با کمک تلسکوپ پیشرفته ASKAP استرالیا محقق شد
کشف ۱۵ کهکشان رادیویی غولپیکر
آرزو کیهان/ اخترشناسان با استفاده از تلسکوپ پیشرفته ASKAP استرالیا موفق به کشف ۱۵کهکشان رادیویی غولپیکر (Giant Radio Galaxies) جدید شدند. این کهکشانها دارای ساختارهای رادیویی بسیار بزرگ و قدرتمند نشأت گرفته از هسته کهکشان هستند. همچنین بزرگترین اجرام منفرد شناخته شده در کیهان به شمار میروند که به صورت مستقل و بدون وابستگی به یک سیستم بزرگتر مانند ستاره یا سیاره در فضا وجود دارند، به همین دلیل چنین کشفی از اهمیت بالایی برخوردار است.
کهکشانی به وسعت 117 کهکشان راه شیری
وسعت کهکشانهای تازه کشف شده بین ۳٫۷ تا ۱۲٫۴ میلیون سال نوری است و برای درک بهتر این ابعاد، کافی است بدانید کهکشان راه شیری تنها حدود 105 هزار و 700 سال نوری پهنا دارد؛ به این معنا که ۱۱۷ کهکشان راه شیری میتواند در بزرگترین کهکشان رادیویی تازه کشف شده با نام علمی ASKAP J173608 جای بگیرد. این کهکشان رادیویی غولپیکر به دلیل ساختار غیرمعمول و دولوبی خود که یک مجموعه از لوبها درون دیگری قرار گرفتهاند، قابل توجه است؛ دایرههای درونی کوتاه و درخشان و دایرههای بیرونی، کمرنگ و کشیده هستند.
«بائربل سیلویا کوریبالسکی»، اخترشناس دانشگاه وسترن سیدنی، در گفتوگو با Space.com گفت:«این کهکشانها بزرگترین اجرام منفرد کیهان هستند و اندازه آنها با «خوشه کهکشانی محلی» که کهکشان راه شیری و کهکشانهای اطراف آن از جمله آندرومدا و کهکشان کوتوله را دربرمیگیرد، متفاوت است. ما میخواستیم بدانیم این اجرام چطور تا این حد بزرگ شدهاند. سرانجام دریافتیم این کهکشانهای رادیویی، علاوه بر غولپیکر بودن، زاویه دید بزرگی نیز در تصاویر داشتند. همین امر مطالعه دقیق این کهکشانها از نظر ساختار، تقارن و سنشان را امکانپذیر کرد. به نظر میرسد تا زمانی که چیزی مانع گسترش لوبها (دایرهها) نشود، آنها به انبساط و در نهایت محو شدن ادامه خواهند داد. به عبارتی تغییرات آبوهوایی کهکشانی میتواند تأثیر بسزایی در شکلگیری یا توقف رشد تعداد این دایرهها داشته باشد و منجر به ایجاد ساختارهایی متفاوت در کهکشانهای رادیویی شود.
این سیاهچالههای فوقسنگین
به گفته این اخترشناس، کهکشانهای رادیویی غولپیکر معمولاً بیضوی و بسیار بزرگ هستند و در مرکز خود یک سیاهچاله فوقسنگین دارند. وقتی این سیاهچالهها در حال جذب مواد اطراف خود هستند، با شکلگیری ناحیهای به نام هسته کهکشانی، مواد درونی خود را با سرعتی نزدیک به سرعت نور به بیرون پرتاب میکنند. تقریباً همه کهکشانهای بزرگ در مرکز خود چنین سیاهچالههایی دارند، ولی آنچه کهکشانهای رادیویی را خاص میکند، سرعت جتگونه پرتاب مواد به بیرون است.
هرچند مطالعه این کهکشانهای عظیمالجثه در مراحل ابتدایی قرار دارد، اما یافتههای جدید میتواند درک ما را از تکامل کهکشانها و نقش سیاهچالهها در رشد ساختارهای کیهانی متحول کند. همچنین دانشمندان میتوانند دریابند چگونه چنین ساختارهایی با این وسعت غیرقابل تصور به وجود آمدهاند و چه چیزی باعث تداوم فعالیت آنها میشود. این یافتهها و دادهها و تصاویری که ناسا، بنیاد ملی علوم آمریکا (NSF) و دیگر سازمانهای بینالمللی علمی در تهیه آنها نقش داشتهاند، بیشک میتواند افقهای جدیدی برای محققان در اخترشناسی ایجاد کند.