیدن خود به عنوان قربانی تجاوز، مسئولیتپذیری دیپلماتیک و تعهد به صلح را نیز به جهانیان نشان دهد؛ آن هم در شرایطی که برخی بازیگران فرامنطقهای و متحدان تلآویو، با سکوت یا همراهی ضمنی، دست رژیم صهیونیستی را برای اقدامات تجاوزکارانه باز گذاشتهاند.
بــــرش
گفت وگوی تلفنی مکرون و پزشکیان
امانوئل مکرون رئیس جمهوری فرانسه ظهر دیروز با انتشار پستی در شبکه اجتماعی ایکس با اشاره به گفت وگوی تلفنی با مسعود پزشکیان رئیسجمهوری کشورمان نوشت: من متقاعد شدهام که راهی برای پایان دادن به جنگ و جلوگیری از خطرات بیشتر وجود دارد. مکرون همچنین به ضرورت ارائه «تضمینهای کاملی (از سوی ایران) مبنی بر صلحآمیز بودن اهدافش» اشاره کرد. مسعود پزشکیان هم در این گفت وگو تأکید کرده است که پاسخ ایران به تداوم تجاوزها کوبنده تر خواهد بود. وی افزوده به صفر رساندن فعالیت های هسته ای را به هیچ وجه نمی پذیریم اما آماده گفت وگو و همکاری برای اعتمادسازی هستیم.